Hiệp hội Công nhân Bến cảng Quốc tế và các nhà điều hành cảng đã công bố việc đạt được một thỏa thuận sơ bộ về vấn đề tiền lương. Theo đó, các thành viên công đoàn sẽ trở lại làm việc, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đàm phán căng thẳng. Thỏa thuận này sẽ kéo dài hiệu lực của hợp đồng trước đó - vốn đã hết hạn vào đầu tuần - đến tận ngày 15/1/2025. Trong khoảng thời gian này, hai bên sẽ tiếp tục đàm phán về các vấn đề còn tồn đọng, trong đó có vấn đề nhạy cảm về tự động hóa tại các bến cảng.

Bước đột phá đáng kinh ngạc này xuất hiện sau khi các nhà tuyển dụng cảng đưa ra một đề xuất táo bạo: tăng lương 62% trong vòng 6 năm. Thông tin này được Wall Street Journal tiết lộ, dẫn nguồn từ những người thâm cận vấn đề. Đề xuất mới này, vượt xa con số 50% ban đầu, là kết quả của sự can thiệp kịp thời từ Nhà Trắng. Cơ quan đầu não của chính phủ Mỹ đã âm thầm và công khai gây áp lực lên các tập đoàn vận tải biển lớn cùng các nhà điều hành bến cảng container - những đơn vị trực tiếp sử dụng lao động công nhân cảng - nhằm thúc đẩy họ đưa ra một đề xuất mới, hấp dẫn hơn cho phía công đoàn.

Thỏa thuận đột phá này đã chấm dứt cuộc đình công đầy căng thẳng, vốn đã khiến chuỗi cảng container trải dài từ Maine đến Texas phải đóng cửa. Cuộc khủng hoảng này từng đe dọa gây xáo trộn toàn diện đến nền kinh tế Mỹ, từ việc khan hiếm chuối trên kệ siêu thị cho đến việc đình trệ dòng chảy xe hơi qua các nhà máy trên toàn quốc. Ước tính, mỗi ngày đình công có thể khiến nền kinh tế Hoa Kỳ thiệt hại hàng tỷ USD do đứt gãy các hoạt động thương mại.

Đề xuất mới nhất hứa hẹn sẽ nâng mức lương giờ cơ bản cho công nhân cảng thuộc ILA từ 39 USD lên 63 USD trong khung thời gian 6 năm. Một nguồn tin cho biết đề xuất này được đưa ra kèm theo điều kiện: công nhân cảng phải quay trở lại làm việc và cam kết nâng cao hiệu suất lao động.

Mặc dù chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của công đoàn về mức tăng 77% trong suốt thời hạn hợp đồng, đề xuất này vẫn được đánh giá là một bước nhảy vọt so với phần lớn các thỏa thuận lao động lớn khác, kể cả hợp đồng đã được ký kết năm ngoái với công đoàn riêng đại diện cho công nhân cảng bờ Tây. Đáng chú ý, nhiều công nhân cảng Hoa Kỳ hiện đang có mức thu nhập ấn tượng, vượt quá 100,000 USD mỗi năm. Con số này là kết quả của việc cộng gộp mức lương cơ bản theo giờ với các khoản phụ cấp từ quy định công việc và chế độ làm thêm giờ.

Cuộc đình công này diễn ra trong bối cảnh chỉ còn khoảng 5 tuần nữa là đến cuộc bầu cử Tổng thống, một thời điểm mà cả hai ứng cử viên hàng đầu đều đang nỗ lực tranh thủ sự ủng hộ của cử tri công đoàn thuộc tầng lớp lao động. Trong cuộc đua này, cả Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump đều đã công khai bày tỏ sự đồng tình với người lao động. Họ nhấn mạnh một điểm đáng chú ý rằng phần lớn các hãng vận tải biển đang thuộc quyền sở hữu của các tập đoàn nước ngoài.

Trong những ngày qua, các cố vấn cấp cao của Nhà Trắng đã duy trì liên lạc thường xuyên với những người lao động, khẳng định rõ lập trường của Tổng thống Biden rằng ông sẽ không sử dụng quyền lực liên bang để can thiệp vào cuộc đình công. Bộ trưởng Nông nghiệp Tom Vilsack đã phát biểu trên chuyên cơ Air Force One rằng: "Đây là cuộc đình công đầu tiên trong 50 năm qua - những người này biết cách đi đến thỏa thuận. Họ chỉ cần đạt được sự đồng thuận mà thôi."

Cuộc đình công đã khiến nhiều cửa ngõ trọng yếu cho hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ phải đóng cửa, gây ảnh hưởng sâu rộng đến chuỗi cung ứng đa dạng, từ thực phẩm, phương tiện giao thông, máy móc công nghiệp, vật liệu xây dựng, cho đến hóa chất, nội thất, may mặc và đồ chơi. Nhiều tập đoàn sản xuất và các đại gia bán lẻ, đang trên đà chuẩn bị cho mùa mua sắm sôi động cuối năm, tỏ ra tự tin có thể vượt qua một cuộc đình công ngắn hạn nhờ chiến lược nhập hàng sớm và đa dạng hóa cảng đích đến bờ Tây. Tuy nhiên, các nhà điều hành cấp cao cảnh báo rằng nếu tình trạng này kéo dài trên một tuần, chi phí vận chuyển sẽ tăng vọt, có thể dẫn đến tình trạng khan hiếm hàng hóa trên thị trường.

Hiệp hội Công nhân Bến cảng Quốc tế (ILA) đã chấp thuận gia hạn hợp đồng đến giữa tháng 1 năm sau, đồng thời cam kết sẽ khôi phục hoạt động. Trước đó, chuỗi cảng container trải dài từ Houston đến Miami và lên tận Boston đã phải ngưng trệ kể từ khi thỏa thuận lao động giữa ILA và Liên minh Hàng hải Hoa Kỳ - đại diện cho các đơn vị vận hành cảng và hãng tàu - hết hiệu lực vào đầu tuần.

Cảnh tượng hàng chục tàu chở container và ô tô phải neo đậu ngoài khơi các trung tâm thương mại chiến lược như New York, South Carolina và Virginia trong những ngày qua đã minh họa rõ nét cho mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng.

Giới quan sát đang đặt câu hỏi liệu các tổ chức công đoàn khác tại Hoa Kỳ có noi gương và phát động đình công, với hy vọng đạt được những khoản tăng lương đột phá như công nhân bến cảng hay không. Nếu kịch bản này xảy ra, sẽ rất thú vị để theo dõi phản ứng của Chủ tịch Fed Powell khi đối mặt với viễn cảnh lạm phát tiền lương có thể leo thang lên mức hai con số trong tương lai gần.