Đợt bán tháo trên thị trường chứng khoán hồi tháng 3 năm nay do Covid-19 đã để lại khoản lỗ 50 tỷ USD cho Tập đoàn Berkshire Hathaway của Warren Buffett trong quý I-2020.

Năm ngoái, cổ phiếu Berkshire Hathaway đã mất 15% so với mức giảm 1% của S&P 500 do các khoản đầu tư lớn vào ngân hàng và bảo hiểm bị tổn thương nặng trong thời kỳ suy thoái kinh tế nghiêm trọng này. Trong quý vừa rồi, lịch sử lại lặp lại, trong khi S&P 500 giảm 20%, các cổ phiếu mà Berkshire nắm giữ số lượng lớn thậm chí còn lao dốc mạnh hơn, trong đó có American Express, Bank of America, Wells Fargo và 4 hãng hàng không - American, Delta, Southwest và United.

Berkshire Hathaway Inc đã báo cáo khoản lỗ ròng quý I trị giá 49.75 tỷ USD, tương đương mức sụt giảm 30.653 USD cho mỗi cổ phiếu hạng A, trong khi mới cùng kì năm ngoái hãng báo lãi 21.66 tỷ USD, tương đương 13.209 USD cho mỗi cổ phiếu hạng A. Khoản lỗ từ đầu tư cổ phiếu và phái sinh lên tới 54.52 tỷ đô la trong quý I, trong khi đó cùng kì năm ngoái mức lãi là 16.11 tỷ đô la. Cổ phiếu Hạng A của Berkshire đã giảm khoảng 19% trong năm nay (tính tới đầu tháng 5), tệ hơn so với mức giảm 12% của S&P 500 trong cùng khoảng thời gian.

Tuy nhiên một điểm sáng là lợi nhuận hoạt động tăng 6% so với cùng kì năm trước lên mức 5.87 tỷ USD trong quí vừa qua, tương đương với mức lãi 3.624 đô la trên mỗi cổ phiếu hạng A chủ yếu nhờ tăng trưởng trong đầu tư ở mảng bảo hiểm.

Nhiều ý kiến cho rằng Buffett đã già và phạm sai lầm nghiêm trọng khi đầu tư vào các hãng hàng không dẫn đến khoản lỗ khổng lồ 50 tỷ USD của Berkshire trong quý I, 2020. Tuy nhiên, kết quả kể trên có thể đánh lừa nhà đầu tư nếu chỉ nhìn vào chỉ tiêu lợi nhuận, vì tập đoàn này sở hữu nhiều khoản đầu tư cổ phiếu hơn bất kì công ty nào khác. Ngoài ra, các nguyên tắc kế toán yêu cầu công ty phải báo cáo các khoản lỗ chưa thực hiện đối với các khoản đầu tư chứng khoán, do đó khoản lỗ này chỉ là sự phản ánh sự ảnh hưởng của đại dịch với giá cổ phiếu.

Trong thông cáo gửi ra hôm 2/5, Berkshire cho biết: "Giá trị các khoản lãi hay lỗ hàng quý thường hoàn toàn vô nghĩa và rất dễ khiến nhà đầu tư hiểu lầm, đặc biệt là những người không nắm rõ quy định kế toán".

Bất chấp những điều trên, đứng trên góc độ rủi ro và phần thưởng (Risk:Reward), BRK vẫn tiềm năng hơn nhiều so với S&P 500.

Mặc dù có nhiều biến động ngắn hạn, lợi nhuận nhìn về mặt dài hạn của Warren Buffett vẫn tỏ ra vượt trội hơn so với S&P 500. Cổ phiếu hạng A Berkshire Hathaway đã tăng khoảng 21% mỗi năm kể từ năm 1976, hơn gấp đôi so với mức tăng 10% của S&P 500 cùng thời điểm. Buffett vẫn luôn chú trọng vào đầu tư dài hạn và cho rằng công ty của ông sẽ đem lại lợi suất cao hơn so với chỉ số S&P 500.

Lợi nhuận kinh doanh thực tế của BRK trong năm 2019 là 31.6 tỷ đô la, xét trên mức vốn hóa thị trường là 421 tỷ USD, công ty đã tạo ra lợi nhuận 7.5% cho các cổ đông. Trong năm 2019, chỉ số S&P 500 tăng 140 điểm, tương đương lợi nhuận khoảng 5% ở mức hiện tại. Vì vậy, ngay cả trong năm 2019, một năm tuyệt vời đối với cả BRK và S&P 500, BRK đã tạo ra nhiều giá trị hơn cho các cổ đông.

Có hai lí do chứng tỏ cổ phiếu BRK vượt trội hơn S&P 500:

- Lợi suất của cổ phiếu BRK là cao hơn S&P 500 nếu tính dựa trên lãi kép (compound interest)

- BRK chú trọng vào đầu tư dài hạn với rủi ro hạn chế, là điều cốt lõi trong đầu tư. Nếu Buffett chi tiền mặt có sẵn cho việc mua lại, giống như nhiều công ty khác làm, giá cổ phiếu của BRK sẽ tăng vọt và mọi sự so sánh đều là vô nghĩa.

