Lãi suất cho vay vàng ngắn hạn tại trung tâm giao dịch kim loại quý lớn nhất thế giới tăng vọt lần khi thị trường đối mặt với tình trạng khan hiếm nghiêm trọng, phản ánh sự dịch chuyển dòng vốn toàn cầu trong bối cảnh bất ổn kinh tế và chính sách thương mại biến động.

Thị trường vàng tại London đang trải qua tình trạng thắt chặt nguồn cung chưa từng có khi một lượng lớn vàng được rút khỏi thành phố để đổ vào Mỹ. Dữ liệu từ sàn giao dịch New York Comex cho thấy lượng vàng dự trữ tại đây đã tăng 88% kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hồi tháng 11, khi các nhà đầu tư và thương nhân tìm cách ứng phó với những thay đổi về chính sách thuế mới do chính quyền Tổng thống Donald Trump đề xuất. Việc rút vàng khỏi các kho lưu trữ tại Ngân hàng Anh đang gặp tình trạng tắc nghẽn, với thời gian xử lý kéo dài nhiều tuần.

Tình trạng mất cân đối nguồn cung này đã đẩy lãi suất vay vàng kỳ hạn một tuần tại London tăng lên khoảng 10% so với mức 2-3% tại thời điểm năm ngoái, theo số liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC). Lãi suất cho vay vàng qua đêm thậm chí có thời điểm tăng 12%, theo ông Philip Newman, Giám đốc điều hành Metals Focus – một tổ chức nghiên cứu kim loại quý tại London.

John Reade, chiến lược gia trưởng của WGC, nhận định rằng thị trường vàng đang đối mặt với sự xáo trộn đáng kể do dòng chảy vàng không đồng đều giữa các khu vực. “Lượng vàng tại Mỹ hiện cao hơn nhiều so với mức thông thường, trong khi London lại đang rơi vào tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng. Điều này khiến thị trường mất cân bằng và chi phí vay vàng tăng mạnh,” ông cho biết.

Vàng là kim loại quý có nhu cầu cao không chỉ từ các nhà đầu tư mà còn từ các ngân hàng thương mại, nhà máy tinh luyện, thợ kim hoàn và doanh nghiệp sản xuất công nghiệp. Thay vì mua và lưu trữ, nhiều doanh nghiệp chọn giải pháp vay vàng ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu sản xuất và giao dịch. Tuy nhiên, với việc lãi suất vay vàng tăng vọt, các doanh nghiệp này đang phải đối mặt với chi phí tài chính lớn hơn nhiều so với trước đây.

Giá vàng trên thị trường quốc tế đã tăng hơn 8% kể từ đầu năm do lo ngại về một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Riêng trong phiên giao dịch ngày thứ Ba, giá vàng đã tăng thêm 1% và chạm mức cao kỷ lục mới là 2,845 USD/troy ounce. Xu hướng tăng mạnh này được thúc đẩy bởi nhu cầu trú ẩn an toàn trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và chính sách tiền tệ chưa rõ ràng.

Một yếu tố quan trọng khác khiến dòng vốn đổ mạnh vào vàng tại Mỹ là mức chênh lệch giá cao. Khi giá vàng tại Mỹ được giao dịch với mức phần bù (premium) hấp dẫn so với các thị trường khác, giới đầu tư nhanh chóng ''rót'' vàng sang thị trường này để tận dụng cơ hội kiếm lời. Điều này tiếp tục khiến nguồn cung vàng tại London bị siết chặt hơn nữa.

Trước tình hình này, bà Ruth Crowell, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Thị trường Vàng London (LBMA) – tổ chức quy tụ các ngân hàng và định chế tài chính lớn trên thế giới, khẳng định rằng thanh khoản và lượng vàng dự trữ tại London vẫn duy trì ổn định. Tuy nhiên, bà cũng thừa nhận rằng việc Mỹ duy trì mức phần bù cao đang đặt ra những thách thức đáng kể cho thị trường toàn cầu.

Báo cáo xu hướng hàng năm của Hội đồng Vàng Thế giới công bố hôm thứ Tư cho thấy nhu cầu vàng toàn cầu đã chạm mức cao kỷ lục trong năm ngoái và có thể tiếp tục lập kỷ lục mới trong năm nay. Tổng nhu cầu vàng trong năm 2024 đạt 4,974 tấn, tăng 1% so với năm trước đó. Đặc biệt, nhu cầu đầu tư vào vàng đã tăng tới 25%, phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ từ nhà đầu tư đối với vàng thỏi cũng như sự hồi phục của các quỹ ETF chuyên đầu tư vào vàng vật chất.

Ông Reade từ WGC nhận định rằng chính sách thương mại và tài chính dưới thời Tổng thống Trump đang tạo ra một mức độ rủi ro chính trị và kinh tế “chưa từng có tiền lệ,” thúc đẩy vàng trở thành một tài sản trú ẩn an toàn. “Sự bất ổn này sẽ khiến vàng tiếp tục thu hút dòng vốn lớn trong năm nay,” ông cho biết. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng dù giá vàng có thể tiếp tục lập các mức đỉnh mới trong năm nay, khả năng lặp lại mức tăng 26% của năm ngoái là không cao.

Một diễn biến đáng chú ý khác là hoạt động mua vàng mạnh mẽ từ các ngân hàng trung ương. Năm ngoái, các ngân hàng trung ương đã mua tổng cộng 1,045 tấn vàng, gần tương đương với năm trước đó, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp lượng mua của khối ngân hàng trung ương vượt 1,000 tấn. Đây là một dấu hiệu quan trọng cho thấy vai trò của vàng trong hệ thống tài chính toàn cầu vẫn đang gia tăng mạnh mẽ, trong bối cảnh các nước tiếp tục tìm cách bảo vệ dự trữ ngoại hối trước những biến động của đồng USD và rủi ro kinh tế vĩ mô.