ECB cảnh báo nợ công cao khiến châu Âu có nguy cơ gặp nhiều bất lợi
Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
ECB cảnh báo eurozone đang rất nhạy cảm với những cú sốc bất lợi từ căng thẳng địa chính trị và lãi suất cao liên tục do quá trình giảm nợ công bị đình trệ.
ECB cho biết nhiều chính phủ các nước châu Âu chưa hủy bỏ hoàn toàn các biện pháp hỗ trợ hậu Covid-19 và cuộc chiến ở Ukraine.
Họ lập luận rằng sự kết hợp giữa mức nợ cao và chính sách tài khóa nới lỏng có thể khiến các nhà đầu tư lo sợ. Điều này có thể làm tăng lãi suất và có tác động tiêu cực đến ổn định tài chính, bao gồm cả tác động đến người đi vay tư nhân và người nắm giữ TPCP.
Họ cũng cảnh báo rằng khu vực này có thể sẽ gặp tình trạng "trượt dốc tài chính" trước các cuộc bầu cử trong năm nay và năm tới, bao gồm cả tại quốc hội châu Âu, Đức, Áo và Bỉ.
ECB cho biết rủi ro đối với hệ thống tài chính hầu như đã giảm bớt trong những tháng gần đây, với nợ hộ gia đình và doanh nghiệp giảm xuống dưới mức trước đại dịch. Nhưng họ nói thêm rằng nợ công có thể vẫn ở mức cao, cần được xem xét chặt chẽ.
Việc giảm nợ của các chính phủ châu Âu đã bị đình trệ
Mặc dù hoạt động kinh tế dự kiến sẽ khởi sắc trong vài năm tới, được hỗ trợ bởi thị trường lao động mạnh mẽ, lạm phát thấp hơn và ECB có thể sẽ cắt giảm lãi suất từ tháng tới, nhưng báo cáo cho biết vẫn còn những thách thức có thể cản trở tăng trưởng của khu vực này.
Kết hợp với các dấu hiệu tổn thất gia tăng đối với tài sản thương mại, ECB cho biết thị trường tài chính vẫn rất nhạy cảm với những cú sốc bất lợi.
Họ cho rằng kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất đã thúc đẩy sự lạc quan của các nhà đầu tư, tuy nhiên họ cũng cảnh báo rằng tâm lý thị trường có thể thay đổi nhanh chóng.
Nhiều khoản vay bất động sản thương mại ở châu Âu đang trở nên khó khăn
Mức vay của các chính phủ thuộc khu vực Eurozone được dự báo sẽ giảm từ 3.6% GDP năm ngoái xuống 3% trong năm nay và 2.8% vào năm 2025.
Tuy nhiên, tổ chức này cho biết tổng nợ công dự kiến sẽ duy trì ở mức 90% GDP trên toàn khối vào năm 2024, sau đó tăng nhẹ vào năm tới.
ECB đã cố gắng bổ sung thêm các quy định tài chính mới, cảnh báo rằng các quốc gia nào không tuân thủ các khuyến nghị giảm nợ của Brussels có thể bị loại khỏi chương trình mua trái phiếu mới của ngân hàng trung ương.
Brussels chỉ ra rằng có tới 11 quốc gia EU bao gồm Pháp và Ý có thể bị khiển trách vì vi phạm giới hạn thâm hụt ngân sách 3% theo các quy định tài chính sửa đổi, có hiệu lực trong năm nay.
Tuy nhiên, phó chủ tịch ECB Luis de Guindos cho biết hôm thứ Năm rằng vấn đề này sẽ được xem xét theo công cụ bảo vệ dịch chuyển chính sách, cho phép ECB mua trái phiếu của bất kỳ quốc gia nào có lãi suất cao một cách bất thường.
Ông nói: “Chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn đối với những quốc gia có thâm hụt quá mức”.
Lãi suất của các chính phủ ở châu Âu đã giảm do các nhà đầu tư dự đoán ECB sẽ sớm bắt đầu cắt giảm lãi suất do lạm phát hiện đã gần đạt mục tiêu 2%.
Sự chênh lệch giữa lãi suất trong 10 năm của Ý và Đức đã giảm xuống gần mức thấp nhất trong hai năm.
Tuy nhiên, ECB cho biết: “Sự không chắc chắn về cách thực hiện các quy định tài khóa mới của EU có thể khiến thị trường tài chính phải đánh giá lại rủi ro nợ công của các quốc gia thành viên”.
ECB cảnh báo thị trường bất động sản thương mại đã phải chịu sự suy thoái mạnh mẽ, đồng thời cho biết thêm rằng giá của các tòa nhà thương mại có thể giảm hơn nữa do nhu cầu giảm.
ECB đặt ra chính sách tiền tệ cho 20 quốc gia thành viên Eurozone và giám sát những ngân hàng lớn nhất trong khối. Họ cho biết hệ thống ngân hàng Eurozone đã được trang bị tốt để vượt qua những rủi ro này, nhờ vào vị thế vốn và thanh khoản mạnh mẽ.
Nhưng họ cũng cảnh báo rằng nếu không đủ dự trữ tiền mặt trong các quỹ đầu tư bất động sản, họ sẽ bắt buộc phải bán tài sản, đặc biệt nếu sự suy thoái trên thị trường bất động sản nghiêm trọng hơn.
Bloomberg