Các quỹ khu vực châu Á dẫn dắt xu hướng tăng trưởng về khối lượng nắm giữ vàng của các quỹ ETF toàn cầu trong tháng cuối năm 2024. Mặc dù tổng khối lượng nắm giữ của quỹ ETF vàng (NYSE:GLD) ghi nhận mức sụt giảm nhẹ 6.8 tấn trong năm, tổng giá trị tài sản quản lý vẫn tăng trưởng 26%, đạt mức kỷ lục 271 tỷ USD nhờ diễn biến tăng mạnh của giá vàng.

Phân tích số liệu quỹ ETF Vàng tháng 12/2024

Các quỹ châu Á đã tích lũy thêm 8.7 tấn vàng trong tháng 12, sau hai tháng liên tiếp ghi nhận giảm khối lượng nắm giữ. Tổng khối lượng nắm giữ tăng 748 triệu USD. Trung Quốc đóng vai trò chủ đạo khi lợi suất trái phiếu chính phủ suy giảm mạnh cùng với kỳ vọng về các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo đã kích thích nhu cầu đầu tư vàng. Thêm vào đó, lo ngại về nguy cơ xung đột thương mại có thể làm suy yếu thêm đồng Nhân dân tệ cũng là một yếu tố thúc đẩy. Quỹ ETF vàng Trung Quốc mua ròng đối với vàng phản ánh xu hướng gia tăng tổng thể về nhu cầu kim loại quý tại thị trường này. Trong khi đó, các quỹ tại Ấn Độ ghi nhận tháng thứ 8 liên tiếp mua ròng dương, được hỗ trợ bởi biến động gia tăng trên thị trường cổ phiếu và tâm lý lạc quan đối với kim loại quý.

Lần đầu tiên trong 5 tháng, quỹ ETF vàng Bắc Mỹ ghi nhận bán ròng trong tháng 12, với khối lượng nắm giữ suy giảm 4.7 tấn, tương ứng mức giảm 342 triệu USD về AUM. Tại thị trường Mỹ, quan điểm thắt chặt chính sách tiền tệ từ cuộc họp Fed tháng 12 đã làm giảm kỳ vọng về các đợt cắt giảm lãi suất trong năm tới. Diễn biến lợi suất trái phiếu tăng cùng với đồng USD mạnh lên tạo áp lực lên thị trường vàng tại Mỹ. World Gold Council cũng chỉ ra rằng thanh khoản thị trường suy giảm trong mùa lễ hội đã góp phần vào xu hướng rút vốn này.

Tại châu Âu, khối lượng vàng nắm giữ của các quỹ ETF duy trì ổn định với mức giảm không đáng kể 0.3 tấn, trong khi tổng khối lượng tăng 337 triệu USD. Nhu cầu gia tăng tại thị trường Pháp, được thúc đẩy bởi tình trạng bất ổn chính trị khiến nhà đầu tư tìm kiếm tài sản trú ẩn an toàn, đã giúp cân bằng với mức bán ròng tại Thụy Sĩ. Theo World Gold Council, hiện tượng này chủ yếu xuất phát từ các hoạt động phòng ngừa rủi ro tỷ giá khi đồng Franc Thụy Sĩ suy yếu so với USD. Tại Đức, diễn biến tăng mạnh của lợi suất trái phiếu chính phủ đã tạo áp lực lên thị trường vàng.

Khối lượng vàng nắm giữ của các quỹ ETF tại các khu vực còn lại không có biến động đáng kể trong tháng 12, với tổng khối lượng tăng nhẹ 35 triệu USD, chủ yếu đến từ dòng vốn tại thị trường Úc và Nam Phi.

Tổng kết số liệu quỹ ETF Vàng năm 2024

Ngoại trừ châu Âu, tất cả các khu vực đều ghi nhận tăng trưởng về khối lượng vàng nắm giữ trong năm 2024. Tuy nhiên, do quy mô đáng kể của bán ròng vàng từ các quỹ châu Âu, tổng khối lượng nắm giữ toàn cầu vẫn ghi nhận mức giảm ròng 6.8 tấn.

