Người Mỹ thực sự cần bao nhiêu kích thích tài khóa?

Người Mỹ thực sự cần bao nhiêu kích thích tài khóa?

Anh Tùng, CFA

Anh Tùng, CFA

Senior Analyst

23:12 21/12/2020

Cho đến giờ phút này, bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao các cuộc đàm phán gói kích thích tài khóa liên tục bế tắc chưa?

Đầu năm nay, Mỹ đã thông qua các gói kích thích tài khóa đầu tiên trị giá 2.3 nghìn tỷ USD, tương đương với 11% GDP của nước này, một khoản tiền lớn hơn bất kỳ quốc gia giàu có nào khác. Đại dịch COVID-19 vẫn còn đó, khiến nền kinh tế vẫn chịu ảnh hưởng sâu sắc, hầu hết mọi người đều đồng ý rằng cần phải có nhiều sự kích thích hơn nữa, tuy nhiên trong sáu tháng qua, gói kích thích này vẫn chỉ đang nằm trên bàn đàm phán của Quốc hội, khi lưỡng viện và các nhà làm luật không thể đạt được tiếng nói chung. Đảng Dân chủ đã đề xuất một gói kích thích trị giá hơn 2 nghìn tỷ USD, tuy vậy Đảng Cộng hòa đưa ra con số thấp hơn nhiều. Đến thời điểm hiện tại, có vẻ như các cuộc đàm phán đang có những tiến triển tốt. Tuy vậy, câu hỏi được đặt ra là, nước Mỹ thực sự cần thêm bao nhiêu tiền?

Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta cần ước lượng được hai giá trị, đó là lỗ hổng sản lượng (output gap) và số nhân tài khóa (fiscal multiplier), cả hai đều rất khó định lượng. Lỗ hổng sản lượng đo lường sự khác biệt giữa mức GDP thực tế và GDP tiềm năng của nền kinh tế. Lỗ hổng GDP được ước lượng là hơn 3% GDP trong quý 3/2020, nhưng nó gần như chắc chắn đã được thu hẹp kể từ đó. Các nhà kinh tế khác ước tính lỗ hổng này bằng cách sử dụng dữ liệu về thất nghiệp. Một nguyên tắc ước lượng hay được sử dụng đó là xác định sự chênh lệch giữa tỷ lệ thất nghiệp thực tế (đang là 6.7%) và tỷ lệ thất nghiệp lý tưởng (có lẽ là 3.5%), sau đó nhân đôi, tức là khoảng 6% GDP.

Một gói kích thích hiệu quả cần phải lấp đầy lỗ hổng sản lượng. Nhưng $1 chi tiêu tài khóa không nhất thiết phải khiến GDP tăng thêm $1, mà sẽ khiến GDP tăng thêm X USD (với X là số nhân tài khóa). Việc ước tính số nhân tài khóa này cũng rất khó. Theo phân tích của Ủy ban Ngân sách Liên bang, một tổ chức về chính sách công, cho thấy số nhân tài khóa rơi vào khoảng 0.6 trong thời gian đại dịch, bởi nhiều người ưu tiên tiết kiệm hơn là chi tiêu số tiền họ nhận được từ gói kích thích. Tuy nhiên, ngày nay họ có thể ít thận trọng hơn, một phần vì hiện nay có nhiều cửa hàng và nhà hàng mở cửa hơn.

Giả sử rằng hiện nay lỗ hổng sản lượng đạt 4% GDP (được xác định dựa trên trung bình cộng của lỗ hổng sản lượng theo 2 cách xây dựng khác nhau), và số nhân tài khóa sẽ ở mức xung quanh 1. Nếu vậy, con số phù hợp nhất cho một gói kích thích đó là 900-1000 tỷ USD trong năm 2021. Chắc chắn sẽ cần thêm các gói kích thích trong năm 2022 và xa hơn nữa. Do đó, các nhà làm luật tranh cãi về gói kích thích là điều có cơ sở, bởi các ước tính của họ khác nhau.

