Tìm hiểu về Vana: Nền tảng blockchain dành cho dữ liệu cá nhân và AI phi tập trung

Tin Tức Tổng Hợp
feeder
Vana (VANA token) là một blockchain layer 1 dành cho dữ liệu riêng tư do người dùng sở hữu, tạo nền tảng cho ứng dụng AI phi tập trung và thúc đẩy quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân.

Ngày 13/12, Binance chính thức giới thiệu dự án thứ 62 trên nền tảng Launchpool mang tên Vana. Đây là một blockchain L1 tương thích EVM gốc, được thiết kế để quản lý dữ liệu thuộc quyền sở hữu của người dùng.
Người dùng có thể tham gia nhận airdrop VANA bằng cách khóa BNB và FDUSD. Quá trình khai thác sẽ diễn ra trong 2 ngày, bắt đầu từ 07:00 ngày 14/12 (giờ Việt Nam).
Vào lúc 17:00 ngày 16/12, Binance sẽ niêm yết VANA, đồng thời mở giao dịch với các cặp VANA/USDT, VANA/BNB, VANA/FDUSD và VANA/TRY. Ngoài ra, thẻ Seed cũng sẽ được áp dụng cho token VANA.
I. Vana là gì?
Vana là một blockchain layer 1 tiên tiến, được thiết kế nhằm quản lý dữ liệu riêng tư do người dùng sở hữu, hướng đến việc biến dữ liệu thành tài sản và thúc đẩy sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) phi tập trung. Dự án cho phép người dùng sở hữu, kiểm soát, và hưởng lợi từ các mô hình AI mà họ đóng góp.
1. Ứng dụng và công nghệ
- Dành cho nhà phát triển: Vana cung cấp quyền truy cập dữ liệu từ nhiều nền tảng, hỗ trợ xây dựng các ứng dụng cá nhân hóa và huấn luyện mô hình AI tiên tiến.
- Tương thích với EVM: Hệ thống được thiết kế để hỗ trợ quyền sở hữu tập thể đối với dữ liệu riêng tư thông qua các Data DAOs và phần thưởng cho 16 nhóm thanh khoản hàng đầu.
Vana giải quyết các vấn đề quan trọng như chi tiêu kép, đảm bảo dữ liệu được xem như tài sản tài chính một cách linh hoạt, có cấu trúc và bảo vệ quyền riêng tư. Công nghệ proof-of-contribution (bằng chứng đóng góp) được tích hợp nhằm xác minh giá trị dữ liệu và đảm bảo chỉ sử dụng trong các hoạt động được phê duyệt.
2. Mô hình kinh tế dữ liệu phi tập trung
Dự án tạo ra môi trường phi tin cậy, nơi dữ liệu được token hóa và giao dịch mà không làm ảnh hưởng đến quyền kiểm soát hay quyền riêng tư của người dùng. Mô hình này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của AI mà còn cân bằng lợi ích giữa chủ sở hữu, nhà phát triển và người dùng dữ liệu, xây dựng nền kinh tế phi tập trung thuộc về cộng đồng.
3. Thành công gọi vốn
Vana huy động thành công tổng cộng 25 triệu USD để hiện thực hóa sứ mệnh phát triển trí tuệ nhân tạo thuộc quyền sở hữu của người dùng:
- 5 triệu USD từ vòng chiến lược do Coinbase Ventures dẫn đầu.
- 18 triệu USD từ vòng Series A với sự tham gia của Paradigm.
- 2 triệu USD từ vòng Seed do Polychain tài trợ.
Dự án còn nhận được sự hỗ trợ từ nhiều đối tác lớn như Casey Caruso, Packy McCormick, Manifold, GSR, SCB 10X, Defiance Capital, Auros Ventures, và MH Ventures.
Đăng ký tài khoản tại đây: https://accounts.binance.com/register?ref=X7MSK47Q
Tham gia Binance Vietnam Telegram: https://b.link/jointelegramBinanceVN
Follow Binance Vietnam X: https://b.link/FollowBinanceVNX
II. Các hoạt động nổi bật
- Mini-app trên Telegram: Người dùng tham gia có thể kiếm điểm VANA và quy đổi thành phần thưởng giá trị trong tương lai.