Lợi suất của cổ phiếu BRK là cao hơn S&P 500 nếu tính dựa trên lãi kép

Vốn chủ sở hữu của cổ đông BRK đã tăng từ 91 tỷ đô la năm 2005 lên mức 375 tỷ đô la tại thời điểm đầu tháng 5 năm 2020, nếu xét trên lãi suất kép, lợi nhuận trung bình hàng năm là 10%. Trong khi đó chỉ số S&P 500 có giá trị sổ sách tăng từ 453 lên 914 điểm trong vòng 15 năm qua với tốc độ tăng trưởng 4.7%. Nếu chúng ta tính thêm cổ tức trung bình năm là 2%, lợi suất kép trung bình hàng năm chỉ là 6.7%, thấp hơn đáng kể so với BRK.

BRK chú trọng vào đầu tư dài hạn với rủi ro hạn chế, là điều cốt lõi trong đầu tư

Khối tiền mặt của Berkshire tiếp tục phình to từ 128 tỷ USD vào cuối năm 2019 lên mức kỉ lục trong lịch sử 137 tỷ USD cuối quý I. Từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5, khối tiền mặt của Berkshire tiếp tục nở ra khi tập đoàn này bán ròng 6.1 tỷ USD cổ phiếu trong tháng 4, đảo ngược vị thế mua ròng 1.8 tỷ USD trong quý I. Giá trị mua lại cổ phiếu để làm cổ phiếu quỹ cũng giảm từ 2.2 tỷ USD trong quí IV năm ngoái xuống còn 1.7 tỷ USD trong quí I năm nay. Điều này chứng tỏ Berkshire trên thực tế đang chờ đợi sự rõ ràng hơn rằng nền kinh tế sẽ không trải qua một thất bại lâu dài hơn do đại dịch. Buffett không bao giờ thiếu tiền mặt – đây là một phần không thể thiếu trong phong cách đầu tư của Buffett, là bắt buộc phải có một vị thế tiền mặt lớn để sẵn sàng khi cơ hội đầu tư đến.

Buffett đã không mua cổ phiếu trong đợt sụt giảm thị trường gần đây, không giống với những gì ông đã làm trong khủng hoảng tài chính năm 2008. Tại thời điểm đó, ông đã viết một bài đăng trên tờ Thời báo New York, một tháng sau khi Lehman Brothers nộp đơn xin phá sản: “Trong thời gian tới, thất nghiệp sẽ tăng lên, hoạt động kinh doanh sẽ chậm lại và sự sợ hãi reo rắc ở khắp mọi nơi. Vì vậy, tôi sẽ mua cổ phiếu của các công ty Mỹ.”

Nếu BRK chi 100 tỷ đô la cho việc mua lại cổ phiếu, BRK sẽ tăng vọt. Tuy nhiên, Buffett sẽ không làm điều đó bởi vì ông không quá tập trung vào lợi suất trong ngắn hạn, ông đầu tư dài hạn. Do đó, ngay cả khi có ý kiến cho rằng BRK không vượt trội so với chỉ số từ góc độ giá cổ phiếu trong những năm qua, đứng trên góc độ rủi ro và phần thưởng, lợi nhuận của BRK vẫn tốt hơn nhiều.

BRK đã thể hiện là phương tiện đầu tư tốt hơn các quỹ chỉ số và nó sẽ tiếp tục vượt trội như thế trong dài hạn, như đã từng trong quá khứ.

Có khả năng BRK sẽ tiếp tục thể hiện tốt hơn S&P 500. Dưới con mắt của các nhà đầu tư, thì chúng ta nên tập trung vào thu nhập, định giá, mức độ rủi ro hợp lí, chất lượng của doanh nghiệp và cố gắng giữ quan điểm toàn diện trên mỗi khoản đầu tư. Một viễn cảnh tổng thể dài hạn về BRK cho chúng ta biết rằng nó sẽ tiếp tục thể hiện tốt hơn trong dài hạn trên phương diện lãi kép, và một mức độ tương đối an toàn thể hiện ở 120 tỷ đô la tiền mặt.

Tuy nhiên cần phải thấy rằng BRK đặt cược vào Mỹ, vào đường sắt, bảo hiểm, năng lượng và nhiều doanh nghiệp nhỏ. Nếu Mỹ đã qua thời kì đỉnh cao với vị thế là một cường quốc toàn cầu, nếu đồng đô la mất vị thế là đồng tiền dự trữ toàn cầu do thâm hụt ngân sách và hoạt động in tiền của chính phủ, thì lợi nhuận đầu tư thực sự của BRK trong tương lai có thể thấp hơn những gì thị trường mong đợi tại thời điểm này.