Báo cáo thị trường năng lượng: Song hành chiến sự và thương chiến
Quỳnh Chi
Junior Editor
Thị trường trải qua những biến động mạnh trong tuần lễ Tạ ơn - vốn đã có xu hướng biến động cao - do tác động kép từ các cuộc chiến tranh thương mại và xung đột quân sự. Tuyên bố của Tổng thống Trump về kế hoạch áp thuế quy mô lớn đối với Canada, Mexico và Trung Quốc đã tạo ra làn sóng hoảng loạn nhất thời trên thị trường.
Cụ thể, thông qua nền tảng Truth Social, Trump công bố sẽ ban hành Sắc lệnh Hành pháp ngay từ ngày 20/1, áp dụng thuế suất 25% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada vào Hoa Kỳ, với lý do tình trạng biên giới "mở". Biện pháp này sẽ duy trì hiệu lực cho đến khi chấm dứt được tình trạng nhập lậu ma túy (đặc biệt là Fentanyl) và dòng người nhập cư bất hợp pháp mà ông gọi là "cuộc xâm lược". Tuy nhiên, vẫn chưa xác định liệu mặt hàng dầu thô Canada có nằm trong phạm vi áp thuế hay không. Nếu có, đây sẽ là một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế California dưới sự điều hành của Thống đốc Gavin Newsom, người đã thực thi chính sách cắt giảm sản lượng dầu nội địa, khiến tiểu bang ngày càng phụ thuộc vào nguồn cung từ Canada.
Trong diễn biến liên quan, Bloomberg đưa tin Thổ Nhĩ Kỳ đang đàm phán với Hoa Kỳ để được miễn trừ lệnh trừng phạt, cho phép nước này tiếp tục sử dụng dịch vụ của Gazprombank (Nga) trong thanh toán nhập khẩu khí đốt tự nhiên. Bộ trưởng Năng lượng Alparslan Bayraktar nhấn mạnh rằng không có sự miễn trừ này, quốc gia sẽ không thể thanh toán và do đó không thể duy trì hoạt động nhập khẩu từ Nga.
Theo báo cáo của S&P Global, giá chào bán dầu thô Iran cho các nhà máy lọc dầu độc lập Trung Quốc đã tăng trong tháng 11. Xu hướng này phản ánh thái độ thận trọng của các nhà cung cấp và chủ tàu trước khả năng Chính quyền Trump sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt hơn.
Thị trường dầu khí đang chứng kiến xu hướng tăng giá do bất ổn địa chính trị, khi thỏa thuận ngừng bắn Israel - Hezbollah vẫn chưa đạt được trong bối cảnh xung đột tiếp diễn. Tình hình càng trở nên phức tạp với việc căng thẳng Nga - Ukraine leo thang. Tuy nhiên, có tín hiệu tích cực khi Bộ trưởng Ngoại giao Lebanon Bou Habib bày tỏ kỳ vọng về khả năng đạt được lệnh ngừng bắn trong tối nay, kèm theo cam kết điều động 5,000 quân đến miền Nam Lebanon như một phần của thỏa thuận đình chiến.
The Guardian đưa tin về diễn biến căng thẳng ngoại giao mới giữa Nga và Anh, khi Moscow tuyên bố trục xuất một nhà ngoại giao Anh với cáo buộc gián điệp và triệu tập Đại sứ London. FSB - cơ quan an ninh Nga - xác nhận nhà ngoại giao này là người thay thế một trong sáu nhà ngoại giao đã bị trục xuất tháng 8 với cùng cáo buộc, đồng thời cáo buộc người này cung cấp thông tin sai lệch và thực hiện hoạt động gián điệp, phá hoại. Đồng thời, Nga đã tiến hành cuộc tấn công UAV quy mô lớn nhất từ trước đến nay vào Ukraine, gây mất điện diện rộng tại thành phố Ternopil và thiệt hại đáng kể cho khu dân cư vùng Kyiv.
Áp lực giảm giá trên thị trường dầu mỏ còn đến từ những bất đồng trong liên minh OPEC+. Các báo cáo chỉ ra UAE đang sản xuất vượt hạn ngạch, trong khi Iran tỏ ra miễn cưỡng với cơ chế hạn ngạch và Kazakhstan đang đề xuất nâng hạn mức sản xuất. Về sản lượng khu vực, NOC Libya ghi nhận mức 1.5 triệu thùng/ngày vào thứ Ba, trong khi Iraq xuất khẩu đạt 103.145 triệu thùng trong tháng 10 theo số liệu từ Bộ Dầu mỏ. Trước tình hình này, lãnh đạo cao cấp của Iraq, Saudi Arabia và Nga đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì ổn định thị trường và mức giá hợp lý.
