Fed dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất, điều này tạo lợi thế cho Biden trong cuộc bầu cử
Bùi Thu Phương
Junior Analyst
Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) dường như đang chuẩn bị cắt giảm lãi suất trong bối cảnh cuộc tranh cử Tổng thống dần nóng lên. Điều này có thể mang lại lợi ích cho Tổng thống Joe Biden khi các cuộc khảo sát ý kiến cho thấy người Mỹ không hài lòng với cách ông xử lý nền kinh tế.
Trong năm bầu cử, vai trò của Fed càng nổi bật hơn do các quyết định của Fed ảnh hưởng đến quan điểm và quyết định của cử tri. Quan điểm xoa dịu tình hình lạm phát của Fed, khi lạm phát vẫn dai dẳng và chi phí nhà ở tăng cao, điều này có thể làm giảm khả năng tái đắc cử của ông Biden. Việc Fed dường như chuẩn bị giảm lãi suất cũng sẽ làm cho các nhà phê bình, đặc biệt là phía đảng Cộng hòa - Donald Trump sẽ lập luận rằng Fed - một cơ quan ngân hàng trung ương độc lập đang nghiêng về phía Biden.
Thực tế, Trump thậm chí không chờ đợi đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên xảy ra trước khi đưa ra tuyên bố đó, khi phỏng vấn với Fox Business vào tháng trước, Donald Trump nói rằng Jerome Powell - người mà Trump đã bổ nhiệm làm Chủ tịch Fed vào năm 2018 "sẽ làm điều gì đó có lẽ giúp đảng Dân chủ... nếu ông ấy hạ lãi suất". Nỗi lo của Trump và sự lạc quan có thể có của Biden về vấn đề này là điều dễ hiểu khi lãi suất đã chiếm một vị trí quan trọng trong tâm trí của người tiêu dùng, những người mệt mỏi và tức giận khi phải chịu đựng mức lạm phát cao nhất kể từ thời kỳ của Tổng thống Reagan.
Nhà khảo sát dư luận hàng đầu của Biden trong chiến dịch tranh cử năm 2020 của ông, Celinda Lake cho biết: "Các đợt cắt giảm lãi suất rất được người dân ủng hộ. Điều này thực sự sẽ giúp xây dựng niềm tin vào nền kinh tế, đặc biêt là khi mọi người chú ý nhiều hơn đến cuộc bầu cử. Mọi người thực sự cảm thấy như họ đang bị bóc lột mọi cách không ngừng nghỉ”.
Tương quan lãi suất và lạm phát
Quá chậm để thay đổi tình hình?
Trong một cuộc khảo sát người dân Mỹ, triển vọng kinh tế là một trong những vấn đề quan trọng nhất đối với cử tri trong năm bầu cử và quan điểm các quan chức Fed đưa ra trong cuộc họp tuần trước khá lạc quan đối với Biden. Các dự đoán của quan chức cho thấy ông Biden sẽ được hưởng lợi từ một nền kinh tế tăng trưởng, tỷ lệ thất nghiệp thấp, lạm phát ổn định, và có thể là lãi suất thấp hơn cho đến ngày bầu cử vào ngày 5 tháng 11.
Giờ đây, giới đầu tư dự đoán rằng sẽ có các đợt cắt giảm lãi suất tại hai trong số bốn cuộc họp của Fed từ nay đến ngày bầu cử, có thể vào tháng Sáu và tháng Chín. Sau khi các quyết định cắt giảm lãi suất được công bố, ông Biden có thể lấy đó làm bằng chứng rằng tình trạng tồi tệ nhất của lạm phát đã qua, giúp thúc đẩy niềm tin của cử tri về nền kinh tế. Việc Fed có thể giảm lãi suất từ khoảng 5.25% - 5.5% được duy trì tháng 7/2023 sẽ nhanh chóng dẫn đến lãi suất thấp hơn cho các khoản vay mua nhà, mua ô tô và điều kiện tài chính dễ dàng hơn cho các doanh nghiệp nhỏ. Câu hỏi đặt ra là liệu điều được dự đoán – giảm 50 bps lãi suất trước khi cử tri đi bỏ phiếu có đủ để thay đổi tình hình hay không.