- Thúc đẩy tích hợp AI: Vana giúp dữ liệu trở thành động lực quan trọng trong việc xây dựng các mô hình AI phi tập trung.
III. Thông tin chi tiết về token VANA
Ngày 12/12, Vana Network chính thức công bố token VANA và các thông tin liên quan. Token này đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái blockchain phi tập trung của Vana, hỗ trợ giao dịch dữ liệu an toàn và do người dùng sở hữu.
1. Thông tin cơ bản
- Tên token: Vana Network
- Ký hiệu (Symbol): VANA
- Tổng cung: 120,000,000 VANA
2. Phân bổ token
- Cộng đồng: 44%
- Hệ sinh thái: 22.9%
- Những người đóng góp cốt lõi: 18.8%
- Các nhà đầu tư: 14.2%
Tại thời điểm TGE (Token Generation Event), 25.1% tổng nguồn cung được thả nổi trên thị trường.
3. Tiện ích
- Bảo mật mạng
- Biểu quyết quản trị
- Phí giao dịch
- Tham gia DataDAO
- Tiền tệ truy cập dữ liệu
4. Hướng phát triển giai đoạn tiếp theo
Dự án cam kết duy trì phát triển toàn cầu và tập trung vào các giải pháp đột phá:
- Hồ sơ sở hữu dữ liệu: Sử dụng bằng chứng mật mã để xác nhận quyền sở hữu dữ liệu.
- Quyền truy cập: Phân loại người dùng và điều kiện truy cập dữ liệu dựa trên các quy tắc phân cấp cụ thể.
- Bằng chứng xác thực: Chứng thực chất lượng, tính xác thực và siêu dữ liệu của các bộ dữ liệu.
- Hợp đồng tập thể dữ liệu on-chain: Tăng cường quyền quản trị và củng cố mô hình kinh tế thông qua số dư token và các hợp đồng dữ liệu phi tập trung.
VANA không chỉ cung cấp năng lượng cho hệ sinh thái blockchain của Vana mà còn đóng vai trò then chốt trong việc quản lý và giao dịch dữ liệu một cách minh bạch, an toàn và phi tập trung. Token này là yếu tố cốt lõi thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế dữ liệu mới.
IV. Cấu trúc của Vana
Vana Network bao gồm hai lớp chính:
- Data Liquidity Layer: Lớp thanh khoản dữ liệu cho phép chuyển dữ liệu lên blockchain dưới dạng tài sản số có thể chuyển nhượng.
- Data Mobility Layer: Lớp ứng dụng dành cho dữ liệu do người dùng sở hữu, đã được xác minh để sử dụng trong các ứng dụng.
Connectome là sổ cái phi tập trung thời gian thực, giúp quản lý và xác thực dữ liệu trên nền tảng.
1. Layer thanh khoản dữ liệu (Data Liquidity Layer)
Layer này cho phép dữ liệu được đóng góp, xác minh và ghi nhận qua các pool thanh khoản (DLPs). Người tạo DLP triển khai hợp đồng thông minh với các mục tiêu và tham số xác minh cụ thể. Người đóng góp dữ liệu nhận quyền quản trị và phần thưởng dựa trên các tham số xác minh. Mục tiêu là đưa dữ liệu lên blockchain, tạo điều kiện giao dịch giữa các bên tham gia và đảm bảo tính toàn vẹn qua hệ thống bằng chứng đóng góp của Vana.
2. Layer di chuyển dữ liệu (Data Mobility Layer)
Lớp này là không gian hợp tác dành cho người đóng góp và nhà phát triển, giúp xây dựng các ứng dụng từ dữ liệu DLPs. Nó cung cấp cơ sở hạ tầng để đào tạo mô hình AI phân tán và phát triển ứng dụng AI mới, thúc đẩy giá trị kinh tế từ dữ liệu đóng góp.
