Fed vẫn còn một chặng đường dài trong cuộc chiến chống lạm phát sau báo cáo việc làm tháng 9
Nguyễn Vũ Phương Nam
Junior Analyst
Báo cáo việc làm của tháng 9 cho thấy rằng thị trường việc làm vẫn tiếp tục mạnh mẽ và Fed sẽ còn nhiều động thái hơn nữa để giảm lạm phát
Mức tăng 263,000 của bảng lương phi nông nghiệp thấp hơn kỳ vọng của các nhà phân tích và là mức tăng chậm nhất trong gần một năm rưỡi.
Nhưng sự sụt giảm đáng ngạc nhiên về tỷ lệ thất nghiệp và một đợt tăng lương của công nhân đã cho thấy một thông điệp rõ ràng rằng sẽ có nhiều đợt tăng lãi suất lớn trong tương lai.
“Tỷ lệ thất nghiệp thấp từng là một dấu hiệu tốt.” Ron Hetrick, nhà kinh tế cấp cao tại công ty cung cấp dữ liệu lực lượng lao động Lightcast, cho biết. "Nhưng thị trường đang rơi vào tình trạng mà tỷ lệ thất nghiệp thấp hoàn toàn là một yếu tố có thể dẫn đến lạm phát."
Thật vậy, thu nhập trung bình tháng 9 tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm nhẹ so với mức 5.2% trong tháng 8 nhưng vẫn cho thấy chi phí sinh hoạt đang tăng mạnh. Thu nhập hàng giờ tăng 0.3%, bằng với mức trong tháng Tám.
Không ủng hộ cho sự thay đổi của Fed
Các quan chức Fed đã chỉ ra rằng thị trường lao động thắt chặt là vô tình đã đẩy chỉ số lạm phát lên gần mức cao nhất kể từ đầu những năm 1980, khiến Fed phải tăng lãi suất giảm nhu cầu và nới lỏng thị trường lao động.
Báo cáo bảng lương phi nông nghiệp hôm thứ Sáu chỉ khẳng định thêm rằng các yếu tố thúc đẩy lạm phát đang tồn tại.
Đối với thị trường tài chính, gần như chắc chắn rằng Fed sẽ tăng lãi suất 75 điểm cơ bản lần thứ tư liên tiếp vào cuộc họp đầu tháng 11. Đây sẽ là báo cáo việc làm cuối cùng mà các nhà hoạch định chính sách có trong tay trước cuộc họp của Ủy ban thị trường mở liên bang vào ngày 1-2 tháng 11.
Trong một bài phát biểu hôm thứ Năm, Thống đốc Fed, Christopher Waller, đã đưa ra một lời cảnh báo rằng dữ liệu bảng lương phi nông nghiệp hôm thứ Sáu sẽ không làm thay đổi quan điểm của ông về lạm phát.
“Chúng tôi vẫn chưa đạt được tiến triển về việc kiềm chế lạm phát và cho đến khi tiến triển đó được duy trì bền bỉ, tôi ủng hộ việc tiếp tục tăng lãi suất, cùng với việc cắt giảm bảng cân đối của Fed, để giúp kiềm chế tổng cầu,” Waller nói.
Tuy nhiên, thị trường kỳ vọng rằng quyết định của Fed tháng 11 sẽ là đợt tăng lãi suất 75 điểm cơ bản cuối cùng.
Thị trường HĐTL vào thứ Sáu nhận định rằng có 82% cơ hội tăng 75 điểm cơ bản vào tháng 11, sau đó tăng 50 điểm vào tháng 12, tiếp theo là một động thái 25 điểm vào tháng 2 sẽ đưa lãi suất lên phạm vi 4.5% - 4.75%, theo dữ liệu của CME Group.
Điều khiến các nhà đầu tư quan tâm nhất hiện nay là liệu Fed có thể làm được tất cả những điều đó mà không kéo nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái sâu và kéo dài hay không.
Phố Wall bi quan
Mức tăng của bảng lương trong tháng 9 mang lại một số hy vọng rằng thị trường lao động có thể đủ mạnh để chịu được sự thắt chặt tiền tệ như thời điểm cựu Chủ tịch Fed Paul Volcker giảm lạm phát với lãi suất huy động trên 19% vào đầu năm 1981.
Jeffrey Roach, nhà kinh tế trưởng tại LPL Financial cho biết: “Điều này có thể làm tăng khả năng hạ cánh mềm mà từng được coi là khá khó để thực hiện. Việc hạ cánh mềm vẫn có thể xảy ra nếu Fed không phá vỡ bất cứ điều gì."
Mặc dù vậy, việc các nhà đầu tư vẫn lo lắng về sự “phá vỡ” đó đã khiến chỉ số Dow Jones giảm hơn 500 điểm vào trưa thứ Sáu.
Các bài phát biểu trên Phố Wall cho thấy sự không chắc chắn:
- Theo chuyên gia kinh tế cấp cao của KPMG, Ken Kim: “Thông thường, trong hầu hết các chu kỳ kinh tế khác, chúng tôi rất vui mừng với một báo cáo việc làm ổn định, đặc biệt là từ phía thị trường lao động. Nhưng báo cáo này chỉ cho thấy tỷ lệ thất nghiệp sẽ khiến Fed tiếp tục tăng lãi suất trong tương lai."
- Rick Rieder, Giám đốc đầu tư phụ trách thu nhập cố định toàn cầu của BlackRock, cho biết: “Fed nên tăng lãi suất 75 điểm cơ bản vào cuộc họp tiếp theo... khiến các điều kiện tài chính sẽ thắt chặt hơn... Chúng tôi tự hỏi liệu, và khi nào, tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh sẽ xảy ra."
- David Donabedian, Giám đốc điều hành tại CIBC Private Wealth: “Chúng tôi kỳ vọng áp lực lên Fed sẽ vẫn ở mức cao, với việc tiếp tục thắt chặt tiền tệ cho đến năm 2023. Fed sẽ còn gây áp lực đối với nền kinh tế và thị trường chứng khoán.”
- Ron Temple, người đứng đầu bộ phận vốn cổ phần Hoa Kỳ tại Lazard Asset Management: “Trong khi tăng trưởng việc làm đang chậm lại, nền kinh tế Hoa Kỳ vẫn còn quá nóng để Fed đạt được mục tiêu lạm phát, khả năng hạ cánh mềm ngày càng trở nên khó xảy ra hơn.”
Dữ liệu việc làm khiến tình hình kinh tế quý III ổn định hơn.
Công cụ theo dõi GDPNow của Fed tại bang Atlanta đã cho thấy mức tăng 2.9% sau khi nền kinh tế chứng kiến các chỉ số tiêu cực liên tiếp trong hai quý đầu năm, đáp ứng định nghĩa về suy thoái kỹ thuật.
Tuy nhiên, công cụ theo dõi tiền lương của Fed cho thấy lương của người lao động đang tăng với tốc độ 6.9% trong suốt tháng 8, thậm chí còn nhanh hơn dữ liệu của Cục Thống kê Lao động. Công cụ theo dõi của Fed thường được các nhà hoạch định chính sách chú ý hơn.
Nhà kinh tế Andrew Hollenhorst của Citigroup cho biết: “Có một cách giải thích rằng dữ liệu kinh tế đang hỗ trợ khả năng hạ cánh mềm - tỷ lệ việc làm đang giảm và tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức thấp, nhưng khả năng dễ xảy ra nhất khi lạm phát và tiền lương tăng mạnh là Fed sẽ đẩy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái nhẹ để kiềm chế lạm phát."
CNBC