Người Mỹ thực sự cần bao nhiêu kích thích tài khóa?

Người Mỹ thực sự cần bao nhiêu kích thích tài khóa?

Anh Tùng, CFA

Anh Tùng, CFA

Senior Analyst

23:12 21/12/2020

Cho đến giờ phút này, bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao các cuộc đàm phán gói kích thích tài khóa liên tục bế tắc chưa?

Đầu năm nay, Mỹ đã thông qua các gói kích thích tài khóa đầu tiên trị giá 2.3 nghìn tỷ USD, tương đương với 11% GDP của nước này, một khoản tiền lớn hơn bất kỳ quốc gia giàu có nào khác. Đại dịch COVID-19 vẫn còn đó, khiến nền kinh tế vẫn chịu ảnh hưởng sâu sắc, hầu hết mọi người đều đồng ý rằng cần phải có nhiều sự kích thích hơn nữa, tuy nhiên trong sáu tháng qua, gói kích thích này vẫn chỉ đang nằm trên bàn đàm phán của Quốc hội, khi lưỡng viện và các nhà làm luật không thể đạt được tiếng nói chung. Đảng Dân chủ đã đề xuất một gói kích thích trị giá hơn 2 nghìn tỷ USD, tuy vậy Đảng Cộng hòa đưa ra con số thấp hơn nhiều. Đến thời điểm hiện tại, có vẻ như các cuộc đàm phán đang có những tiến triển tốt. Tuy vậy, câu hỏi được đặt ra là, nước Mỹ thực sự cần thêm bao nhiêu tiền?

Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta cần ước lượng được hai giá trị, đó là lỗ hổng sản lượng (output gap) và số nhân tài khóa (fiscal multiplier), cả hai đều rất khó định lượng. Lỗ hổng sản lượng đo lường sự khác biệt giữa mức GDP thực tế và GDP tiềm năng của nền kinh tế. Lỗ hổng GDP được ước lượng là hơn 3% GDP trong quý 3/2020, nhưng nó gần như chắc chắn đã được thu hẹp kể từ đó. Các nhà kinh tế khác ước tính lỗ hổng này bằng cách sử dụng dữ liệu về thất nghiệp. Một nguyên tắc ước lượng hay được sử dụng đó là xác định sự chênh lệch giữa tỷ lệ thất nghiệp thực tế (đang là 6.7%) và tỷ lệ thất nghiệp lý tưởng (có lẽ là 3.5%), sau đó nhân đôi, tức là khoảng 6% GDP.

Một gói kích thích hiệu quả cần phải lấp đầy lỗ hổng sản lượng. Nhưng $1 chi tiêu tài khóa không nhất thiết phải khiến GDP tăng thêm $1, mà sẽ khiến GDP tăng thêm X USD (với X là số nhân tài khóa). Việc ước tính số nhân tài khóa này cũng rất khó. Theo phân tích của Ủy ban Ngân sách Liên bang, một tổ chức về chính sách công, cho thấy số nhân tài khóa rơi vào khoảng 0.6 trong thời gian đại dịch, bởi nhiều người ưu tiên tiết kiệm hơn là chi tiêu số tiền họ nhận được từ gói kích thích. Tuy nhiên, ngày nay họ có thể ít thận trọng hơn, một phần vì hiện nay có nhiều cửa hàng và nhà hàng mở cửa hơn.

Giả sử rằng hiện nay lỗ hổng sản lượng đạt 4% GDP (được xác định dựa trên trung bình cộng của lỗ hổng sản lượng theo 2 cách xây dựng khác nhau), và số nhân tài khóa sẽ ở mức xung quanh 1. Nếu vậy, con số phù hợp nhất cho một gói kích thích đó là 900-1000 tỷ USD trong năm 2021. Chắc chắn sẽ cần thêm các gói kích thích trong năm 2022 và xa hơn nữa. Do đó, các nhà làm luật tranh cãi về gói kích thích là điều có cơ sở, bởi các ước tính của họ khác nhau.