3. Connectome
Connectome là sổ cái phi tập trung, ghi lại các giao dịch dữ liệu theo thời gian thực trong hệ sinh thái Vana. Sử dụng cơ chế proof-of-stake, nó đảm bảo tính hợp lệ của giao dịch và tương thích với các mạng EVM, giúp truy cập dữ liệu cho các ứng dụng người dùng sở hữu.
Cơ chế hoạt động của Vana
- Dữ liệu được tập hợp qua dataDAO, bảo mật bằng bằng chứng đóng góp.
- Người đóng góp sở hữu mô hình AI mà họ tạo ra.
- Vana tương thích với EVM, cung cấp cơ chế khuyến khích linh hoạt như token cho bộ dữ liệu và mô hình AI.
- 16 DAO dữ liệu hàng đầu nhận phần chia sẻ từ lượng phát hành token.
V. Các bên tham gia Vana
1. Pool thanh khoản dữ liệu (DLP)
DLP là hợp đồng thông minh được đăng ký và phê duyệt bởi mạng lưới gốc của Vana. Chúng giúp thu thập dữ liệu có giá trị, tạo tính thanh khoản và bảo vệ quyền riêng tư. Mỗi DLP phải đáp ứng các tiêu chuẩn của mạng lưới và cho phép người đóng góp gửi dữ liệu để nhận phần thưởng. Người xác thực kiểm tra mức độ hữu ích và tính hợp lệ của dữ liệu trong DLP.
2. Người xác thực (Validators)
Người xác thực có nhiệm vụ duy trì tính toàn vẹn và độ tin cậy của dữ liệu trong mạng lưới. Tùy vào kiến trúc của DLP, có thể có các loại người xác thực khác nhau:
- TEE Validators: Nhóm bảo mật cao thực hiện xác thực cho DLP bất kỳ.
- DLP Validators: Nhóm xác thực riêng cho từng DLP, sử dụng khi không thể áp dụng TEE validators.
- Không cần validator: Một số DLP không yêu cầu người xác thực.
3. Người truyền bá (Propagators)
Người truyền bá giúp duy trì tính tổng hợp và bảo mật của mạng lưới bằng cách ghi lại các giao dịch dữ liệu lên Connectome và xác minh tính hợp lệ của các giao dịch. Họ tạo block chính xác và có cơ hội nhận phí giao dịch và phần thưởng block dưới dạng token VANA khi hoàn tất các nhiệm vụ.
4. Người đóng góp dữ liệu (Data Contributors)
Người đóng góp cung cấp dữ liệu giá trị cho mạng lưới thông qua các DLP. Họ nhận phần thưởng token VANA và phí bổ sung cho người xác thực, đồng thời có quyền quản trị dữ liệu của mình. Dữ liệu sau khi được xác minh có thể được sử dụng trong các ứng dụng dApp, mang lại giá trị kinh tế cho các bên tham gia.
5. Người tiêu thụ dữ liệu (Data Consumers)
Người tiêu thụ dữ liệu trả phí để truy cập vào các DLP và các ứng dụng dữ liệu do người dùng sở hữu. Họ tạo ra nhu cầu cho dữ liệu, thúc đẩy sự phát triển của mạng lưới và đề xuất các nhu cầu hoặc ý tưởng cho người tạo DLP. Những người tiêu thụ dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì sự sống động của hệ sinh thái Vana.
6. Người lưu trữ dữ liệu (Data Custodians)
Người lưu trữ giúp cải thiện hiệu quả của việc đóng góp dữ liệu bằng cách tổng hợp dữ liệu từ người đóng góp trước khi gửi vào DLP. Họ đảm bảo khả năng lưu trữ và bảo mật dữ liệu, cung cấp mã hóa để bảo vệ dữ liệu và tuân thủ các quy định bảo vệ dữ liệu như GDPR và CCPA. Họ tạo ra bằng chứng không kiến thức (zk-proofs) giúp xác minh tính xác thực và toàn vẹn của dữ liệu.