Người đúng đầu Groundwork Collaborative – một tổ chức tư duy tiến bộ ở Washington Lindsay Owens không tin việc cắt giảm lãi suất có thể xảy ra. Với tỷ lệ thất nghiệp thấp, nền kinh tế tăng trưởng mạnh và lạm phát vẫn là một mối lo ngại, Fed sẽ “không vội vàng” cắt giảm lãi suất, để giúp Biden có lợi về mặt chính trị. Bà cho biết: "Chúng ta đang trong bối cảnh lãi suất cao nhất trong 23 năm và việc cắt giảm thêm 25 bps, hoặc có 2 đợt hạ lãi suất trước tháng Mười Một cũng không thay đổi thực tế là lãi suất vẫn ở mức cao”
Tâm lý người tiêu dùng dưới thời Trump - Biden
Các cuộc khảo sát ho thấy người Mỹ đánh giá thấp Biden trong việc xử lý kinh tế Mỹ, chủ yếu do chi phí tăng cao đối với thực phẩm, xăng dầu và các nhu yếu phẩm khác đã gây áp lực lên người nghèo và tầng lớp trung lưu. Biden đã dành phần lớn thời gian trong năm qua để ca ngợi nền kinh tế mạnh mẽ, nhưng nỗ lực đó không làm thay đổi được thái độ tiêu cực của người Mỹ. Chỉ số Tâm lý tiêu dùng được Đại học Michigan theo dõi đã giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục vào tháng 6/2022 khi lạm phát đạt đỉnh trong bốn thập kỷ là 9.1%. Hiện tại, tâm lý tiêu dùng đang ở khoảng giữa mức đó và là mức trung bình trước đại dịch.
Sự phát triển trong mối quan hệ giữa Biden, nền kinh tế và Fed trái ngược với những gì các cựu tổng thống Jimmy Carter và George H. W. Bush phải đối mặt vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1990, khi lạm phát cao và việc tăng lãi suất của Fed có lẽ đã tác động cơ hội tái đắc cử của họ. Cả hai đều thua cuộc.
Đối với Fed, mọi thứ đúng như kỳ vọng hiện tại thì sẽ là một chiến thắng độc đáo của chính họ. Việc tăng lãi suất mạnh mẽ trong năm 2022 và 2023 đã kiểm soát được tình hình lạm phát cao mà không gây ra suy thoái, và bây giờ việc chuyển sang cắt giảm lãi suất gần như là tuyên bố chiến thắng của ngân hàng trung ương.
Biden đã chuẩn bị một bài phát biểu về cách ông sẽ kết hợp với Fed trong chuyến thăm Philadelphia vào đầu tháng này, là một phần của chiến dịch tranh cử. Ông đã nói về nỗ lực của mình nhằm giảm chi phí nhà ở cho người Mỹ và đưa ra một dự đoán. Biden nói "Tôi không thể đảm bảo điều đó, nhưng tôi dám cá rằng lãi suất sẽ giảm vì tôi thấy Fed đang bàn bạc việc hạ lãi suất”. Sau đó, Nhà Trắng đã đính chính rằng Biden chỉ đang đưa ra quan điểm cá nhân về nền kinh tế, không phải là đưa ra đề xuất cho Fed, và nhấn mạnh sự mạo hiểm chính trị mà Biden phải đối mặt khi nói về ngân hàng trung ương.
Quan điểm của Fed về nền kinh tế năm 2024
"BIDENFLATION"
Các thành viên của Đảng Cộng hòa đã sử dụng việc tăng lãi suất của Fed để chỉ trích Biden, cố gắng liên kết chúng với năng lực quản lý kinh tế yếu kém của ông.
Phát ngôn viên Ủy ban Đảng Cộng hòa Anna Kelly nói: “Dưới thời Joe Biden, Fed đã tăng lãi suất lên mức cao nhất trong 23 năm làm cuộc sống khó khăn hơn cho các gia đình đang vật lộn với ảnh hưởng của Bidenflation"
Ông Trump chắc chắn sẽ chú ý đến bất kỳ đợt cắt giảm lãi suất nào. Ông đã thăng chức cho Powell từ một thành viên trong hội đồng Fed lên vị trí Chủ tịch Fed, nhưng nhanh chóng xảy ra xung đột khi Fed tăng lãi suất. Ông Trump cho rằng hành động này của Fed cố tình phá hoại nền kinh tế và có thời điểm ông từng tuyên bố Powell là kẻ thù của nhân dân.
Trump đã khiến việc đổ lỗi cho Biden về lạm phát trở thành một nét đặc trưng chính trong các cuộc vận động của mình, và không ngần ngại miêu tả Powell như một nhân vật chính trị sẽ thực hiện hành động có thể mang lại lợi ích cho đối thủ của ông.
Trong cuộc phỏng vấn trên Fox Business tháng trước, Trump nói ông tin rằng Powell đang tìm cách cắt giảm lãi suất "mang lợi ích chính trị." Giáo sư kinh tế của Đại học North Carolina Michael Walden có một số lời khuyên cho Powell - người đang phải chịu áp lực từ cả 2 phía bất kể Fed cuối cùng làm gì với lãi suất "Dù nguồn gốc của sự chỉ trích là gì, Chủ tịch Powell nên sẵn sàng che tai trong những tháng tới”.
Reuters