Theo phân tích từ Bloomberg, đồng Yên đã thể hiện hiệu suất vượt trội so với USD, franc Thụy Sĩ, vàng, trái phiếu chính phủ Mỹ và Euro - các tài sản trú ẩn an toàn phổ biến nhất - trong giai đoạn tiền bầu cử trước đây. Trong bối cảnh chuẩn bị cho cuộc bầu cử 5/11 sắp tới, đồng Yên một lần nữa dẫn đầu về hiệu suất trong những thời điểm thị trường biến động mạnh, theo phân tích của Bloomberg về diễn biến của các tài sản trú ẩn an toàn và biến động kỳ vọng của thị trường chứng khoán Mỹ.

Xu hướng nhà đầu tư tìm đến đồng Yên trong giai đoạn thị trường biến động mạnh vẫn diễn ra, bất chấp việc đây là đồng tiền có hiệu suất kém nhất trong nhóm G-10 từ đầu năm. Cựu Tổng thống Donald Trump đang dần vượt lên ứng viên Đảng Dân chủ Kamala Harris trên thị trường dự đoán, buộc các nhà đầu tư phải hoạch định chiến lược cho kịch bản một nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump và tác động của cuộc bầu cử này đến thị trường tài chính toàn cầu. Khả năng cao kết quả sẽ không được xác định ngay sau ngày bỏ phiếu, một kịch bản có thể làm gia tăng biến động trên mọi phân khúc thị trường và thúc đẩy dòng vốn tìm đến các tài sản an toàn.

Biến động trung bình khi chỉ số VIX tăng đột biến

"Đồng Yên đang là lựa chọn trú ẩn an toàn tối ưu nhất từ nay đến cuộc bầu cử Mỹ," Ales Koutny, Giám đốc Vanguard - tập đoàn quản lý tài sản lớn thứ hai thế giới, có trụ sở tại London nhận định. Ông dự báo đồng Yên có khả năng tăng giá so với franc Thụy Sĩ "do căng thẳng về thuế quan tại châu Âu đang cao hơn nhiều so với các đối tác châu Á."

Diễn biến này xảy ra bất chấp tình trạng bất ổn chính trị sau cuộc bầu cử tại Nhật Bản ngày 27/10. Đồng Yên đã mất giá tới 1% sau khi liên minh cầm quyền thất bại trong việc giành đa số ghế tại Quốc hội. Viễn cảnh nhiều tuần đàm phán chính trị trước khi hình thành chính phủ mới đã góp phần gia tăng áp lực bán đối với đồng Yên - vốn đã chịu tác động từ chênh lệch lãi suất đáng kể giữa Nhật Bản và các nền kinh tế chủ chốt khác.

Tuy nhiên, các chuyên gia đầu tư nhận định đồng Yên vẫn sở hữu nhiều lợi thế cốt lõi. Thặng dư tài khoản vãng lai đạt mức kỷ lục 3.02 nghìn tỷ Yên (tương đương 20 tỷ USD), tính thanh khoản cao của đồng Yên và tỷ lệ lạm phát tương đối thấp là những yếu tố then chốt củng cố vị thế của đồng tiền được giao dịch phổ biến thứ ba thế giới này với tư cách là một kho giá trị.

Các yếu tố liên quan đến rủi ro thuế quan cũng đang có lợi cho đồng Yên. Nhật Bản phần lớn tránh được các đe dọa trực tiếp về áp thuế nhập khẩu từ chiến dịch tranh cử của Trump - những cảnh báo khiến giới đầu tư phải đặc biệt thận trọng trước khả năng thiệt hại đối với tài sản tại các quốc gia bị nhắm đến. Quan trọng hơn, với mức định giá hiện tại cho USD/JPY khoảng 154, đồng tiền Nhật Bản đang giao dịch ở vùng giá thấp lịch sử, tạo dư địa đáng kể cho đà tăng giá trong trường hợp thị trường biến động mạnh hoặc chính phủ can thiệp hỗ trợ tỷ giá.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) hiện là ngân hàng trung ương duy nhất trong số các nền kinh tế phát triển đang tiến gần đến khả năng tăng lãi suất như động thái chính sách tiếp theo. Mặc dù BoJ được dự báo sẽ duy trì nguyên trạng lãi suất trong tuần này, song nếu đà suy yếu hiện tại của đồng Yên góp phần đẩy cao lạm phát, xác suất một đợt tăng lãi suất vào cuối năm có thể gia tăng.

