Giá dầu tăng có thể làm trầm trọng hóa cú sốc lạm phát của nền kinh tế thế giới
Đỗ Duy Đạt
Associate Manager, FX G7
Giá dầu hướng tới mốc $100/thùng lần đầu tiên kể từ năm 2014 đang đe dọa giáng một đòn kép vào nền kinh tế thế giới, làm suy giảm thêm triển vọng tăng trưởng và gia tăng lạm phát.
Đó là sự kết hợp đáng lo ngại đối với Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và các ngân hàng trung ương khác khi họ tìm cách kiềm chế áp lực giá cả cao nhất trong nhiều thập kỷ mà không làm chệch hướng phục hồi từ đại dịch. Nhóm G-20 lần đầu tiên gặp nhau trong tuần này với vấn đề lạm phát nằm trong số những mối quan tâm hàng đầu của họ.
Trong khi các nhà xuất khẩu năng lượng có thể được hưởng lợi từ sự bùng nổ và ảnh hưởng của dầu mỏ đối với các nền kinh tế, phần lớn thế giới sẽ bị ảnh hưởng khi các công ty và người tiêu dùng nhận thấy hóa đơn của họ tăng lên và sức chi tiêu bị siết chặt bởi thực phẩm, phương tiện giao thông và giá nhiên liệu sưởi đắt hơn.
Theo mô hình của Bloomberg Economics, giá dầu thô tăng lên $100 vào cuối tháng này từ khoảng $70 vào cuối năm 2021 sẽ làm tăng lạm phát lên khoảng nửa điểm phần trăm ở Mỹ và châu Âu trong nửa cuối năm.
Cuộc khủng hoảng năng lượng cũng dẫn đến sự siết chặt đang diễn ra trong chuỗi cung ứng toàn cầu, khiến chi phí tăng cao và nguyên liệu thô cũng như thành phẩm bị trì hoãn.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế gần đây đã nâng dự báo giá tiêu dùng toàn cầu lên mức trung bình 3.9% ở các nền kinh tế phát triển trong năm nay, tăng từ mức 2.3%, và 5.9% ở các nước mới nổi và đang phát triển.
Trung Quốc, nhà xuất khẩu hàng hóa và nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, cho đến nay đã có mức lạm phát ổn định. Nhưng nền kinh tế của nó vẫn dễ bị tổn thương vì các nhà sản xuất đã phải đối mặt với chi phí đầu vào cao và lo ngại về tình trạng thiếu năng lượng.
Với áp lực giá ngày càng lớn hơn so với dự kiến trước đó, các ngân hàng trung ương hiện đang ưu tiên chống lạm phát hơn là hỗ trợ cầu. Giá tiêu dùng của Hoa Kỳ gây bất ngờ với mức cao nhất trong 4 thập kỷ đã gây ra những cú sốc toàn hệ thống, gia tăng đặt cược rằng Fed sẽ tăng lãi suất 7 lần trong năm nay, một tốc độ nhanh hơn so với dự kiến trước đó.
Tại Hoa Kỳ, sự xuất hiện của ngành công nghiệp dầu đá phiến có nghĩa là nền kinh tế của nước này ít bị tổn thương hơn trước các cú sốc nhiên liệu: Trong khi người tiêu dùng đang trả nhiều tiền hơn cho xăng, các nhà sản xuất trong nước đang kiếm được nhiều tiền hơn.
Các nhà sản xuất dầu khác cũng sẽ có lý do để ăn mừng. Nhưng đối với hầu hết người tiêu dùng và các ngân hàng trung ương, quan tâm nhiều đến tốc độ và mức độ tăng của giá năng lượng, đặc biệt nếu các nền kinh tế toàn cầu mất đà phục hồi.
Enda Curran và Rich Miller, Bloomberg