Trong bài phát biểu, Trump nhấn mạnh rằng Iran sẽ không cung cấp vũ khí cho Hezbollah, Houthis hay Hamas nếu ông vẫn tại vị: “Israel sẽ không bao giờ bị Hamas xâm lược. Cuộc chiến ở Ukraine sẽ không bao giờ xảy ra, nếu chúng ta có một tổng thống thực sự, một tổng thống được Putin tôn trọng”.

Tất nhiên, đây là một lập luận mang sức nặng chính trị, nếu các cuộc khủng hoảng toàn cầu diễn ra theo giai đoạn 4 năm tương ứng với một nhiệm kỳ tổng thống. Thực tế là các tổng thống thừa hưởng một thế giới định hình bởi lịch sử.

Trong trường hợp của Biden, thế giới đó được định hình ngay lập tức, bởi chính Trump - người đã ký kết thỏa thuận với Taliban chi phối việc rút quân của Mỹ khỏi Afghanistan, rút ​​khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran, không trừng phạt tổng thống Nga Vladimir V. Putin vì đã chiếm đóng Crimea và phớt lờ người Palestine trong phần lớn những năm ông tại nhiệm.

Quan điểm của ông Trump cũng dựa trên một giả định ngầm rằng những gì Mỹ làm sẽ định hướng cho các sự kiện lớn trên thế giới và cụ thể tổng thống là người thúc đẩy lịch sử.

Chiến dịch của Trump không phải là chiến dịch đầu tiên nêu ra những câu hỏi “giá như”: John F. Kennedy đổ lỗi một phần cho Phó Tổng thống Richard Nixon, đối thủ của ông trong cuộc bầu cử năm 1960, về việc Mỹ bị tụt lại so với Liên Xô trong lĩnh vực quân sự; John Kerry đã vận động tranh cử dựa trên những sai lầm mà George W. Bush đã mắc phải khi xâm lược Iraq, một lập luận không được ủng hộ trong chiến dịch năm 2004, nhưng đã trở nên phổ biến hơn 1 năm sau đó.

Quay ngược lại lịch sử Mỹ, danh sách những tuyên bố “thế giới sẽ trông như thế nào” là rất dài, điều này là “chất liệu” cho các cuốn tiểu thuyết và tranh luận giữa các nhà sử học về tổng thống.

Dưới đây là cái nhìn về cách diễn giải lịch sử của Trump.

Afghanistan

Trump không phủ nhận rằng ông muốn quân đội rời khỏi Afghanistan - xét cho cùng, đây gần như là mục tiêu chính sách đối ngoại chung duy nhất giữa ông và Biden vào năm 2020. Nhưng hiện tại, Trump khẳng định rằng việc Mỹ rút quân sẽ không dẫn đến điều mà ông liên tục gọi là "ngày đáng xấu hổ nhất trong lịch sử đất nước chúng ta" nếu ông là tổng thống.

Trump phát biểu vào thứ Hai, cùng ngày các quan chức chiến dịch của ông có cuộc đối thoại với một nhân viên của nghĩa trang Quốc gia Arlington, nơi cấm các hoạt động chính trị: “Tất cả là do Kamala Harris và Joe Biden. Sự sỉ nhục ở Afghanistan đã gây ra sự sụp đổ đối với uy tín của người Mỹ trên toàn thế giới”.

Mặc dù phát biểu của ông Trump có thể bị thổi phồng - Trân Châu Cảng và các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 gây thương vong nhiều hơn và đầy rẫy những thất bại trong tình báo được ghi chép rõ ràng - nhưng ông Biden phải chịu trách nhiệm chính cho việc rút quân thất bại.

Các đánh giá ba mùa hè trước đã cảnh báo về sự sụp đổ sắp xảy ra của quân đội Afghanistan và khả năng Taliban tiếp quản, ngay cả khi ông Biden khẳng định rằng không có sự kiện nào trong số đó khả dĩ.

Có rất nhiều điểm có lợi cho chiến dịch của ông Trump, bao gồm tuyên bố của ngoại trưởng Antony Blinken vào tháng 6 năm 2021 rằng: “Tôi không nghĩ rằng điều gì đó sẽ xảy ra từ thứ Sáu đến thứ Hai (Về cơ bản là đã xảy ra). Ông Biden nhấn mạnh sau sự sụp đổ rằng chính quyền đã lên kế hoạch cho tất cả tình huống bất trắc”.