Tại thời điểm 8:43 sáng thứ Ba (giờ Tokyo), USD/JPY giao dịch ở 153.26.

Đánh giá khả năng trú ẩn an toàn

Mối lo ngại của nhà đầu tư về các tài sản trú ẩn truyền thống khác cũng đang nâng cao sức hấp dẫn của đồng Yên. Tình trạng bất ổn xung quanh cuộc bầu cử Mỹ và triển vọng thâm hụt ngân sách gia tăng đã làm suy giảm một phần niềm tin vào đồng USD và Trái phiếu chính phủ. Cả Trump và Harris đều không đặt trọng tâm vào việc cắt giảm thâm hụt trong chiến dịch tranh cử của họ, khiến yếu tố này trở thành rủi ro ngày càng đáng quan ngại đối với các nhà đầu tư trái phiếu.

"Nếu thị trường trái phiếu Mỹ gặp khó khăn từ rủi ro thâm hụt tài khóa, TPCP có thể không còn là tài sản an toàn hàng đầu, và theo đó, đồng USD cũng vậy," Stephen Miller, chuyên gia thị trường với bốn thập kỷ kinh nghiệm, hiện là cố vấn tại GSFM - đơn vị thành viên của CI Financial Corp (Canada) nhận định. "Đồng Yên đang ở vùng định giá thấp và BoJ là một trong số ít ngân hàng trung ương vẫn duy trì xu hướng chính sách tiền tệ thắt chặt."

Pictet Wealth Management cảnh báo về rủi ro Euro có thể giảm xuống mức ngang giá với USD do khả năng xảy ra xung đột thương mại với Mỹ. Trong khi đó, franc Thụy Sĩ thiếu tính thanh khoản so với đồng Yên, còn giá vàng đang giao dịch gần vùng đỉnh lịch sử - điều này có thể hạn chế động lực tăng giá mạnh trong trường hợp thị trường rơi vào khủng hoảng.

Tất nhiên, vẫn có những quan điểm trái chiều về sức hấp dẫn của đồng Yên.

Morgan Stanley đánh giá TPCP Mỹ được định vị tốt hơn trong việc chống đỡ làn sóng bán tháo có thể xảy ra nếu đảng Cộng hòa giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử. Vị thế thống lĩnh của USD khó có thể bị thách thức, xét đến thực tế đồng tiền này chiếm tới 88% tổng khối lượng giao dịch trên thị trường ngoại hối toàn cầu - với quy mô 7.5 nghìn tỷ USD mỗi ngày.

Lãi suất cơ bản 0.25% của Nhật Bản vẫn thấp hơn hàng trăm điểm cơ bản so với Mỹ, khiến đồng Yên tiếp tục là đồng tiền được ưa chuộng trong các giao dịch carry trade - trong đó nhà đầu tư vay vốn bằng đồng tiền có lãi suất thấp để đầu tư vào tài sản có lợi suất cao hơn tại thị trường khác. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy yếu của đồng Yên trong năm nay.

"Đồng Yên từng giữ vị thế trú ẩn an toàn mang tính kinh điển, nhưng tôi không chắc liệu đồng tiền này còn duy trì được vị thế đó hay không," Peter Boockvar, Giám đốc Đầu tư tại Bleakly Financial Group (New Jersey) nhận định. "Hiện tại, biến động của đồng Yên dường như phụ thuộc nhiều hơn vào yếu tố chênh lệch lãi suất."

Các nhà đầu tư giảm bớt quan điểm hawkish về Yên

Theo dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC), các quỹ phòng hộ đã tăng cường mua vào đồng Yên đầu tháng này, trong khi các nhà quản lý tài sản cũng duy trì xu hướng lạc quan tương tự cho đến tuần trước. Số liệu tổng hợp từ Bloomberg cho thấy các chuyên gia chiến lược dự báo USD/JPY sẽ giảm xuống 143 vào cuối năm nay.

"Yên vẫn duy trì vai trò tài sản trú ẩn an toàn," Naomi Fink, Giám đốc Chiến lược Toàn cầu tại Nikko Asset Management - một trong những công ty quản lý quỹ lớn nhất Tokyo khẳng định. "Trong kịch bản thị trường giảm thiểu rủi ro, tôi vẫn kỳ vọng Yên sẽ tăng giá và các vị thế carry trade sử dụng đồng Yên làm nguồn vốn sẽ được thanh lý."