Chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump gây lo ngại cho doanh nghiệp và nhà đầu tư

Mai Khánh Linh
Junior Editor
Tại Phòng Bầu Dục chiều thứ Năm, Donald Trump ký lệnh hành pháp mới, một phần đảo ngược mức thuế 25% áp lên Canada và Mexico chỉ hai ngày trước đó.

Những thay đổi chính sách chóng mặt đã gây ra làn sóng bán tháo trên thị trường chứng khoán, khiến chỉ số S&P 500 giảm gần 2% trong ngày, đồng thời gây hoang mang cho doanh nghiệp và các quốc gia đối tác. Tình trạng này gợi nhớ đến nhiệm kỳ đầu của Trump, khi ông liên tục đe dọa và thực hiện các cuộc chiến thương mại, sau đó lại rút lui.
Jeff Aznavorian, Chủ tịch Clips & Clamps Industries tại Michigan, mô tả sự thay đổi thất thường này như một "chiếc cưa giật" đối với các nhà cung cấp ô tô Bắc Mỹ.
Lần này, Trump áp đặt thuế suất cao hơn, nhanh hơn và ngay từ sớm trong nhiệm kỳ. Đội ngũ cố vấn thương mại cũng có sự thay đổi, với Scott Bessent thay thế Steven Mnuchin làm Bộ trưởng Tài chính và Howard Lutnick, một doanh nhân phố Wall, trở thành Bộ trưởng Thương mại. Lutnick thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với chính sách thuế quan của Trump, khẳng định rằng "đặt cược vào Trump là đặt cược vào người chiến thắng."
Chính quyền Trump ban đầu viện dẫn lý do an ninh biên giới và chống buôn lậu ma túy để áp thuế đối với Mexico và Canada. Tuy nhiên, Lutnick sau đó thừa nhận hai nước này đã cải thiện việc kiểm soát biên giới.
Giới đầu tư và chuyên gia thương mại Mỹ bày tỏ lo ngại về cách Trump điều hành chính sách thương mại. Bill Reinsch, cựu quan chức thương mại Mỹ, nhận xét: "Chính sách này không có tầm nhìn rõ ràng. Thị trường giảm, doanh nghiệp phản đối, rồi Trump lại thay đổi quyết định."
Việc miễn trừ thuế mới chỉ có hiệu lực đến tháng sau. Các mức thuế mới đối với thép và nhôm dự kiến áp dụng từ tuần tới, trong khi kế hoạch áp thuế 25% lên hàng hóa nhập khẩu từ EU có thể bắt đầu từ ngày 2/4.
Edward Alden, chuyên gia tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, nhận định: "Phản ứng tiêu cực từ thị trường có thể là yếu tố duy nhất khiến Trump cân nhắc lại."
Doanh nghiệp phản ứng tiêu cực với chính sách khó đoán của Trump. Traci Tapani, đồng Chủ tịch Wyoming Machine, cho biết công ty bà muốn đầu tư vào tự động hóa nhưng chưa dám thực hiện vì sự bất ổn này. Jonathan Gold từ Hiệp hội Bán lẻ Quốc gia cũng chỉ trích sự thiếu ổn định trong chuỗi cung ứng.
Không giống nhiệm kỳ trước, lần này không có xung đột nội bộ trong nhóm cố vấn của Trump. Thay vào đó, tất cả đều thống nhất với tư tưởng bảo hộ thương mại của ông. Reinsch nhận xét: "Những người mới hoặc có quan điểm giống Trump, hoặc bị ông ấy áp đảo."
Bessent thừa nhận chính sách thuế quan có thể gây ra "điều chỉnh giá một lần", nhưng khẳng định các đối tác thương mại của Mỹ sẽ phải nhượng bộ để tránh bị áp thuế.
Cody Lusk, Giám đốc Hiệp hội Các nhà nhập khẩu ô tô Mỹ, gọi tình trạng bất ổn này là "thảm họa" cho ngành công nghiệp ô tô. Các hãng xe Mỹ thở phào với quyết định hoãn thuế, nhưng cảnh báo một tháng là quá ngắn để điều chỉnh chuỗi cung ứng. Các hãng xe Nhật Bản, châu Âu và Hàn Quốc sẽ chịu ảnh hưởng nặng hơn do phụ thuộc nhiều vào linh kiện nhập khẩu từ quê nhà.
Một lãnh đạo hãng xe Nhật nhận xét: "Tình hình rất biến động. Chúng ta chỉ có thể đánh giá khi mọi thứ rõ ràng hơn."
Financial Times