Broker listing

Cùng chuyên mục

"Người bạn Mỹ xa xôi" hay "Người láng giềng châu Âu", dù lựa chọn điều gì thì sự hy sinh của Vương quốc Anh là điều không thể tránh khỏi
Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

"Người bạn Mỹ xa xôi" hay "Người láng giềng châu Âu", dù lựa chọn điều gì thì sự hy sinh của Vương quốc Anh là điều không thể tránh khỏi

Một trong những lợi ích được hứa hẹn khi rời khỏi EU là Vương quốc Anh sẽ có thể tự mình định hướng con đường phát triển toàn cầu. Tuy nhiên, với việc Donald Trump tái đắc cử, việc định hình một hướng đi độc lập trở nên phức tạp hơn.
Pháp cần ổn định chính trị để giải quyết thâm hụt ngân sách
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Pháp cần ổn định chính trị để giải quyết thâm hụt ngân sách

Pierre Moscovici, người đứng đầu cơ quan kiểm toán Pháp, cảnh báo về sự cần thiết của ổn định chính trị để giảm thâm hụt ngân sách và nợ công. Ông phản đối việc tổ chức bầu cử tổng thống sớm, nhấn mạnh rằng điều này sẽ gây bất ổn cho đất nước trong bối cảnh chính phủ đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ từ quốc hội.
Vàng tăng vọt do lo ngại về chiến tranh ở Ukraine, cổ phiếu công nghệ phục hồi
Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

Vàng tăng vọt do lo ngại về chiến tranh ở Ukraine, cổ phiếu công nghệ phục hồi

Giá vàng có vẻ sẽ đạt mức tăng hàng tuần lớn nhất trong hơn 13 tháng vào thứ Sáu khi căng thẳng địa chính trị leo thang thúc đẩy các nhà đầu tư tìm đến tài sản an toàn, trong khi sự phục hồi của công nghệ đã đẩy cổ phiếu châu Á tăng cao hơn sau khi lo ngại về tăng trưởng doanh số của Nvidia giảm bớt.
Vladimir Putin leo thang căng thẳng với thử nghiệm tên lửa
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Vladimir Putin leo thang căng thẳng với thử nghiệm tên lửa

Nga vừa phóng tên lửa chiến lược RS-26 nhằm vào Ukraine, đánh dấu bước leo thang đáng chú ý nhưng mang tính thăm dò và có thể đảo ngược. Cuộc tấn công không chỉ gửi thông điệp mạnh mẽ tới phương Tây mà còn hé lộ những tính toán nhằm tránh làm mất lòng các đồng minh và duy trì ổn định nội bộ.
Vàng hướng đến tuần tăng ấn tượng nhất trong năm khi căng thẳng Nga-Ukraine leo thang
Trà Giang

Trà Giang

Junior Editor

Vàng hướng đến tuần tăng ấn tượng nhất trong năm khi căng thẳng Nga-Ukraine leo thang

Thị trường vàng đang chứng kiến đà tăng ấn tượng, hướng đến tuần giao dịch tốt nhất trong năm vào ngày thứ Sáu. Sự bứt phá này đến từ việc các nhà đầu tư tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn khi căng thẳng Nga-Ukraine ngày càng leo thang, đồng thời họ cũng đang theo dõi sát sao khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất.
Cổ phiếu châu Á và vàng bứt phá sau đà tăng mạnh của Phố Wall
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Cổ phiếu châu Á và vàng bứt phá sau đà tăng mạnh của Phố Wall

Cổ phiếu châu Á và vàng tăng mạnh sau khi Phố Wall phục hồi, nhờ vào sự lạc quan về triển vọng của Nvidia và kỳ vọng vào chính sách hỗ trợ của Tổng thống đắc cử Trump. Đồng thời, căng thẳng địa chính trị và vụ kiện chống lại Gautam Adani cũng khiến giá dầu và vàng tiếp tục tăng.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