Cựu chủ tịch Fed Alan Greenspan đã từng đưa ra định nghĩa về sự ổn định giá cả đó là "tình trạng mà những biến động được dự đoán trước của mặt bằng giá cả chung không ảnh hưởng đáng kể tới quyết định của doanh nghiệp và hộ gia đình". Điều này cũng đã mô tả ngắn gọn bối cảnh kinh tế của các nước phát triển trong phần lớn giai đoạn từ 1990 cho tới trước khi đại dịch Covid-19 xuất hiện khi lạm phát thường xuyên được duy trì dưới mục tiêu của các NHTW. Khái niệm trên cũng có thể được áp dụng tương tự đối với hoạt động đầu tư đó là "sự ổn định giá cả là tình trạng khi các nhà đầu tư chỉ cần tập trung vào mức lợi nhuận danh nghĩa".

Trong khi các nhà đầu tư tại các thị trường mới nổi đã quá đỗi quen thuộc trong việc phân biệt giữa lợi nhuận danh nghĩa và lợi nhuận thực trong bối cảnh lạm phát duy trì ở mức cao, những người đồng nghiệp tại các nước phát triển lại thường chỉ đơn thuần phải để ý tới con số lợi nhuận danh nghĩa. Xu hướng tăng cao của lạm phát tại các nước phát triển đã buộc thói quen trên phải thay đổi.

Tỷ suất lợi nhuận thực theo năm của chỉ số NASDAQ 100 đã rơi xuống mức âm vào tuần trước

Sự khác biệt giữa lợi nhuận danh nghĩa và lợi nhuận thực có thể thấy rõ ràng nhất đối với thị trường trái phiếu. Chúng ta đều biết rằng lạm phát sẽ có tác động tiêu cực tới trái phiếu, tuy nhiên bạn rất có thể sẽ bị đánh lừa nếu chỉ tập trung vào lợi nhuận danh nghĩa. Thống kê cho thấy mức lợi nhuận danh nghĩa từ trái phiếu lại có xu hướng cao hơn khi lạm phát ở mức trên 3%. Một trong những lý do cho điều này đó là lợi suất danh nghĩa của trái phiếu cũng thường ở mức cao trong những giai đoạn lạm phát tăng cao.

Điều này rõ ràng không đúng lúc này khi lợi suất danh nghĩa TPCP và TPDN đều đang ở mức thấp trong khi lạm phát lại đang ở mức cao kỷ lục. Hệ quả đó là tỷ suất lợi nhuận thực hiện đã rơi xuống mức âm.

Có lẽ lợi suất danh nghĩa và lợi suất thực đã là bài học vỡ lòng đối với hầu hết các nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường tài chính. Tuy vậy, đôi lúc chúng ta cũng cần trở về những nguyên tắc cơ bản nhất trong đầu tư, đặc biệt khi có một sự thay đổi căn bản của thị trường. Thoạt nhìn vào con số lợi suất có thể nói những người nắm giữ trái phiếu sẽ luôn có lợi nhuận. Tuy nhiên, khi mà tiền lãi nhận tăng 1 còn giá cả tăng tới 10, chúng ta sẽ hiểu đâu mới là con số thực sự quan trọng.