Bí quyết để "sống sót" trong bối cảnh thị trường hỗn loạn
Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Khi thị trường chứng khoán bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các sự kiện chính trị, như chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử, việc duy trì sự bình tĩnh và không để bị cuốn theo những biến động ngắn hạn là rất quan trọng. Bài viết này chia sẻ những bài học quý giá từ các nhà đầu tư thành công, những người luôn biết cách phân biệt tín hiệu quan trọng và tiếng ồn trên thị trường, giúp họ xây dựng chiến lược đầu tư bền vững và hiệu quả.
Thị trường chứng khoán hiện đang biến động mạnh mẽ từ chiến thắng bầu cử của Donald Trump, giá cổ phiếu toàn cầu tăng vọt, phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư về các chính sách của ông. Trong đó, cổ phiếu ngân hàng ghi nhận mức tăng đáng kể, trong khi các cổ phiếu năng lượng tái tạo lại giảm giá do lo ngại về sự thay đổi trong chính sách năng lượng của Trump. Tuy nhiên, những biến động này không phải lúc nào cũng phản ánh đúng xu hướng dài hạn. Một số động thái có thể sẽ được chứng minh là hợp lý, trong khi một số khác có thể chỉ là phản ứng ngắn hạn không bền vững. Thời gian sẽ là yếu tố quyết định, khi chỉ có những thay đổi thực sự lâu dài mới có thể định hình lại thị trường, và những "tiếng ồn" tạm thời sẽ dần lắng xuống.
Một trong những kỹ năng quan trọng mà các nhà đầu tư thành công cần có là khả năng lọc bỏ "tiếng ồn" trên thị trường. Những phản ứng ngắn hạn và các biến động giá cổ phiếu do tin tức hoặc yếu tố cảm tính dễ khiến nhà đầu tư đưa ra quyết định vội vã, nhưng không phải tất cả đều có tác động lâu dài. Vì vậy, việc phân biệt rõ ràng giữa những yếu tố quan trọng và những yếu tố không bền vững là điều cần thiết để duy trì chiến lược đầu tư hiệu quả trong giai đoạn này.
Một phương pháp đặc biệt để đối phó với "tiếng ồn" trên thị trường tài chính đã được áp dụng bởi một chuyên gia hưu trí của quỹ hưu trí, người đã giữ tất cả các bản sao của Financial Times trong 12 tháng qua trên bàn làm việc. Mỗi ngày, ông đọc số báo mới nhất và đặt lên trên đống báo cũ, sau đó lấy tờ báo của một năm trước để đọc lại. Phương pháp này giúp ông phân biệt những chủ đề, sự kiện hay thông tin quan trọng có tác động lâu dài với những biến động ngắn hạn, tạm thời. Tại sao lại làm vậy? Chuyên gia này lý giải rằng nếu một chủ đề hoặc sự kiện xuất hiện cả trong số báo hôm nay và một năm trước, điều đó cho thấy đây là một xu hướng thực sự, có ảnh hưởng lâu dài đến thị trường, chứ không phải là một biến động ngắn hạn hay phản ứng cảm tính. Cách tiếp cận này giúp ông phân biệt giữa những thông tin có giá trị bền vững và những sự kiện tạm thời, từ đó xây dựng chiến lược đầu tư lâu dài và hiệu quả, tránh bị cuốn theo những thay đổi nhất thời của thị trường.
Mặc dù chiến lược này nghe có vẻ khá thuyết phục, những vẫn có một điểm yếu "chí tử" là nhà đầu tư sẽ gần như không thể nắm bắt những xu hướng mới. Với phương pháp chỉ chú trọng vào những chủ đề đã được xác nhận qua thời gian, nhà đầu tư có thể bỏ lỡ những cơ hội đầu tư hấp dẫn từ các xu hướng mới đang nổi lên. Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng đây là cái giá phải trả để không vội vàng theo đuổi những biến động tạm thời, và sự đánh đổi này hoàn toàn xứng đáng, giúp nhà đầu tư tránh bị cuốn theo những phản ứng cảm tính ngắn hạn và xây dựng một chiến lược đầu tư dài hạn vững chắc.
Nếu chuyên gia hưu trí này còn tham gia vào thị trường chứng khoán hiện nay, ông sẽ không bị cuốn theo những giao dịch "nóng" từ các chính sách của Donald Trump ngay lập tức. Thay vào đó, ông sẽ áp dụng chiến lược "xem Trump làm gì, chứ không phải ông ta nói gì", chỉ chú trọng vào những chính sách thực tế được triển khai và có ảnh hưởng dài hạn. Thay vì vội vàng tích hợp các xu hướng ngắn hạn vào danh mục đầu tư, ông sẽ chờ đợi ít nhất một năm để đánh giá sự tác động thực sự của các chính sách này. Đây là một chiến lược đầu tư thận trọng, giúp tránh những biến động tạm thời và tập trung vào các yếu tố có tính bền vững lâu dài trên thị trường.
