Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã bước sang năm thứ tư. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhận được những kết quả khác với những gì ông mong đợi ban đầu: Mỹ đã bị ảnh hưởng bởi mức thuế và lệnh trừng phạt lên các công ty Trung Quốc và không được hưởng lợi từ nó gần như ở mức độ tương tự. Nó đã khiến đất nước mất đi 245,000 việc làm. Phòng Thương mại Hoa Kỳ tính toán rằng tình hình này khiến xuất khẩu của các bang gặp rủi ro. Ví dụ, thiệt hại đối với xuất khẩu của chỉ riêng Florida đã lên đến 1.9 tỷ đô la.

Trung Quốc đang cố gắng thực hiện một cách tiếp cận thông minh hơn: Nước này không chỉ áp đặt các biện pháp trừng phạt có đi có lại và xuất khẩu sản phẩm của mình qua các quốc gia trung gian (Việt Nam, Đài Loan và Mexico), mà còn khiến Mỹ phải trả tiền cho một loại tài sản không bảo đảm và được quản lý kém: Tiền điện tử.

Hàng tỷ đô la ẩn danh

Hoa Kỳ đang "bơm" hàng tỷ đô la vào nền kinh tế Trung Quốc mỗi năm mà không có một chút nghi ngờ. Lý do là phần lớn Bitcoin (BTC), được bán và chủ yếu để lấy về đô la Mỹ, được khai thác ở Trung Quốc, đây là nước có 65% tổng số trại đào BTC toàn cầu.

Để kiếm được phần thưởng Bitcoin, các máy đào cấu hình mạnh sẽ giải các bài toán phức tạp 24/7. Một phần của số coin mới khai thác được chuyển trực tiếp đến các sàn giao dịch crypto, phần còn lại có thể được giữ trong ví tiền điện tử của thợ đào, nhưng cuối cùng cũng sẽ được bán sang đô la. Trung bình, 900 BTC được khai thác mỗi ngày và tổng doanh thu hàng ngày là khoảng 31 triệu đô la (tính đến cuối tháng 6/2021). Điều đó có nghĩa là chỉ trong một năm, các thợ mỏ đã kiếm được hơn 10 tỷ đô la.

Tính riêng phần của các trang trại khai thác tại Trung Quốc, các thợ đào ở đây đã kiếm được khoảng 7 tỷ đô la kể từ mùa hè năm ngoái. Nếu cả giá Bitcoin và sự phổ biến của nó tiếp tục tăng, doanh thu sẽ tăng gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba mỗi năm. Bằng cách này hay cách khác, số đô la này sẽ luân chuyển trong toàn bộ nền kinh tế của đất nước: Nó sẽ được chi tiêu, tiết kiệm hoặc đầu tư.

Dưới sự kiểm soát của Đảng

Chính phủ Trung Quốc nhận thức rõ quy mô và tầm quan trọng của các khoản đầu tư bằng đô la Mỹ thông qua tiền điện tử. Bất chấp các quy định ngày càng gia tăng, các nhà chức trách rõ ràng sẽ không cấm Bitcoin.

Trung Quốc đã hạn chế các giao dịch tiền điện tử đối với các ngân hàng và công ty thanh toán vào năm 2013. Vào năm 2017, các nhà chức trách cũng đã đóng cửa các sàn giao dịch tiền điện tử trong nước và chặn quyền truy cập vào các nền tảng nước ngoài. Tuy nhiên, người dân địa phương vẫn có thể sở hữu tiền điện tử hợp pháp. Những gì chúng ta thấy tại Trung Quốc hiện nay, về cơ bản là sự nhắc nhở lại những hạn chế trước đây được áp dụng đối với các tổ chức tài chính thay vì ban hành những hạn chế mới. Một mặt, các nhà chức trách Trung Quốc muốn ngăn chặn “sự lây lan rủi ro cá nhân đến các lĩnh vực xã hội”, mặt khác, họ để ngỏ cánh cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Đồng thời, các nhà chức trách Trung Quốc đã bắt đầu hạn chế khai thác, điều này khiến nhiều người trên thị trường lo ngại. Nguyên nhân chính thức là do tiêu thụ quá nhiều năng lượng và lượng khí thải carbon dioxide khiến đất nước không thể đạt được mức độ trung tính carbon vào năm 2060. Nhưng tình hình thực tế hơi khác so với các tuyên bố chính thức.

Thứ nhất, các thợ mỏ Trung Quốc đã sử dụng nguồn thủy điện rẻ hơn, vốn rất phát triển ở các tỉnh phía Nam, và chỉ chuyển sang sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong mùa đông khô hạn khi họ mở rộng các trại đào lên phía Bắc.