Broker listing

Cùng chuyên mục

Với Powell, việc cắt giảm lần đầu luôn dễ dàng; nhưng giờ đây, thử thách thực sự mới bắt đầu
Huyền Trần

Huyền Trần

Junior Analyst

Với Powell, việc cắt giảm lần đầu luôn dễ dàng; nhưng giờ đây, thử thách thực sự mới bắt đầu

Fed đã cắt giảm lãi suất 50 bps, nhưng điều này gây hoài nghi về sức mạnh của nền kinh tế Mỹ, khi nhiều chỉ số vẫn tích cực. Sự quan tâm của Nhà Trắng đối với tình hình Trung Đông gia tăng, trong khi có nguy cơ đình công tại các cảng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế Mỹ vào thời điểm quan trọng. Cùng lúc, chính trị có thể tác động đến các quyết định của Fed, khiến tình hình trở nên phức tạp hơn trước cuộc bầu cử sắp tới.
Thị trường dầu mỏ: Dấu hiệu phục hồi chữ V sau cú sốc lãi suất
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Thị trường dầu mỏ: Dấu hiệu phục hồi chữ V sau cú sốc lãi suất

Thị trường dầu mỏ đang chứng kiến sự hình thành đáy chữ V sau khi Fed thực hiện đợt cắt giảm lãi suất quyết liệt. Động thái này buộc một số quỹ phòng hộ phải từ bỏ lập trường bearish về dầu. Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh báo cáo mới nhất từ JODI cho thấy nhu cầu dầu toàn cầu đạt mức kỷ lục, trong khi tồn kho toàn cầu suy giảm.
Fed tung đòn mạnh: Hạ lãi suất và hạ kỳ vọng
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Fed tung đòn mạnh: Hạ lãi suất và hạ kỳ vọng

Fed đã quyết định cắt giảm lãi suất quỹ liên bang 50 bps, một động thái phù hợp với kỳ vọng thị trường (xác suất của kịch bản này vượt 67% vào đầu tuần). Quyết định này khiến 104 trong số 113 chuyên gia được khảo sát bởi các hãng truyền thông tài chính hàng đầu bất ngờ. Do thị trường chưa hoàn toàn định giá mức cắt giảm mạnh mẽ này, chúng ta đã chứng kiến phản ứng thị trường dữ dội. Động thái này không chỉ phản ánh cách tiếp cận chính sách tiền tệ mới của Fed mà còn có thể dẫn đến một đợt điều chỉnh thị trường kéo dài, tiềm ẩn khả năng xáo trộn cục diện đối với USD.
Fed hạ lãi suất: Nỗ lực cuối cùng trước bờ vực suy thoái?
Quỳnh Chi

Quỳnh Chi

Junior Editor

Fed hạ lãi suất: Nỗ lực cuối cùng trước bờ vực suy thoái?

FOMC đã đáp ứng kỳ vọng của thị trường, nhưng các nhà đầu tư nên cẩn trọng với "món quà" này. Mặc dù nguy cơ lạm phát cao đang dịu bớt, rủi ro suy thoái bắt nguồn từ thị trường lao động lại đang gia tăng. Trong cả hai kịch bản, thị trường đang chuẩn bị cho một giai đoạn biến động mạnh kéo dài trong năm 2024.
Cơ quan quản lý và bài toán kiểm soát rủi ro ngân hàng: Lỗ hổng đáng báo động
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Cơ quan quản lý và bài toán kiểm soát rủi ro ngân hàng: Lỗ hổng đáng báo động

Có thể thấu hiểu được tâm thế của các cơ quan quản lý ngân hàng khi họ đang dần lùi bước trước sức ép mạnh mẽ từ ngành tài chính. Họ đang dần từ bỏ nỗ lực yêu cầu những ngân hàng lớn nhất tăng cường vốn chủ sở hữu để tài trợ cho tài sản của mình. Quả thật, trong suốt một năm rưỡi qua, chúng ta chưa chứng kiến bất kỳ biến cố tài chính đáng kể nào. Hơn nữa, các ngân hàng cũng liên tục khẳng định rằng họ đã có dư dả vốn để đối phó với mọi tình huống.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