Chỉ số Dow Jones là gì?

Dow Jones, hoặc chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones (Dow Jones Industrial Average), là chỉ số tham chiếu giá của cổ phiếu 30 công ty đại chúng vốn hóa lớn trên thị trường chứng khoán Mỹ.

Điều đặc biệt của chỉ số Dow Jones là danh sách 30 công ty này không cố định mà được cập nhật thường xuyên, phản ánh sự thay đổi của thị trường và nền kinh tế. Những công ty này đại diện cho nhiều ngành nghề khác nhau, từ tài chính đến công nghệ, từ tiêu dùng đến sản xuất.

Diễn biến chỉ số Dow Jones từ năm 2000-nay

Lịch sử chỉ số Dow Jones

Chỉ số Dow Jones được tạo ra bởi Charles H. Dow và lần đầu tiên được công bố trên The Wall Street Journal vào ngày 26/5/1896. Dow Jones không chỉ là chỉ số lâu đời nhất mà còn là biểu tượng của sức mạnh kinh tế Mỹ. Ban đầu, chỉ số này gồm 12 cổ phiếu công nghiệp, với giá bình quân gia quyền vào ngày đầu tiên là $40.94.

Charles H. Dow

Trong những năm đầu, Dow Jones bao gồm các công ty nổi tiếng như American Cotton Oil, American Sugar và General Electric. Đến năm 1916, danh sách này được mở rộng lên 20 cổ phiếu và cuối cùng là 30 cổ phiếu vào năm 1928. 

Ngày nay, chỉ số Dow Jones vẫn giữ nguyên số lượng 30 cổ phiếu và chiếm hơn 25% giá trị thị trường của các cổ phiếu giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán New York. Sự ổn định này không chỉ làm tăng giá trị của chỉ số trong mắt nhà đầu tư mà còn giúp họ có cái nhìn sâu sắc và rõ ràng hơn về tình hình tài chính và kinh tế.

Các loại chỉ số Dow Jones

Có 4 nhóm chỉ số Dow Jones chính: chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones, chỉ số trung bình vận tải Dow Jones, chỉ số Dow Jones dịch vụ công cộng và Dow Jones hỗn hợp.

Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones (DJIA)

Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones được biết đến nhiều nhất trong các chỉ số, là biểu tượng của ngành công nghiệp Hoa Kỳ. Được tính toán từ 30 công ty hàng đầu, chỉ số này phản ánh sức khỏe của nền công nghiệp Mỹ và được coi là thước đo chính của thị trường chứng khoán.

Chỉ số trung bình vận tải Dow Jones (DJTA)

Chỉ số trung bình vận tải Dow Jones là chỉ số chứng khoán đầu tiên của thế giới. DJTA giờ đây bao gồm 20 công ty vận tải hàng không, đường sắt, và đường thủy niêm yết trên sàn New York. Mặc dù đã được sáp nhập vào chỉ số Dow Jones hỗn hợp, DJTA vẫn là một công cụ quan trọng để đánh giá ngành giao thông vận tải.

Chỉ số Dow Jones dịch vụ công cộng (DJUA)

Chỉ số Dow Jones dịch vụ công cộng ra mắt lần đầu năm 1929 trên The Wall Street Journal, là chỉ số của 15 công ty khí đốt và điện hàng đầu. Chỉ số này phản ánh sức mạnh và độ ổn định của ngành dịch vụ công cộng.

Chỉ số Dow Jones hỗn hợp

Là sự kết hợp của 65 công ty từ ba chỉ số trên, chỉ số Dow Jones hỗn hợp (Dow Jones Composite Average) cung cấp cái nhìn tổng quan và toàn diện về thị trường chứng khoán Mỹ.

Trong số này, DJIA là chỉ số phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất, thường được nhắc đến đầu tiên khi đề cập đến chỉ số Dow Jones. Sự phân tích và theo dõi các chỉ số này không chỉ giúp nhà đầu tư hiểu rõ về thị trường chứng khoán Mỹ mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về từng ngành cụ thể.

Cách tính chỉ số Dow Jones

Chỉ số Dow Jones (DJIA) được tính theo phương pháp trọng số giá, bằng cách lấy tổng thị giá (tại thời điểm tính chỉ số) của 30 cổ phiếu chia cho ước số (DJIA divisor).

DJIA = ∑Pi /n

Ước số sẽ được thay đổi liên tục trong các sự kiện chia/gộp cổ phiếu, các khoản thanh toán cổ tức (tiền mặt) hay những thay đổi cấu trúc khác, nhằm bảo đảm các sự kiện đó không ảnh hưởng tới giá trị của DJIA.

Ví dụ về tính chỉ số Dow Jones: Giả sử tổng giá của 30 cổ phiếu là $5,000 và hệ số chia hiện tại là 0.147. Khi đó chỉ số Dow Jones sẽ bằng:

5000 / 0.147 = 34,013.61

Như vậy, chỉ số Dow Jones (DJIA) khác biệt so với các chỉ số khác ở việc chỉ số không dựa trên trọng số học hay phản ánh tổng vốn hóa thị trường của các công ty nằm trong danh sách của nó như cách S&P 500 được xây dựng. 

Điều này có nghĩa là mỗi sự thay đổi một điểm trong giá của bất kỳ cổ phiếu nào thuộc nhóm này sẽ tạo ra sự thay đổi tương đương trong số điểm của chính chỉ số này.

Ý nghĩa của chỉ số Dow Jones

Chỉ số Dow Jones, tập hợp từ 30 công ty hàng đầu của Hoa Kỳ bao quát đa dạng các lĩnh vực, từ công nghệ đến thương mại, công nghiệp và hàng tiêu dùng. Điều này giúp chỉ số Dow Jones trở thành một chỉ số đáng tin cậy về tình hình kinh tế Mỹ nói riêng và kinh tế toàn cầu nói chung.

