Trump và giây phút "hưng phấn": Con dao hai lưỡi trong chính trường?
Quỳnh Chi
Junior Editor
Buổi hội thảo gần đây của cựu Tổng thống Trump là một màn trình diễn đặc biệt vượt xa chuẩn mực chính trị Mỹ hiện đại.
Trong suốt 30 phút, Donald Trump đứng trên sân khấu, xung quanh là âm thanh của một bộ sưu tập các bài hát chẳng liên quan gì đến nhau - từ bài hit "YMCA" của Village People mà ông yêu thích, đến "Nothing Compares 2 U" của Sinéad O'Connor, và phiên bản "Hallelujah" của Rufus Wainwright. Ông vừa quan sát đám đông, vừa vẫy tay chào, và thực hiện điệu nhảy đặc trưng với động tác lắc hông và nắm chặt tay.
Dù bạn ngưỡng mộ hay ghét bỏ ông - và thường là một trong hai - không thể phủ nhận rằng nửa sau của buổi hội thảo của Trump tại Pennsylvania hôm thứ Hai là một màn trình diễn kỳ lạ và chưa từng có, ngay cả khi so sánh với những tiêu chuẩn khác thường của nền chính trị Mỹ thế kỷ 21.
Chiến dịch tranh cử của ứng cử viên Đảng Dân chủ Kamala Harris nhanh chóng nắm bắt cơ hội này để thổi bùng những đồn đoán về sự suy giảm trí tuệ của đối thủ Đảng Cộng hòa. Tài khoản chiến dịch của bà đăng trên X: "Trump có vẻ lạc lõng, bối rối và đứng im trên sân khấu hơn 30 phút khi nhạc phát lên và đám đông thậm chí đã rời đi sớm." Harris bình luận: "Hy vọng ông ấy không sao," trích dẫn bài đăng của "Kamala HQ".
Truyền thông chính thống cũng theo hướng này. MSNBC đưa tin: "Màn trình diễn âm nhạc kỳ lạ của Trump tại buổi hội thảo làm dấy lên nghi vấn về khả năng nhận thức của cựu tổng thống," trong khi một bài xã luận trên Newsweek cho rằng "Việc Donald Trump nhảy múa rõ ràng thể hiện ông đang trong giai đoạn suy yếu về sức khoẻ nhanh chóng". Bài viết nhận xét: "Đối với những người từng chứng kiến người thân mắc chứng mất trí, đây là một cảnh tượng quen thuộc."
Là người đã mất cha vì chứng mất trí cách đây vài năm, tôi phải nói rằng màn trình diễn DJ bất ngờ của Trump không hề quen thuộc. Thực tế, Trump đang hoàn toàn làm chủ tình hình. Ông đang thể hiện sự thoải mái, thư giãn và tự tin cao độ. Xét cho cùng, đây là một buổi hội thảo giống như một cuộc vận động tranh cử cho ứng viên Đảng Cộng hòa - đa số khán giả mặc trang phục Maga; Trump gọi họ là "những người yêu nước". Ông không hề mất trí. Ông đang ở trong "trạng thái dòng chảy" - một khái niệm tâm lý học về hiệu suất cao nhất.
"Trạng thái dòng chảy", một khái niệm do nhà tâm lý học Mihaly Csikszentmihalyi đề xuất, mô tả "tình trạng một người hoàn toàn đắm chìm vào một hoạt động đến mức mọi thứ khác dường như không còn quan trọng". Trong trạng thái này, sự tập trung và chú ý của người đó đạt đến mức không còn chỗ cho sự nghi ngờ hay do dự. Nghiên cứu thần kinh học cho thấy trong trạng thái dòng chảy, hoạt động ở vùng vỏ não trước trán - nơi xử lý "hoạt động tự nhận thức" - giảm đi, trong khi sóng não alpha, thường xuất hiện khi ta thư giãn và thiền định, tăng lên. Kết quả là, sự ức chế giảm xuống và khả năng sáng tạo được nâng cao. Trump thường xuyên thể hiện đặc điểm của trạng thái này.
Để có cái nhìn đầy đủ, bạn nên xem lại toàn bộ buổi hội thảo hoặc ít nhất là lướt qua nó - bạn sẽ có ấn tượng khác hẳn so với nhiều bản tin. Ví dụ, bạn sẽ thấy đám đông đã tự phát hát "God Bless America" trong lúc buổi hội thảo tạm dừng vì có người bị ốm, và điều này xảy ra trước khi Trump bắt đầu phát nhạc.
Đáng chú ý, Trump ban đầu dự định "YMCA" - bài hát đầu tiên trong chuỗi 30 phút - là bài hát kết thúc, nhưng ông đã quyết định kéo dài phần âm nhạc khi thấy đám đông chưa muốn rời đi. "Không ai rời đi cả, chuyện gì đang xảy ra vậy? Tiếp tục chứ? Chúng ta nên tiếp tục chứ?" Trump hỏi đám đông và nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình. "Được rồi, hãy tăng âm lượng lên. Tăng lên!"
Công bằng mà nói: mặc dù Trump thể hiện sức bền đáng ngạc nhiên đối với một người 78 tuổi có thói quen ăn uống không lành mạnh, ông cũng dường như đang mắc ngày càng nhiều lỗi phát ngôn, có thể liên quan đến tuổi tác. Trong cùng buổi hội thảo, ông đã nhầm lẫn khi bảo cử tri đi bỏ phiếu "vào ngày 5 tháng 1" (hai tháng sau ngày bầu cử thực tế). Gần đây, ông cũng nhầm lẫn khi nói "tổng thống Bắc Triều Tiên" "về cơ bản đang cố giết" ông (có vẻ ông đang muốn nói về Iran). Còn nhiều ví dụ tương tự khác.
Mặc dù Trump có thể đang gặp một số vấn đề về nhận thức - nhưng việc cho rằng màn trình diễn âm nhạc bất ngờ của ông là dấu hiệu của chứng mất trí có vẻ là một kết luận vội vàng hoặc thiên vị. Chắc chắn, hành động của ông là khác thường, nhưng Trump vốn là một chính trị gia không theo lối mòn, và đó chính là một phần quan trọng trong sức hút của ông.
Cần lưu ý rằng phong cách tự do, ứng biến của Trump không phải lúc nào cũng có lợi. Ông thường có xu hướng nói lan man - mặc dù ông gọi đó là "đan xen". Tuy nhiên, ý kiến cho rằng ông đang mất trí dường như không thuyết phục được các cử tri chưa quyết định. Thời đại của chính trị bóng bẩy kiểu West Wing đã qua; thay vào đó là thời đại của chính trị dựa trên cảm xúc. Do đó, một chiến lược hiệu quả hơn cho Đảng Dân chủ trong nỗ lực đánh bại Trump có thể là tìm cách tận dụng trạng thái dòng chảy tự nhiên của chính họ, thay vì cố bắt chước phong cách của đối thủ.
Archive