Báo cáo thị trường năng lượng: Khi gã khổng lồ Trung Quốc "hắt hơi"
Quỳnh Chi
Junior Editor
Đà tăng của thị trường dầu mỏ đang chững lại do các chỉ số vĩ mô của Trung Quốc suy giảm, bất chấp nhu cầu toàn cầu đạt đỉnh lịch sử cùng với gia tăng rủi ro địa chính trị từ khả năng áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga và Iran, cũng như tuyên bố bất khả kháng về xuất khẩu dầu tại Libya. Diễn biến này xảy ra trong bối cảnh Tổng thống Nga Putin cảnh báo phương Tây đang vượt qua các "ranh giới" trong quan hệ song phương.
Theo Reuters, trong cuộc họp với các quan chức quốc phòng hôm thứ Hai, Tổng thống Putin đã cáo buộc phương Tây đẩy Nga tới "ranh giới đỏ" - những tình huống mà Moscow đã công khai tuyên bố không thể dung thứ - và buộc phải có phản ứng tương xứng. Putin bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Hoa Kỳ phát triển và có khả năng triển khai tên lửa tầm ngắn và tầm trung. Reuters dẫn lời ông tuyên bố Nga sẽ dỡ bỏ toàn bộ các hạn chế tự nguyện về triển khai tên lửa nếu Hoa Kỳ tiến hành kế hoạch triển khai tương tự.
Giá dầu suy giảm sau khi Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố số liệu doanh thu bán lẻ tháng 11 thấp hơn kỳ vọng thị trường, chỉ tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, giảm đáng kể so với mức tăng trưởng 4.8% của tháng 10. Tuy nhiên, chỉ số sản xuất công nghiệp vẫn duy trì đà tăng khả quan ở mức 5.4% trong tháng 11.
Thông tin này đã kìm hãm đà tăng của thị trường dầu sau khi giá đóng cửa phiên thứ Sáu vượt ngưỡng kháng cự kỹ thuật quan trọng là đường trung bình động 20 ngày và 50 ngày, nhưng chưa thể vượt qua đường trung bình động 100 ngày tại mốc 7140. Theo đó, thị trường sẽ tập trung theo dõi sát sao gói kích thích kinh tế mới của Trung Quốc. Các chuyên gia nhận định nếu Bắc Kinh không tung ra gói kích thích đủ lớn, thị trường có thể sẽ điều chỉnh giảm.
Bloomberg dẫn nguồn từ 21st Century Business Herald cho biết, căn cứ phát biểu của ông Wang Xin - Giám đốc Cục Nghiên cứu thuộc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC), nước này sẽ thực hiện các biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ một cách phù hợp trong năm tới thông qua việc cắt giảm lãi suất và tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR).
Tuy nhiên, theo đánh giá từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) và dữ liệu về tồn kho dầu toàn cầu đang suy giảm, thị trường vẫn đang đối mặt với tình trạng thâm hụt nguồn cung.
Bên cạnh đó, nguồn cung có thể bị thu hẹp thêm do các biện pháp trừng phạt bổ sung. Reuters đưa tin Liên minh châu Âu (EU) vừa thông qua gói trừng phạt thứ 15 đối với Nga liên quan đến chiến sự Ukraine, với các biện pháp siết chặt hơn nhắm vào các thực thể Trung Quốc và mở rộng danh sách "đội tàu bóng" của Moscow. Gói trừng phạt bổ sung thêm 52 tàu vận tải, nâng tổng số lên 79 tàu, nhằm ngăn chặn việc phá vỡ các lệnh cấm vận của phương Tây trong vận chuyển dầu mỏ, vũ khí và ngũ cốc.
Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh Bộ Tài chính Hoa Kỳ vừa ban hành lệnh trừng phạt mới nhắm vào 35 thực thể và tàu vận tải liên quan đến hoạt động xuất khẩu dầu của Iran. Washington cáo buộc chế độ Tehran đang sử dụng nguồn thu từ dầu mỏ để tài trợ cho các hoạt động gây bất ổn khu vực, bao gồm chương trình phát triển vũ khí hạt nhân, tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái (UAV), cũng như hỗ trợ tài chính cho các lực lượng ủy nhiệm và đối tác chiến lược trong khu vực. Những hoạt động này, theo đánh giá của Mỹ, đang góp phần làm leo thang căng thẳng và kéo dài các cuộc xung đột tại Trung Đông.
