Trong bài báo cáo hàng tuần mới nhất của JPMorgan về Bitcoin (vì một số lý do “không thể giải thích”, ban điều hành JPMorgan đã yêu cầu các chiến lược gia của mình nói xấu tiền ảo trong khi chính họ đang lặng lẽ xây dựng quỹ tiền ảo của riêng mình, như một động thái hù dọa khiến nhà đầu tư sợ hãi và bán tháo), ngân hàng này đưa ra một luận điểm khá thú vị: Bitcoin không có đủ thanh khoản để trở thành tiền hợp pháp tại El Salvador.

Theo báo cáo này, hoạt động thanh toán bằng Bitcoin tại đây chiếm khoảng 4% khối lượng giao dịch trên blockchain, và 1% tổng giá trị Bitcoin được giao dịch trong năm qua, do đó kết luận rằng thanh khoản và khối lượng giao dịch của đồng tiền ảo này là hạn chế rất lớn với khả năng sử dụng làm một phương tiện thanh toán.

Tuy vậy, trước đây Bitcoin đã chứng minh rằng nó hoàn toàn có thể giải quyết nhiều giao dịch quy mô lớn, kể cả khi thiếu đi sự hỗ trợ của ngân hàng trung ương mỗi khi có biến cố xảy ra - một điều khó thực hiện với thị trường chứng khoán hay thị trường tiền tệ. Do đó, sớm muộn gì ta cũng sẽ thấy được quyết định lưu hành Bitcoin của El Salvador là đúng hay sai.

Tất nhiên là JPMorgan sẽ không dễ dàng thừa nhận tiền ảo đã trở nên ổn định như thế nào, nhưng họ cũng tìm ra được một lý do tại sao Bitcoin lại biến động mạnh như vậy. Ngân hàng này phát hiện ra rằng, tỷ lệ Bitcoin được giao dịch chỉ khoảng 5%, thậm chí thấp hơn nữa. Khi nói về khối lượng giao dịch hàng ngày của Bitcoin, JPMorgan cho rằng phần lớn Bitcoin đang bị kẹt trong những “hố thanh khoản”, với khoảng 90% Bitcoin không được giao dịch trong hơn một năm, và khoảng 80% được nắm giữ bởi những ví tiền có tỷ lệ luân chuyển tài sản thấp. Điều này đồng nghĩa với chỉ 5-10% Bitcoin đã được giao dịch trong năm qua.

Hãy thử tưởng tượng một tài sản với vốn hóa tận 600 tỷ USD, nhưng tỷ lệ tự do chuyển nhượng chỉ là 30 tỷ. Thậm chí điều này còn khó tin hơn khi không có tay to nào xả hàng khi Bitcoin đạt đỉnh tại $65,000. Và nếu lúc đó họ chưa bán, tất nhiên họ sẽ không bán lúc này khi giá đã mất đi một nửa.

Điều này đã giải thích tại sao Bitcoin - một tài sản có vốn hóa tới hơn một nghìn tỷ USD vào tháng Tư - lại biến động mạnh như vậy: khi phần lớn Bitcoin nằm trong tay cá mập, giá của nó sẽ được định đoạt bằng lô lẻ - những giao dịch một phần nhỏ của một Bitcoin, và đà tăng/giảm sẽ do những giao dịch tần suất cao (HFT) điều khiển. Đây cũng chính là lý do giá Bitcoin có thể biến động tới 20% trong ngày.

Câu hỏi lớn bây giờ là, bao nhiêu Bitcoin mới được đào đang bị tay to mua lại. Theo như đường màu xám của biểu đồ trên, câu trả lời là nhiều chưa từng thấy.

Do đó, ta đang ở trong giai đoạn cá con hoảng sợ và bán tháo, trong khi cá mập liên tục mua tích lũy. Đến khi những cá mập đã mua đủ, một đợt bán non mới sẽ xảy ra, đẩy giá tiền ảo lên mức cao kỷ lục. Với tỷ lệ tay to nắm giữ cao như vậy, không khó khăn gì để họ thao túng giá cả.