Rủi ro lớn từ Ukraine: Cơ hội bị lãng quên của thị trường châu Âu
Huyền Trần
Junior Analyst
Ukraine là rủi ro địa chính trị lớn nhất với thị trường năm 2024, nhưng hòa bình tiềm năng có thể tạo ra cơ hội bùng nổ tái thiết, thúc đẩy kinh tế châu Âu. Tuy nhiên, các nhà đầu tư hiện vẫn tập trung vào thị trường Mỹ, bỏ qua khả năng này.
Ukraine đang trở thành rủi ro địa chính trị lớn nhất đối với thị trường vào năm tới, và các nhà đầu tư dường như vẫn chưa tìm ra cách ứng phó.
Đối với giới đầu tư, rủi ro không chỉ đến từ sự sụt giảm mà còn từ việc bỏ lỡ các cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ. Do đó, việc chuẩn bị sẵn kịch bản phản ứng nếu hòa bình đột ngột xuất hiện là điều cần thiết, mặc dù triển vọng này hiện vẫn còn xa vời.
Các diễn biến gần đây đang thúc đẩy sự cân nhắc này. Chiến dịch quân sự của Vladimir Putin ở Syria đang nhanh chóng thất bại, trong khi Donald Trump liên tục tuyên bố sẽ cắt viện trợ cho Ukraine nếu ông tái đắc cử. Nếu điều này xảy ra, Ukraine có thể bị đẩy vào các cuộc đàm phán hòa bình vào năm tới. Dù vậy, chủ đề này dường như chưa thu hút sự chú ý từ các nhà đầu tư, trái ngược với các chính sách khác của Trump vốn được quan tâm sát sao.
Tình hình địa chính trị cũng có thể thay đổi nhanh chóng, như các sự kiện tại Hàn Quốc và Syria gần đây đã chứng minh. Đối với các nhà đầu tư, nơi giao thoa giữa địa chính trị và thị trường thường đòi hỏi sự thực dụng. Ví dụ, xung đột tại Gaza từ cuối năm 2023 tuy nghiêm trọng nhưng không gây ảnh hưởng lớn đến thị trường toàn cầu, bởi kinh tế Israel quá nhỏ và Iran không còn là cường quốc dầu mỏ như trước.
Ngược lại, xung đột tại Ukraine lại mang một ý nghĩa khác biệt. Một giải pháp hòa bình không chỉ giúp thị trường châu Âu thoát khỏi áp lực mà còn kích thích kỳ vọng vào một đợt chi tiêu tái thiết quy mô lớn, có thể thúc đẩy cổ phiếu tăng mạnh. Điều này càng đáng chú ý khi tâm lý đối với châu Âu hiện rất tiêu cực, với xu hướng "ưu thế của Mỹ" đang thống trị các câu chuyện đầu tư.
“Chúng tôi đã thảo luận rất nhiều về vấn đề này,” Michael Kelly, Giám đốc tại PineBridge Investments, chia sẻ. Ông cho rằng ngay cả khi không xét đến yếu tố Trump, việc tập trung đầu tư vào cổ phiếu Mỹ so với phần còn lại của thế giới, bao gồm châu Âu, vẫn có cơ sở. Mỹ hiện có tốc độ tăng trưởng kinh tế vượt trội và dẫn đầu trong cuộc cách mạng công nghệ cùng trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, nếu hòa bình, hoặc ít nhất là dấu hiệu của hòa bình, xuất hiện tại Ukraine, thị trường châu Âu có thể bất ngờ bùng nổ, khiến nhiều nhà đầu tư bị đặt vào thế bất lợi.
Một yếu tố phức tạp khác là khái niệm “hòa bình” mang ý nghĩa khác nhau đối với từng người. Một lệnh ngừng bắn, dù tích cực, chưa chắc đã mở đường ngay cho việc tái thiết. Nhưng Alexandra Morris, Giám đốc đầu tư tại Skagen, đã sớm nghiên cứu các quốc gia và công ty châu Âu nào có thể đóng vai trò lớn trong việc tái thiết Ukraine. Bà nhận định ngành xây dựng châu Âu sẽ được hưởng lợi lớn từ khoản chi tiêu tái thiết ước tính gần nửa nghìn tỷ USD trong một thập kỷ, theo Liên Hợp Quốc.
Mặc dù vậy, nhiều nhà đầu tư vẫn chọn tiếp tục trú ẩn tại thị trường Mỹ thay vì đặt cược sớm vào xu hướng tái thiết Ukraine. Lori Heinel, Giám đốc đầu tư tại State Street Global Advisors, cho rằng đây là quyết định hợp lý trong ngắn hạn, bởi thời điểm hòa bình có thể rơi vào năm sau hoặc xa hơn, vào năm 2026.
Dẫu vậy, xu hướng tái thiết Ukraine vẫn là một cơ hội lớn cho thị trường châu Âu, và đáng tiếc là hiện chưa được giới đầu tư đánh giá đúng mức.
Financial Times