Theo phân tích mới nhất từ BNE, trích dẫn báo cáo của chuyên gia cao cấp tại công ty tư vấn HedgePoint, khối lượng dầu mỏ Iran xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đã sụt giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong vòng 24 tháng qua tính đến ngày 15/12. Diễn biến này được xem là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của chiến dịch siết chặt trừng phạt gần đây từ phía Washington. Trong một động thái đáng chú ý, ông Kim Benni - Giám đốc điều hành mảng Giao dịch của HedgePoint Global Markets, đã công bố trên nền tảng truyền thông xã hội X một biểu đồ phân tích chi tiết cho thấy lượng dầu Iran xuất sang Trung Quốc đã giảm xuống dưới ngưỡng quan trọng 600.000 thùng/ngày trong tháng 11/2023. Theo nhận định của chuyên gia này, xu hướng suy giảm trong doanh số bán ròng của Iran đang ngày càng rõ nét.
Mức xuất khẩu này đánh dấu điểm thấp kỷ lục kể từ tháng 12/2022 trong bối cảnh địa chính trị căng thẳng. Đặc biệt đáng lưu ý, dữ liệu từ biểu đồ cho thấy khối lượng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc - vốn chiếm tỷ trọng áp đảo trên 90% tổng sản lượng dầu vận chuyển đường biển của Iran - đã sụt giảm mạnh từ đỉnh 1,8 triệu thùng/ngày trong tháng 9 xuống còn 1,3 triệu thùng/ngày trong tháng 10, trước khi tiếp tục lao dốc trong tháng 11.
Báo cáo phân tích thị trường mới nhất từ Kemp Energy chỉ ra rằng tổng khối lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc trong 11 tháng đầu năm nay đã giảm xuống còn 505 triệu tấn, thấp hơn đáng kể so với mức 516 triệu tấn được ghi nhận trong cùng kỳ năm 2023. Nguyên nhân chính được cho là do sự chuyển dịch mạnh mẽ trong cơ cấu phương tiện giao thông, với việc xe điện và xe tải sử dụng nhiên liệu khí đốt ngày càng phổ biến, dẫn đến sự sụt giảm rõ rệt trong nhu cầu tiêu thụ xăng và diesel tại thị trường nội địa lớn nhất châu Á này.
Tại Libya, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia (NOC) đã công bố tình trạng bất khả kháng đối với hoạt động xuất khẩu dầu. Theo Reuters, phát ngôn viên của NOC - Khaled Abulgasem Gulam xác nhận trong thông báo hôm Chủ nhật rằng các đám cháy tại một số bể chứa trong nhà máy lọc dầu Zawiya đã được kiểm soát. Nhà máy Zawiya, nằm cách thủ đô Tripoli 40km về phía tây, là cơ sở lọc dầu lớn nhất đang hoạt động của Libya với công suất 120,000 thùng/ngày và được kết nối trực tiếp với mỏ dầu Sharara có sản lượng 300,000 thùng/ngày.
Mặc dù tồn tại những lo ngại về triển vọng nhu cầu từ Trung Quốc, chúng tôi dự báo giá dầu sẽ có đợt hồi phục trong những phiên tới. Điểm cần theo dõi là ngưỡng kháng cự kỹ thuật tại đường trung bình động 100 ngày, một khi vượt qua mức này, thị trường có thể nhanh chóng quay trở lại vùng giá cao trong khoảng 70 USD/thùng.
Về thị trường khí tự nhiên, giá đang điều chỉnh giảm theo diễn biến nhiệt độ. Tâm lý thị trường hiện tập trung vào đợt ấm lên ngắn hạn, trong khi những bất đồng về dự báo thời tiết tháng 1 đang tạo áp lực giảm giá. Sáng nay xuất hiện dấu hiệu cho thấy các nhà sản xuất khí tự nhiên đã tăng sản lượng để đáp ứng nhu cầu cao hơn dự kiến. Xu hướng này nếu tiếp tục có thể làm giảm tốc độ rút kho trong thời gian tới.
Investing