Thứ hai, chính quyền đã cấm hoàn toàn các dự án khai thác mới và các dự án hiện có ở ba khu vực: Thanh Hải, Nội Mông và Tân Cương. Các tỉnh giàu tài nguyên thủy điện khác như Vân Nam hay Tứ Xuyên không vội vàng áp đặt lệnh cấm hoàn toàn. Trong khi Vân Nam chỉ có kế hoạch đóng cửa các trang trại khai thác BTC bất hợp pháp “với chiến dịch chống lạm dụng điện”, thì cuối tháng 6, có thông báo rằng tất cả các trang trại khai thác ở tỉnh Vân Nam đã bị đóng cửa.

Các nhà chức trách Trung Quốc dường như đang muốn đặt mọi thứ vào trật tự hơn là tuyên chiến với tiền điện tử. Những hạn chế về công nghệ của nguồn cung Bitcoin là hoạt động có lợi cho Trung Quốc: Nó cho phép quốc gia này tác động đến giá tiền điện tử trong khi vẫn giữ nó trong quyền sở hữu của thợ đào và không bán nó trên thị trường tài chính. Tuy nhiên, nếu các hạn chế tiếp tục được thắt chặt, năng lượng khai thác có thể được phân phối lại giữa các quốc gia khác. Các nhà sản xuất thiết bị khai thác của Trung Quốc - BTC.TOP, Huobi và HashCow - đã thông báo rằng họ đang tạm ngừng bán hàng trong nước và mở rộng sự hiện diện ra quốc tế, bao gồm cả sang Bắc Mỹ.

Nhiều quốc gia đang làm theo Trung Quốc

Nhìn bề ngoài, việc các thợ mỏ Trung Quốc chuyển đến Bắc Mỹ dường như có lợi cho Hoa Kỳ. Nhưng các chuyên gia chỉ ra rằng lục địa này không có nhiều năng lượng nhàn rỗi. Bên cạnh đó, việc di chuyển giữa các quốc gia cần có thời gian, và các đối thủ cạnh tranh có thể tận dụng khoảng thời gian trống này.

Ý tưởng nắm quyền kiểm soát không chỉ các giao dịch tiền điện tử mà còn cả hoạt động khai thác Bitcoin đang nhanh chóng thu hút được sức hút ở các nước đang phát triển. Ở Iran, khai thác BTC đã trở thành một trong những ngành dễ tiếp cận nhất trong bối cảnh các lệnh trừng phạt cứng rắn của Hoa Kỳ được áp dụng. Chính phủ Iran đang đi theo con đường gần giống như Trung Quốc: Các nhà chức trách sẽ cấm sử dụng tiền điện tử được tạo ra ở nước ngoài, nhưng họ cho phép thanh toán cho hàng hóa nhập khẩu bằng các đồng tiền được khai thác trong nước. Trong năm qua, Iran đã kiếm được hơn 400 triệu đô la từ khai thác tiền điện tử, bằng một nửa doanh thu của Hoa Kỳ.

Một quốc gia khác đang lên kế hoạch phát triển các dự án khai thác là El Salvador - quốc gia đầu tiên hợp pháp hóa Bitcoin. Tổng thống El Salvador Nayib Bukele đang xem xét tận dụng năng lượng "rất rẻ, 100% sạch, 100% tái tạo" từ các núi lửa địa phương.

Trong bối cảnh này, Kazakhstan dường như là quốc gia trung lập nhất về chính trị. Tại đây, một trung tâm khai thác khổng lồ của Enegix với công suất 180 MW và 50,000 giàn máy khai thác sẽ bắt đầu hoạt động vào tháng 9. Hơn nữa, nhà sản xuất thiết bị khai thác Canaan của Trung Quốc đã thành lập một trung tâm dịch vụ mới ở Kazakhstan.

Trung Quốc có thể tận dụng việc xuất khẩu các trang trại tiền điện tử của họ như một phương tiện để tiếp tục làm suy yếu nền kinh tế Hoa Kỳ, trong khi chính phủ Hoa Kỳ không có đòn bẩy đáng kể nào để ngăn chặn dòng chảy của đồng đô la gây ra bởi các giao dịch tiền điện tử. Áp đặt một lệnh cấm tiền điện tử đối với người Mỹ đơn giản là một hành động phi dân chủ.

Lựa chọn duy nhất cho chính phủ Hoa Kỳ là làm suy yếu sức hấp dẫn của Bitcoin bằng mọi cách có thể. Điều này giải thích tại sao Elon Musk, chủ sở hữu của một số công ty lớn nhất của Mỹ, Tesla và SpaceX, đột ngột chuyển từ ủng hộ Bitcoin sang chỉ trích tác động môi trường của nó.

Điều tương tự cũng xảy ra với Greenpeace, tổ chức này không còn chấp nhận các khoản đóng góp bằng tiền điện tử nữa, mặc dù nó đã làm như vậy trong bảy năm qua. Có vẻ như chiến dịch leo thang chống lại Bitcoin liên quan nhiều đến chính trị nhiều hơn là môi trường.