Tính theo USD, tổng khối lượng quản lý của các quỹ ETF vàng toàn cầu tăng 3.4 tỷ USD. Các quỹ Bắc Mỹ ghi nhận mức tăng khiêm tốn 8 tấn - đánh dấu đợt mua ròng đầu tiên kể từ năm 2020, tương ứng tăng 2.3 tỷ USD. Khu vực châu Á dẫn đầu khi tăng ròng 78.4 tấn, đóng góp 6.4 tỷ USD vào tổng khối lượng. Các khu vực khác ghi nhận tăng trưởng 4.7 tấn về khối lượng. Trong khi đó, các quỹ châu Âu có mức rút ròng 97.9 tấn - tuy nhiên đây vẫn là sự cải thiện đáng kể so với rút ròng 180.4 tấn trong năm 2023, tương ứng giảm 5.8 tỷ USD trong tổng khối lượng.

Thanh khoản thị trường vàng

Khối lượng giao dịch vàng bình quân toàn cầu đạt 221 tỷ USD/ngày trong tháng 12, giảm 24% so với tháng trước. Theo World Gold Council, biến động giá thấp đã hạn chế hoạt động giao dịch của các nhà đầu tư chiến thuật tại COMEX và Sàn Giao dịch Tương lai Thượng Hải. Xét cả năm, thanh khoản thị trường tăng 39% lên 226.3 tỷ USD/ngày, với hầu hết các thị trường đều ghi nhận khối lượng giao dịch đỉnh về mặt giá trị:

• Giao dịch OTC tăng trưởng 37%
• Khối lượng giao dịch sàn tăng 40%
• Giao dịch chứng chỉ quỹ ETF vàng toàn cầu tăng 32%

Đáng chú ý, mức tăng trưởng này không chỉ đến từ yếu tố giá, mà còn phản ánh qua cả khối lượng giao dịch tính theo USD và khối lượng vàng. Sàn Giao dịch Tương lai Thượng Hải ghi nhận mức tăng trưởng mạnh nhất, đạt khối lượng kỷ lục. Vị thế mua ròng tại COMEX giảm 5% trong tháng 12, tuy nhiên trung bình cả năm đạt 555 tấn - tăng đáng kể so với con số 289 tấn năm 2023 và là đỉnh điểm kể từ năm 2011.

Đánh giá tổng quan thị trường

Dòng vốn mua ròng các quỹ ETF vàng có tác động đáng kể đến thị trường vàng toàn cầu thông qua việc thúc đẩy tổng cầu. Quỹ ETF cung cấp phương thức tiếp cận thị trường vàng thuận tiện cho nhà đầu tư, tuy nhiên cần lưu ý rằng sở hữu chứng chỉ quỹ ETF không đồng nghĩa với nắm giữ vàng vật chất. Quỹ ETF vàng được bảo đảm bởi công ty ủy thác nắm giữ và quản lý kim loại. Trong đa số trường hợp, việc đầu tư vào quỹ ETF không trao quyền sở hữu trực tiếp đối với kim loại vật chất, mà chỉ là quyền sở hữu chứng chỉ quỹ.

Quỹ ETF có ưu điểm về tính thanh khoản cao, cho phép giao dịch dễ dàng thông qua các nền tảng điện tử mà không cần lo ngại về vấn đề vận chuyển và bảo quản vàng vật chất. Điều này tạo điều kiện cho nhà đầu tư tham gia thị trường vàng mà không cần mua trọn đơn vị ounce theo giá giao ngay.

Do bản chất là chứng chỉ điện tử, nhà đầu tư có thể linh hoạt chuyển đổi giữa chứng chỉ quỹ ETF với cổ phiếu hoặc tiền mặt, thậm chí thực hiện nhiều giao dịch trong cùng phiên. Tính năng này được nhiều nhà đầu tư đầu cơ tận dụng. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng dù chứng chỉ quỹ ETF vàng là công cụ thuận tiện để tham gia thị trường, tài sản này không tương đương với quyền sở hữu vàng vật chất mà chỉ là chứng chỉ. Thêm vào đó, việc xác thực khối lượng vàng thực tế của quỹ, đặc biệt trong giai đoạn có dòng vốn đổ vào mạnh, có thể gặp một số khó khăn và trì hoãn trong quá trình giao nhận kim loại vật chất.