Hôm thứ Sáu (23/8), tại Hội nghị chuyên đề thường niên ở Jackson Hole, Wyoming, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết, "đã đến lúc" cắt giảm lãi suất vì những rủi ro ngày càng gia tăng của thị trường việc làm, đồng thời đưa ra sự ủng hộ rõ ràng về việc nới lỏng chính sách sắp xảy ra.

Những phát biểu này được đưa ra vài giờ sau khi Thống đốc BOJ Kazuo Ueda nói trước quốc hội rằng mặc dù BOJ sẽ tiếp tục theo dõi sát sao những tác động bất ổn của thị trường tài chính, nhưng họ sẽ tiếp tục tăng lãi suất nếu lạm phát vẫn đi đúng hướng để đạt mục tiêu 2% một cách bền vững.

Đồng yên đã tăng giá so với đồng USD sau phát biểu của ông Ueda và mở rộng đà tăng sau phát biểu của ông Powell, khi các thị trường tập trung vào triển vọng thu hẹp khoảng cách lãi suất giữa Mỹ và Nhật Bản.

"Việc mua vào yên Nhật ngày hôm nay là điều dễ hiểu khi Thống đốc Ueda cho thấy rất ít dấu hiệu thay đổi quan điểm và kế hoạch của BoJ sau sự hỗn loạn trên thị trường tài chính đầu tháng này", Derek Halpenny, Giám đốc nghiên cứu thị trường toàn cầu EMEA tại MUFG cho biết.

Đà phục hồi của đồng yên là một sự nhẹ nhõm cho BOJ, vốn đang chịu áp lực chính trị nhằm ngăn chặn sự sụt giảm gây tổn hại đến tiêu dùng bằng cách làm tăng giá thực phẩm và nhiên liệu nhập khẩu.

Tuy nhiên, kế hoạch tăng lãi suất của BOJ đầy bất ổn khi Nhật Bản đang bơi ngược dòng với làn sóng cắt giảm lãi suất toàn cầu, điều này có thể khiến đồng tiền và giá cổ phiếu của nước này dễ bị biến động mạnh.

Sau khi chứng kiến ​​sự đổ vỡ của thị trường sau đợt tăng lãi suất vào tháng 7 của BOJ, ngân hàng trung ương Nhật Bản đã cảm thấy cần phải hành động cẩn trọng và thận trọng hơn.

"Thị trường trong và ngoài nước vẫn chưa ổn định, vì vậy chúng tôi sẽ hết sức cảnh giác với diễn biến của thị trường trong thờ i điểm hiện tại", Ueda cho biết vào thứ sáu, đồng thời nói thêm rằng những biến động lớn của thị trường có thể ảnh hưởng đến các quyết định chính sách nếu chúng làm thay đổi dự báo lạm phát của hội đồng.

Những biến động chính trị trong nước cũng làm phức tạp thêm con đường tăng lãi suất của BOJ khi Thủ tướng Fumio Kishida, người đã bổ nhiệm Ueda vào vị trí cao nhất của BOJ, chuẩn bị từ chức và trao lại quyền lực cho người chiến thắng trong cuộc đua giành quyền lãnh đạo đảng cầm quyền vào tháng 9.

Mặc dù, hầu hết các ứng cử viên hàng đầu kế nhiệm Kishida đều chấp nhận kế hoạch tăng lãi suất vừa phải của BOJ, thế nhưng vẫn chưa chắc chắn rằng liệu thủ tướng mới có ủng hộ lãi suất cho vay cao hơn hay không nếu thị trường biến động ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp.

"Với quá nhiều bất ổn như vậy, BOJ có lẽ sẽ không thể thực hiện các bước đi táo bạo", cựu thành viên hội đồng quản trị BOJ Makoto Sakurai cho biết, đồng thời loại trừ khả năng tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay. "Cho đến khi tình hình chính trị trong nước ổn định, BOJ có thể thấy khó tăng lãi suất", ông cho biết.

Một cuộc thăm dò mới nhất của Reuters cho thấy đa số các chuyên gia kinh tế dự đoán BoJ sẽ tăng lãi suất một lần nữa trong năm nay, nhưng nhiều người cho rằng khả năng điều này xảy ra vào tháng 12 cao hơn là vào tháng 10.

Nền kinh tế bấp bênh, ẩn chứa nhiều rủi ro

Động thái tăng lãi suất bất ngờ của BOJ vào tháng 7, cùng với phát biểu của Thống đốc Ueda về khả năng tăng lãi suất tiếp theo, đã khiến thị trường tài chính chao đảo. Để xoa dịu thị trường, Phó Thống đốc BOJ đã phải đưa ra những bình luận trấn an, cho biết ngân hàng trung ương sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình thị trường trước khi đưa ra quyết định tiếp theo.

Thông điệp chính từ bài phát biểu của ông Ueda tại quốc hội là mặc dù BOJ sẽ không vội tăng lãi suất, nhưng sự sụp đổ của thị trường sẽ không làm chệch hướng kế hoạch dài hạn của ngân hàng trung ương là tiếp tục tăng lãi suất cho vay.

Phân tích dữ liệu lớn về bình luận gần đây của BOJ nhấn mạnh lập trường tăng lãi suất của ngân hàng với định hướng lạm phát vẫn "rất tích cực", theo Jeffrey Young, Giám đốc điều hành của DeepMacro, một công ty fintech của Mỹ thực hiện phân tích dựa trên AI về các chỉ số kinh tế và bình luận của các nhà hoạch định chính sách.

"Liệu chúng ta có thể thấy thêm một đợt tăng lãi suất nữa trước cuối năm không? Có thể. Tôi nghĩ đó là điều mà mô hình dự báo đang cho thấy" ông nói về khả năng BOJ tăng lãi suất thêm lần nữa.

"Nếu lạm phát và tăng trưởng đều ở mức vững chắc, và nếu BOJ vẫn giữ lập trường tích cực cho rằng cả lạm phát và tăng trưởng đều ổn, thì điều duy nhất có thể ngăn cản họ tăng lãi suất là sự sụt giảm của thị trường."

Tuy nhiên, một số nhà phân tích lại thận trọng hơn về sức mạnh của nền kinh tế Nhật Bản. Mặc dù tiêu dùng đã phục hồi trong quý thứ hai, nhưng chi phí sinh hoạt tăng cao đã đè nặng lên tâm lý của các hộ gia đình. Sự suy giảm của nền kinh tế Mỹ cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu.

"Nhu cầu nội địa rất yếu", Sayuri Shirai, một học giả tại Đại học Keio ở Tokyo, cho biết. "Từ góc độ kinh tế, không có nhiều lý do để BOJ tăng lãi suất".