Nhìn lại những bước đi trong năm 2024, BoJ đã có hai quyết định mang tính bước ngoặt: chấm dứt chính sách lãi suất âm vào tháng 3 và tăng lãi suất ngắn hạn lên 0.25% vào tháng 7.

Mặc dù sẵn sàng cho đợt tăng lãi suất tiếp theo, NHTW này vẫn đặt niềm tin vào sự ổn định của mục tiêu lạm phát 2% làm điều kiện tiên quyết. Tình hình hiện tại cho thấy BoJ đang thận trọng với mọi động thái khi lạm phát ổn định quanh ngưỡng 2% và không có dấu hiệu tăng đột biến. Thống đốc Kazuo Ueda đã nhấn mạnh sự cần thiết của thời gian để đánh giá các rủi ro, nhất là những bất ổn từ kinh tế Mỹ và biến động thị trường. Do đó, nhiều khả năng BoJ sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tháng 10, chờ đợi một bức tranh chính trị rõ ràng hơn.

Giới đầu tư đang hướng sự chú ý vào báo cáo quý của BoJ với những dự báo mới về tăng trưởng và giá cả. Nguồn tin cho biết BoJ có thể duy trì dự báo lạm phát ở mức 2% đến tháng 3/2027. Tuy điều này tạo điều kiện cho việc tăng lãi suất, ngân hàng vẫn có thể cảnh báo về những rủi ro như tăng trưởng toàn cầu chậm lại và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý doanh nghiệp và người dân.

Cuộc họp báo của Thống đốc Ueda vào thứ Năm được xem là sự kiện then chốt. Dù thận trọng trong phát biểu tháng 9, lần này ông có thể sẽ chuyển sang giọng điệu trung lập hơn khi nỗi lo về suy thoái kinh tế Mỹ đã dịu bớt. Tuy nhiên, đồng yên đang trong xu hướng giảm sâu, với tỷ giá USD/JPY chạm đỉnh ba tháng ở mức 153.50 vào thứ Ba - phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư rằng BoJ sẽ thận trọng với việc tăng lãi suất trong bối cảnh chính trị bất ổn.

Lộ trình phía trước cho thấy BoJ sẽ tổ chức thêm hai cuộc họp chính sách vào ngày 18-19/12 và 23-24/1. Khảo sát của Reuters tiết lộ đa số chuyên gia dự đoán BoJ sẽ chờ đến tháng 3/2025 để có động thái tiếp theo về lãi suất.

BoJ đã vạch ra kế hoạch nâng lãi suất lên mức trung lập 1% vào cuối năm sau hoặc đầu năm 2026. IMF cũng đồng thuận với chính sách thắt chặt từ từ và dự báo lãi suất có thể chạm mốc 1.5% vào năm 2027. Tuy nhiên, con đường phía trước không dễ dàng. Dù các doanh nghiệp đã tăng lương đáng kể trong năm nay, thúc đẩy tiêu dùng và giá cả, nhưng nhu cầu toàn cầu suy yếu có thể khiến họ thận trọng hơn với việc tăng lương trong năm tới.

Bên cạnh đó, tình hình chính trị đang tạo áp lực không nhỏ. Việc đảng cầm quyền mất đa số tại hạ viện buộc Thủ tướng Shigeru Ishiba phải liên minh với các đảng đối lập nhỏ - vốn ủng hộ chính sách tiền tệ nới lỏng. Mặc dù được biết đến là người ủng hộ bình thường hóa chính sách từng bước, vị thế suy yếu của ông Ishiba có thể là rào cản cho BoJ trong việc tăng lãi suất. Thêm vào đó, những biến động thị trường, đặc biệt là kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới, sẽ là những yếu tố quyết định trong các động thái tiếp theo của BoJ.