Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng còn "vài mét nữa mới tới vạch đích" của một thỏa thuận. Các rào cản chính của một thỏa thuận xoay quanh ba vấn đề: Hạn ngạch đánh bắt cá, sân chơi bình đẳng và giải quyết tranh chấp thương mại.

Hạn ngạch đánh bắt cá

Số liệu thống kê mới nhất về ngành thủy sản cho thấy sản lượng của ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản (bao gồm đánh bắt cá biển, đánh bắt nước ngọt và nuôi cá) lên tới 747 triệu GBP vào năm 2019. Ngành này chiếm 5.5% tổng giá trị gia tăng (GVA) của Vương quốc Anh từ lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và đánh bắt cá và chỉ 0.04% trong tổng số GVA của Vương quốc Anh trên tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên, ngành thủy sản vẫn rất nhạy cảm về mặt chính trị. Là một quốc đảo, ngành thủy sản mang tính biểu tượng cao trong khi ngư dân gắn liền với bản sắc Anh. Hơn nữa, các ngư dân Anh là một trong những người ủng hộ Brexit mạnh mẽ nhất trước đây.

Khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc vào ngày 31 tháng 12 năm 2020, Vương quốc Anh vẫn bị ràng buộc bởi Chính sách Thủy sản Chung (CFP). Chính sách này cho phép các đội tàu đánh cá của mọi quốc gia liên quan có toàn quyền tiếp cận vùng biển của nhau, theo hạn ngạch quốc gia được giao vào năm 1970. Tranh luận ở Anh xoay quanh thực tế rằng hơn 60% sản lượng khai thác từ vùng biển của nước này là do tàu thuyền nước ngoài đánh bắt. Chính phủ Vương quốc Anh muốn các tàu đánh cá của họ có quyền ưu tiên đối với các vùng biển của Anh, thay vì quyền bình đẳng như trong CFP. Người ta đề xuất rằng các tàu không thuộc Vương quốc Anh vẫn được phép tiếp cận vùng biển đánh cá của Vương quốc Anh, nhưng phải thương lượng hàng năm. Các nước EU bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi điều này sẽ là Pháp, Hà Lan và Đan Mạch, mặc dù chỉ có vài nghìn người làm nghề cá ở các nước này.

Có những dấu hiệu cho thấy EU sẽ đồng ý giảm tiếp cận các vùng biển của Vương quốc Anh, để đổi lấy một giai đoạn chuyển tiếp kéo dài, theo đó những thay đổi hạn ngạch này dần dần được thực hiện.

Sân chơi bình đẳng

EU yêu cầu Anh cam kết sẽ không sử dụng trợ cấp trong nước để đạt được lợi thế cạnh tranh. Vương quốc Anh tố cáo đây là yêu cầu chưa từng có đối với một thỏa thuận thương mại và xâm phạm nền độc lập của nước này. Như Von Der Leyen phát biểu vào tuần trước, đã có tiến triển về các quy tắc hạn chế trợ cấp của chính phủ cho ngành công nghiệp. Dường như Vương quốc Anh có thể chấp nhận các điều kiện theo nguyên tắc trợ cấp trong nước, thiết lập một cơ quan quản lý trong nước độc lập và một cơ chế giải quyết tranh chấp mạnh mẽ. Ngoài các quy tắc về viện trợ nhà nước, các điều khoản đề xuất của EU về bảo vệ môi trường và lao động đã bị Vương quốc Anh bác bỏ. Ngược lại, Vương quốc Anh đề xuất các điều khoản “không hồi quy”, cam kết sẽ không hạ thấp các tiêu chuẩn về môi trường hoặc xã hội so với mức hiện tại. Hiện vẫn chưa đạt được sự đồng thuận nào về vấn đề này.

Giải quyết tranh chấp thương mại

Đã có sự tiến bộ trong hai tuần qua về cơ chế giải quyết tranh chấp. Có thông tin cho rằng EU sẽ hạ thấp yêu cầu về "trả đũa chéo", chấp nhận rằng những hợp tác về hành pháp và tư pháp sẽ được miễn trừ khỏi các công cụ trả đũa chéo trong bất kỳ thỏa thuận an ninh và thương mại hậu Brexit nào. Trong khi đó, Vương quốc Anh dường như ít phản đối các kế hoạch của EU về một điều khoản giải quyết tranh chấp mở rộng cho phép "đình chỉ chéo" trong thỏa thuận Brexit, chẳng hạn, tranh chấp về thủy sản nếu không được giải quyết có thể khiến ngành ô tô bị trả đũa về thuế. Tuy nhiên, còn một chặng đường dài để đạt được thỏa thuận cuối cùng.

Tác động của một Brexit không thỏa thuận là gì?

Nếu cả hai bên không đạt được thỏa thuận vào cuối giai đoạn chuyển tiếp (ngày 31 tháng 12 năm 2020), Anh sẽ phải rời EU mà không có một thỏa thuận thương mại. Điều này dẫn đến các quan hệ thương mại sẽ tuân theo các quy định của WTO. Trong khi chúng ta chưa chắc các tác động lên nền kinh tế sẽ như nào, nhiều phương tiện truyền thông của Anh/châu Âu đã mô tả một bức tranh thảm hại khi thuế quan sẽ được áp dụng cho hầu hết hàng hóa vận chuyển từ Anh đến EU.

Chúng tôi không mong đợi một Brexit không thỏa thuận. Tuy nhiên, trong trường hợp hy hữu rằng viễn cảnh này trở thành sự thật, nó có thể không thảm khốc như những gì đã được mô tả. Vương quốc Anh đã và đang đàm phán các hiệp định thương mại tự do (FTA) với các quốc gia khác nhau. Tin tức mới nhất là Anh và Canada đã đồng ý duy trì giao dịch theo các điều khoản của EU. Cho đến nay, hơn 20 trong số các thỏa thuận hiện có này, bao gồm 50 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ, đã được thực hiện và sẽ bắt đầu vào ngày 1 tháng 1 năm 2021. Con số này chiếm khoảng 8% tổng thương mại của Vương quốc Anh, dựa trên số liệu năm 2018. Chúng tôi tin rằng sắp tới sẽ có nhiều hơn nữa thỏa thuận được ký bởi Anh.