Một bài tường thuật của tờ New York Times, dựa trên các cuộc phỏng vấn với những người tham gia, đã mô tả trong những tuần sau sự sụp đổ rằng ông ấy đã sai. Một báo cáo của tổng thanh tra được công bố vào năm 2023 đã chỉ ra khả năng lập kế hoạch kém của Lầu Năm Góc và lưu ý những câu trả lời né tránh từ các quan chức.

Điều mà ông Trump bỏ sót trong bài tường thuật của mình là chính quyền của ông đã đạt được một thỏa thuận tại Doha, Qatar, vào đầu năm 2020, cam kết rút toàn bộ quân đội Mỹ vào mùa xuân năm 2021 để đổi lấy những đảm bảo không thể thực thi từ Taliban.

Nếu chiến dịch của Harris đang tìm kiếm những lợi thế của riêng mình, thì có thể bắt đầu bằng một bức ảnh của Mike Pompeo, khi đó là ngoại trưởng, đứng ở Doha với một thành viên lãnh đạo của Taliban. Sau đó, ông Pompeo tuyên bố: “Tôi đã đích thân gặp họ khi tôi ở Doha. Tôi đã nhìn thẳng vào mắt họ”, khi các thành viên Taliban tuyên thệ sẽ chống lại Al Qaeda và tuân thủ thỏa thuận.

Ông Trump cũng không đề cập đến việc vào tháng 10 năm 2020, trong lúc đang nóng lòng tái tranh cử, ông Trump đã làm các trợ lý và lãnh đạo Lầu Năm Góc bất ngờ bằng một dòng tweet tuyên bố "chúng ta nên đưa số ít những người lính đang phục vụ tại Afghanistan về nước trước Giáng sinh". Không có kế hoạch nào cả, và các trợ lý của ông đã phải thuyết phục ông từ bỏ ý định này. Nhưng hiện tại, ông Trump nhấn mạnh: "Chúng ta sẽ làm điều đó một cách nghiêm túc và mạnh mẽ".

Iran

Ông Trump phát biểu trong cuộc tranh luận vào tháng 6 với Biden: “Đối với tôi, Iran đã phá sản. Tôi sẽ không để bất kỳ ai làm ăn với họ. Họ đã hết tiền. Họ đã phá sản. Họ không có tiền cho Hamas. Họ không có tiền cho bất cứ thứ gì. Không có tiền cho khủng bố”.

Lập luận của ông Trump dựa trên quan điểm rằng khi ông rời nhiệm sở vào tháng 1 năm 2021, ông đã đẩy Iran đến đúng nơi mà ông muốn: bên bờ vực sụp đổ kinh tế, bị siết chặt bởi các lệnh trừng phạt kinh tế mà Biden đã không thực thi.

Có một phần sự thật trong tuyên bố này. Vào năm 2020, năm cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, lượng dầu thô xuất khẩu của Iran đã giảm xuống còn 444,000 thùng/ngày, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Kể từ đó, con số này đã tăng gấp ba lần, kết quả của việc nới lỏng đáng kể lệnh trừng phạt của Mỹ và nhu cầu lớn của Trung Quốc đối với dầu Iran.

Doanh thu từ dầu của Iran cũng tăng, mặc dù không nhanh bằng số thùng dầu được xuất khẩu ra khỏi nước này. Một phần số tiền đó chắc chắn đã thúc đẩy khả năng tài trợ của quốc gia này cho Hamas, Hezbollah, Houthis - và chi trả cho việc mở rộng đáng kể chương trình hạt nhân của nước này. Ông Biden chưa bao giờ dỡ bỏ lệnh trừng phạt của Trump, nhưng ông đã để các chính sách ngoại giao khác của Mỹ cản trở việc thực thi các lệnh trừng phạt.

Tất cả đều là một phần trong lập luận tranh cử của Trump rằng chỉ riêng sự cứng rắn cũng có thể thay đổi hành vi của nhà lãnh đạo tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, và các tướng lĩnh điều hành Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo.

Lý thuyết này đã không diễn ra theo cách mà ông Trump dự đoán.

Khi ông tuyên bố vào mùa xuân năm 2018 rằng ông sẽ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân mà tổng thống Barack Obama cùng đội ngũ của ông đã đàm phán ba năm trước đó, Trump dự đoán rằng người Iran sẽ quay lại cầu xin một thỏa thuận mới. Nhưng họ đã không làm vậy.