Đáng chú ý, Trung Quốc dự kiến sẽ thiết lập kỷ lục mới về nhập khẩu than đá trong tháng 11, đặc biệt là than nhiệt phục vụ phát điện.
Trong lĩnh vực khí đốt tự nhiên, diễn biến giá phụ thuộc lớn vào yếu tố thời tiết. EIA đưa ra cảnh báo về nguy cơ khủng hoảng năng lượng tại châu Âu và châu Á nếu mùa đông năm nay diễn ra khắc nghiệt. Đáng chú ý, hai khu vực này chỉ tránh được kịch bản khủng hoảng phải đốt gỗ sưởi ấm trong những năm gần đây nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi, ôn hòa.
EIA nhấn mạnh điều kiện thời tiết ôn hòa trong hai mùa đông gần đây tại Bắc bán cầu đã góp phần duy trì nguồn cung dồi dào và giá cả ổn định ở mức thấp trên thị trường khí đốt tự nhiên toàn cầu. Giá kỳ hạn khí đốt và LNG tại châu Âu và châu Á cho mùa đông năm nay chỉ tăng nhẹ so với cùng kỳ. Nếu xu hướng thời tiết ôn hòa tiếp tục duy trì, cân bằng cung-cầu và mức giá dự kiến sẽ ổn định như hai năm trước. Tuy nhiên, kịch bản nhiệt độ thấp hơn tại châu Âu và châu Á, cùng với các rủi ro vận hành và thị trường khác, có thể dẫn đến tình trạng thắt chặt nguồn cung, đẩy giá khí đốt lên cao và tiềm ẩn nguy cơ biến động đột biến.
Theo phân tích của EIA, cân bằng thị trường khí đốt tự nhiên toàn cầu trong mùa đông này có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:
Nguồn cung LNG: EIA đưa ra dự báo về sự gia tăng hạn chế công suất LNG mới trong mùa đông này, chủ yếu tập trung tại Hoa Kỳ. Điều này làm dấy lên những hoài nghi về động thái tạm dừng phê duyệt các cơ sở xuất khẩu LNG từ Chính quyền Biden.
Biến động dòng chảy đường ống: Theo EIA, khối lượng khí đốt tự nhiên vận chuyển qua đường ống đến châu Âu có nguy cơ suy giảm nếu hợp đồng trung chuyển Nga-Ukraine không được gia hạn sau thời điểm hết hiệu lực vào cuối năm 2024.
Rủi ro vận hành: Thị trường đối mặt với nhiều thách thức tiềm tàng bao gồm: tiến độ triển khai dự án mới chậm trễ, thiếu hụt nguyên liệu đầu vào phục vụ xuất khẩu, sự cố không lường trước tại các cơ sở xuất khẩu LNG, cũng như các biến số địa chính trị có thể gây xáo trộn dòng chảy thương mại LNG và thu hẹp nguồn cung khả dụng.
Nhiệt độ thấp bất thường: Khả năng xảy ra mùa đông khắc nghiệt với nhiệt độ duy trì dưới ngưỡng bình thường tại một hoặc nhiều khu vực Bắc bán cầu gia tăng trong bối cảnh chuyển đổi từ El Niño sang La Niña trong năm nay. Biến động khí hậu này có thể thúc đẩy nhu cầu khí đốt tự nhiên, kích hoạt cạnh tranh gay gắt về nguồn cung LNG giao ngay giữa châu Âu và châu Á. Đồng thời, thời tiết lạnh hơn tại Hoa Kỳ có thể tạo áp lực lên tồn kho và đẩy giá Henry Hub trong nước tăng cao, ảnh hưởng đến giá xuất khẩu LNG từ nước này. Thêm vào đó, các thị trường nhập khẩu LNG mới nổi như Brazil và Ai Cập cũng có thể gia tăng nhu cầu, làm sâu sắc thêm tình trạng cạnh tranh nguồn cung LNG giao ngay giữa các khu vực.
Do đó, việc theo dõi sát sao các thông tin thời tiết qua ứng dụng Fox Weather là cần thiết để cập nhật tình hình các đợt không khí lạnh và bão trong kỳ nghỉ lễ Tạ ơn.
Investing