Chỉ số Dow Jones như một tấm gương phản chiếu các diễn biến chính trị và kinh tế. Sự biến động của nó thường gắn liền với những sự kiện lớn như khủng hoảng tài chính, chiến tranh lạnh, hoặc những thay đổi trong chính sách quốc tế và quan hệ đối ngoại. 

Mỗi biến động của chỉ số Dow Jones không những ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Mỹ mà còn lan tỏa tới tâm lý và quyết định của nhà đầu tư trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. 

Chỉ số Dow Jones còn giúp nhà đầu tư đánh giá tình hình hiện tại và cung cấp cái nhìn dự báo về xu hướng kinh tế trong tương lai. Sự thăng trầm của chỉ số Dow Jones thường được xem như là dấu hiệu của những thay đổi sắp xảy ra trong nền kinh tế, từ đó giúp nhà đầu tư và các chính phủ chuẩn bị và đáp ứng kịp thời.

Như vậy, chỉ số Dow Jones không chỉ là một chỉ số kinh tế đơn thuần mà còn là một công cụ đắc lực để phân tích và dự báo thị trường. Sự hiểu biết về chỉ số Dow Jones giúp nhà đầu tư, cả trong và ngoài nước, nắm bắt được những cơ hội và thách thức trong bối cảnh kinh tế thế giới ngày càng phức tạp và liên kết chặt chẽ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Dow Jones

Chính sách tiền tệ của Fed

Chính sách tiền tệ nới lỏng, với lãi suất thấp và các biện pháp kích thích kinh tế sẽ là lực đẩy cho giá trị của chỉ số Dow Jones. Ngược lại, chính sách tiền tệ thắt chặt với lãi suất cao sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới chỉ số.

Dữ liệu kinh tế Mỹ

Các dữ liệu kinh tế như GDP, tỷ lệ thất nghiệp khả quan so với dự báo thường hỗ trợ cho giá trị của chỉ số Dow Jones, do thông tin phản ánh một nền kinh tế mạnh mẽ, doanh nghiệp hoạt động tốt.

Tuy nhiên, số liệu kinh tế tốt hiện tại thường đẩy mạnh kỳ vọng Fed thắt chặt chính sách, do đó trên thực tế đang có ảnh hưởng tiêu cực đến cổ phiếu nói chung và chỉ số Dow Jones nói riêng.

Tình hình kinh tế - chính trị

Mối quan hệ kinh tế và chính trị ổn định giữa Mỹ và các quốc gia lớn khác thường là yếu tố hỗ trợ cho sự tăng trưởng của chỉ số Dow Jones. Trái lại, bất kỳ căng thẳng nào có thể khiến chỉ số này giảm.

Tỷ giá USD

Xu hướng của tỷ giá USD cũng ảnh hưởng đến Dow Jones. Trong quá khứ, người ta tin rằng USD mạnh sẽ làm tăng chỉ số Dow Jones. Nhưng gần đây, một USD yếu lại có xu hướng làm tăng giá trị của chỉ số này.

Báo cáo kết quả kinh doanh của các công ty thành phần

Các công ty thành phần của Dow Jones thường công bố báo cáo tài chính hàng quý. Nếu những báo cáo này cho thấy kết quả vượt trội, chúng sẽ tác động tích cực đến chỉ số Dow Jones. Ngược lại, những báo cáo kém sẽ tác động tiêu cực đến chỉ số.

Ưu và nhược điểm của chỉ số Dow Jones

Ưu điểm 

Độ tin cậy cao của các công ty thành phần: Các công ty lớn và uy tín nhất của Mỹ được lựa chọn làm thành phần của chỉ số Dow Jones. Điều này tạo nên sự an tâm cho nhà đầu tư khi chọn lựa đầu tư vào những công ty này. 

Tập trung vào các công ty có mức vốn hóa lớn: Chỉ số này chú trọng vào các công ty có mức vốn hóa lớn nhất, đồng thời là những công ty được quan tâm nhiều nhất trên thị trường, giúp cập nhật thường xuyên và phản ánh chính xác diễn biến thị trường.

Công cụ theo dõi và đo lường hiệu suất thị trường chứng khoán Mỹ: Chỉ số Dow Jones cung cấp một công cụ hữu ích để theo dõi và đánh giá tình hình chung của thị trường chứng khoán Mỹ.

Chiều dài lịch sử đáng tin cậy: Đã tồn tại gần 130 năm, chỉ số Dow Jones là một công cụ có giá trị trong việc phân tích các xu hướng lịch sử quan trọng, giúp nhà đầu tư đưa ra các quyết định thông minh, đặc biệt trong dài hạn.

Nhược điểm 

Hạn chế về số lượng công ty: Chỉ gồm 30 công ty, chỉ số Dow Jones không thể đại diện hoàn hảo cho toàn bộ nền kinh tế Mỹ, bỏ qua nhiều công ty quy mô và lĩnh vực khác nhau.

Phản ánh không chính xác giá trị thực của các công ty: Chỉ số Dow Jones dựa vào giá cổ phiếu chứ không phản ánh giá trị vốn hóa thị trường, dẫn đến một sự hiểu lầm về quy mô thực sự của các công ty.

Ảnh hưởng quá mức của một số cổ phiếu: Chỉ số này có trọng số theo giá, tức cổ phiếu có giá cao hơn sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến chỉ số, bất chấp giá trị thị trường thực tế của công ty.

Không phản ánh toàn diện nền kinh tế: Chỉ số Dow Jones chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghiệp, do đó không thể phản ánh chính xác thực trạng của các lĩnh vực quan trọng khác trong nền kinh tế.