Chuyên gia hưu trí này tin rằng trong thị trường chứng khoán, sự biến động ngắn hạn thường tạo ra "tiếng ồn" khiến nhiều nhà đầu tư vội vàng đưa ra quyết định. Tuy nhiên, ông chủ trương rằng sự ổn định và giá trị thực sự chỉ xuất hiện qua thời gian dài. Thay vì chạy theo các xu hướng tạm thời, ông áp dụng chiến lược đầu tư thận trọng với việc chờ đợi các xu hướng bền vững được chứng minh rõ ràng, nhằm tránh bị cuốn vào những biến động ngắn hạn. Cách tiếp cận này giúp ông tập trung vào những cơ hội có giá trị lâu dài, thay vì bị lôi kéo bởi những thay đổi chóng vánh trong thị trường.
Một chiến lược khác có thể kể đến là "đầu tư định lượng". Một nhà quản lý danh mục đầu tư nổi tiếng đã áp dụng chiến lược này để phân biệt giữa tín hiệu thực sự và "tiếng ồn" ngắn hạn trên thị trường. Ông chọn đầu tư vào các cổ phiếu có đà tăng trưởng ổn định trong 11 tháng qua, thay vì những cổ phiếu có biến động ngắn hạn. Chiến lược này giúp ông tập trung vào các cổ phiếu có xu hướng bền vững và giá trị lâu dài, đồng thời tránh bị cuốn theo những thay đổi tạm thời của thị trường. Phương pháp này đã được áp dụng từ lâu trước khi chiến lược đà tăng giá trở nên phổ biến trong giới đầu tư định lượng.
Ông tập trung vào các cổ phiếu có đà tăng trưởng ổn định dựa trên các yếu tố cơ bản và phớt lờ biến động giá cổ phiếu trong tháng qua, vì ông cho rằng các thay đổi ngắn hạn này thường bị chi phối bởi vị thế của các nhà đầu tư lớn hoặc tin tức—những yếu tố mà ông cho là không phản ánh giá trị thực sự của cổ phiếu trong dài hạn. Ông tin rằng chiến lược dài hạn của mình sẽ không có lợi thế nếu chỉ chú ý vào những yếu tố ngắn hạn này.
Có thể thấy, cả 2 chuyên gia đều không bị cuốn vào những biến động giá ngắn hạn hay các thay đổi tạm thời. Điều này dẫn đến việc họ duy trì một danh mục đầu tư ổn định, với vòng quay thấp, tức là không thay đổi các khoản đầu tư thường xuyên. Tuy nhiên, chiến lược này khiến họ không được ưa chuộng trong bộ phận giao dịch, nơi mà những người giao dịch lại ưa chuộng những chiến lược nhanh chóng thay đổi danh mục để tận dụng các cơ hội ngắn hạn.
Thực tế, các công ty tài chính không ưa chuộng các chiến lược đầu tư dài hạn, ổn định mà thay vào đó lại thích những chiến lược tập trung vào sự thay đổi ngắn hạn. Họ thường sử dụng các câu chuyện tin tức hoặc nghiên cứu đầu tư để biện minh cho những động thái giá cổ phiếu gần đây, và quảng bá những động thái này như là dấu hiệu của một xu hướng lớn sắp tới. Câu nói quen thuộc trong các phòng giao dịch đều là: "Thị trường đang thay đổi quan điểm về...", nhằm thu hút sự chú ý và khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào các giao dịch ngắn hạn, dù có thể không bền vững.
Các nhà giao dịch thường ưa chuộng những chiến lược có thể nhanh chóng thu hút sự chú ý, đặc biệt là những cổ phiếu có sự thay đổi mạnh mẽ về giá trong ngắn hạn. Một ý tưởng đầu tư lý tưởng là chọn những cổ phiếu có động thái giá đảo chiều trong tháng qua, trái ngược với xu hướng trong suốt 11 tháng trước đó. Những biến động này được xem là dấu hiệu để thực hiện giao dịch, vì các nhà giao dịch tin rằng chúng sẽ mở ra cơ hội mới. Trong khi các nhà đầu tư dài hạn không bị cuốn theo những thay đổi này, các nhà giao dịch lại tìm thấy cơ hội trong "tiếng ồn" của thị trường, khi những biến động ngắn hạn tạo ra những cơ hội giao dịch lớn.
Tuy vậy, có thể thấy rằng việc đầu tư bền vững và tránh chạy theo thị trường ồn ào có thể mang lại lợi thế lâu dài cho nhà đầu tư. Các nhà đầu tư thành công thường có chiến lược tách biệt được tín hiệu và tiếng ồn từ thị trường, điều này giúp họ không bị cuốn theo những xu hướng ngắn hạn và tập trung vào những yếu tố cơ bản, bền vững. Dù thị trường có những biến động mạnh mẽ, nhưng những chủ đề dài hạn và chính sách ổn định mới là yếu tố cần chú trọng để xây dựng một danh mục đầu tư vững chắc. Những bài học này vẫn còn giá trị, đặc biệt khi các nhà đầu tư hiện nay dễ bị cuốn vào biến động tạm thời, mà quên đi giá trị cốt lõi của sự kiên nhẫn và tư duy dài hạn.
Financial Times