Với việc Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell đánh tiếng khả năng tăng lãi suất thêm 50bp và chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu Christine Lagarde nói rằng rất có thể sẽ thắt chặt 25 bp nữa, tuần này đã khiến thị trường tài chính loay hoay tính toán cái giá phải trả cho chính sách thắt chặt quá mức.

Như đang báo hiệu việc các nhà hoạch định chính sách khó tránh được suy thoái kinh tế tại Mỹ, chênh lệch lợi suất 2-10 năm đang đảo ngược sâu nhất kể từ tháng 3, ngay trước khi khủng hoảng ngân hàng khiến thị trường chao đảo.

Mối lo ngại lớn nhất hiện giờ là các ngân hàng trung ương vẫn mạnh tay thắt chặt nhằm ngăn chặn lạm phát dai dẳng, bất chấp suy thoái kinh tế.

ECB hiểu quá rõ mối đe dọa đó, khi đã 2 lần từ bỏ các chiến dịch tăng lãi suất mà bị coi là lỗi chính sách trong thế kỷ này. Một lời nhắc nhở về những mối nguy đã đến vào thứ Năm, khi New Zealand - quốc gia đi đầu trong quá trình thắt chặt toàn cầu - cho biết tăng trưởng đã giảm trong 2 quý liên tiếp.

Giám đốc đầu tư Charles Hepworth tại GAM Investments cho biết: “Các ngân hàng trung ương dường như nghĩ rằng vẫn cần giữ lãi suất cao ngay cả khi nền kinh tế đang suy yếu. Những sai lầm về chính sách rất có thể trở thành kết quả ngoài ý muốn.”

Các ngân hàng trung ương toàn cầu đã thắt chặt trở lại trong tháng này khi đối mặt với áp lực giá tiêu dùng leo thang. Vào thứ Năm, đường cong lợi suất của Canada và Úc đảo ngược lần đầu tiên kể từ cuộc khủng hoảng tài chính, cả hai quốc gia này đều khiến các nhà đầu tư bất ngờ khi tiếp tục thắt chặt chính sách vào tuần trước.

Mặc dù đã tạm dừng thắt chặt vào thứ Tư, Fed cũng dự báo có thêm 2 lần tăng lãi suất 25bp nữa trong năm nay. Điều đó có thể diễn ra ngay trong tháng tới, mà chủ tịch Powell mô tả sẽ là một cuộc họp “sôi động”.

Bà Lagarde cho biết hôm thứ Năm rằng ECB “rất có khả năng” sẽ có thắt chặt một ngày sau đó – một tuần sau khi dữ liệu cho thấy EU đã rơi vào suy thoái nhẹ.

Với những phát biểu đó, các trader thị trường tiền tệ dự đoán Fed sẽ nâng lãi suất lên gần 5.5% - mức cao nhất kể từ đầu thế kỷ. Đối với ECB, họ dự đoán lãi suất cuối kỳ đạt 4% vào tháng 10 - mức cao nhất từ trước đến giờ.

Tâm lý bất an đang bao trùm cả thị trường. Đường cong lợi suất đảo ngược là một điều bất thường. Lợi suất kỳ hạn dài thấp hơn so với kỳ hạn ngắn thường phản ánh kỳ vọng các ngân hàng trung ương sẽ phải hạ lãi suất trong những năm tới, vì suy thoái kinh tế cuối cùng sẽ xảy ra và khiến lạm phát giảm bớt.

Chủ tịch Powell nói rằng các quan chức của Fed dự kiến tăng trưởng sẽ thấp, nhưng vẫn nhanh hơn so với dự kiến trước đó - và việc kiểm soát lạm phát đòi hỏi tăng trưởng dưới xu hướng và thị trường lao động hạ nhiệt.

Dữ liệu của Hoa Kỳ hôm thứ Năm cho thấy nền kinh tế dù đứng vững nhưng đang mất đà. Doanh số bán lẻ tháng 5 tăng cao hơn dự báo, nhưng cũng cho thấy nhu cầu của người tiêu dùng đã hạ nhiệt. Ngoài ra, hoạt động sản xuất của nhà máy vẫn trì trệ và số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ở mức cao nhất kể từ cuối năm 2021.

Theo David Wilcox, chuyên gia của Bloomberg Economics, đồng thời là một cựu quan chức cấp cao của Fed, tỷ lệ thất nghiệp tăng bất ngờ vào tháng trước cho thấy một sự thay đổi lớn có thể đang diễn ra. Tuy nhiên, rõ ràng là có nhiều kết quả có thể xảy ra, từ tỷ lệ thất nghiệp không tăng đến suy thoái ở mức độ vừa phải.

Trong khi đó, Eurozone đang có dấu hiệu trì trệ sau cuộc suy thoái kéo dài suốt quý đầu tiên. Theo bà Lagarde, nền kinh tế đã đình trệ và sẽ vẫn yếu trong ngắn hạn.

Bà thừa nhận rằng những lần thắt chặt trước bắt đầu gây ảnh hưởng lên điều kiện tài chính và toàn bộ nền kinh tế, nhưng cảnh báo rằng áp lực tiền lương đang thúc đẩy lạm phát.

Joseph Little, chiến lược gia trưởng toàn cầu tại HSBC Asset Management, cho biết: “Các chỉ số kinh tế yếu kém hơn phản ánh ECB đang thắt chặt quá mức. Chúng ta có thể coi những đợt tăng lãi suất cuối cùng của chu kỳ này là một sai lầm chính sách”.