Vào tháng 1 năm 2020, sau khi ông Trump ra lệnh giết Tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng Quds của Iran, người mà Mỹ kết luận đã tổ chức các cuộc tấn công vào quân đội nước này, ông Trump tuyên bố rằng: “Thời kỳ khủng bố của Iran đã kết thúc”. Nhưng không phải vậy.

Chính việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân đã phản tác dụng nhiều nhất. Cho đến khi Trump rút khỏi thỏa thuận, các cố vấn chính sách đối ngoại hàng đầu của chính ông lập luận rằng Iran đã phần lớn tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận - vận chuyển khoảng 97% vật liệu hạt nhân của mình ra khỏi đất nước và tuân thủ các giới hạn về sản xuất mới. Nhưng ông Trump đã quyết tâm chấm dứt cái mà ông gọi là "thỏa thuận tồi tệ nhất từ ​​trước đến nay".

Cuối cùng, Iran tuyên bố rằng nếu Mỹ không tuân thủ thỏa thuận, họ cũng sẽ không tuân thủ. Họ đã tiếp tục sản xuất nhiên liệu hạt nhân. Nỗ lực đàm phán một thỏa thuận mới của chính quyền Biden đã sụp đổ và ngày nay Iran đã củng cố vai trò là một quốc gia hạt nhân, tiến thẳng đến việc chế tạo vũ khí.

Yếu tố đi kèm với lập luận của ông Trump về Iran là sự yếu kém của Mỹ đã cho phép Hamas thực hiện vụ tấn công khủng bố ngày 7 tháng 10 khiến khoảng 1,200 người Israel thiệt mạng. Ông chưa bao giờ giải thích rõ lập luận này - hoặc giải thích lý do tại sao Mỹ nên được coi là có trách nhiệm hơn chính phủ của thủ tướng Benjamin Netanyahu của Israel, vốn đã phớt lờ trong các cảnh báo trong 1 năm rằng Hamas đang chuẩn bị một cuộc tấn công và quân đội của họ phản ứng quá chậm.

Ukraine

Việc ông Trump khăng khăng rằng Nga sẽ không bao giờ xâm lược Ukraine dưới thời ông, vì ông Putin tôn trọng ông, là điều không thể chứng minh được. Và đúng là ông Trump đã cung cấp cho Ukraine một số lượng nhỏ vũ khí phòng thủ, điều mà ông Obama đã từ chối vì sợ các chuyến hàng sẽ khiêu khích Nga.

Nhưng Trump đã bỏ qua sự thật rằng ông về cơ bản đồng ý với các mục tiêu của Putin. Cố vấn cấp cao của Trump tại Hội đồng An ninh Quốc gia, Fiona Hill, nhớ lại sau khi bà rời Nhà Trắng: “Ông Trump đã nói rất rõ ràng rằng Ukraine và chắc chắn là Crimea phải là một phần của Nga”.

Động thái của ông Trump nhằm cắt viện trợ cho chính phủ Ukraine, trừ khi điều này cung cấp thông tin chính trị bất lợi về Biden và con trai ông là Hunter, là trọng tâm trong phiên tòa luận tội đầu tiên của ông Trump. Bản thân Trump đã lập luận rằng Ukraine đã cố gắng hạ bệ ông vào năm 2016 và ông tuyên bố rằng Ukraine, chứ không phải Nga, đã cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống đó. Không có bằng chứng nào để chứng minh cho quan điểm này.

Bây giờ ông Trump lập luận rằng ông sẽ giải quyết cuộc chiến trong vòng 24 giờ, mà không nói rõ bằng cách nào. Ông đã đi xa hơn trong cuộc tranh luận với Biden, nhấn mạnh: “Tôi sẽ giải quyết cuộc chiến giữa Putin và Zelensky với tư cách là tổng thống đắc cử trước khi tôi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1. Tôi sẽ giải quyết cuộc chiến này". Có lẽ điều này sẽ bao gồm việc cho phép ông Putin giữ lại lãnh thổ mà ông đã chiếm đóng và buộc Volodymyr Zelensky, tổng thống Ukraine, phải đưa ra nghị quyết đó.

Bà Harris chưa công bố kế hoạch riêng của mình cho Ukraine, ngoài việc đứng về phía đất nước và các đồng minh của Mỹ trong NATO. Nhưng bà thấy đây là cơ hội để coi ông Trump là mối nguy hiểm đối với an ninh quốc gia của Mỹ. Bà lưu ý rằng: “Trump khuyến khích Putin xâm lược các đồng minh của chúng ta và rằng ông ấy đã nói rằng Nga có thể làm bất cứ điều gì họ muốn”.