Giá quặng sắt đạt mức cao nhất trong 1 tháng vào tuần trước sau đợt phục hồi bất chấp sự suy yếu ngày càng trầm trọng của nền kinh tế Trung Quốc. Giá phần lớn duy trì trên ngưỡng quan trọng 100 USD/tấn trong năm nay mặc cho làn sóng tin tức đáng lo ngại từ lĩnh vực bất động sản, lĩnh vực mà trong những năm bình thường chiếm khoảng 40% nhu cầu.

Việc nhu cầu về thép không sụt giảm nghiêm trọng cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang trụ vững như thế nào trước những tin tức tiêu cực. Vẫn còn nhiều rủi ro đối với quặng sắt, đặc biệt là nguy cơ suy thoái kéo dài trong của vực bất động sản. Tuy nhiên, mức giá tốt đang đối lập với tâm trạng giảm giá trên các thị trường Trung Quốc.

Hao Hong, nhà kinh tế trưởng tại Grow Investment Group, cho biết: “Quặng sắt vẫn có khả năng phục hồi tốt trong môi trường như thế này và tôi cho rằng nhu cầu của Trung Quốc đóng một vai trò trong đó”. “Điều đó chứng tỏ các bộ phận của nền kinh tế, ngoài lĩnh vực bất động sản, tương đối lành mạnh”.

Trong khi chỉ số chứng khoán Shanghai Composite giảm xuống mức thấp nhất trong năm nay vào tuần trước thì giá hợp đồng tương lai quặng sắt đã tăng lên mức cao nhất 114 USD/tấn. Trong đợt sụt giảm lớn gần đây nhất vào năm 2015-2016, giá quặng sắt đã giảm xuống dưới 40 USD/tấn và lượng thép dư thừa của Trung Quốc tràn vào thị trường thế giới, làm gia tăng căng thẳng thương mại.

Tuy nhiên. điều này không có nghĩa là nền kinh tế Trung Quốc sẽ thoát khỏi tình trạng tăng trưởng chậm lại rõ rệt hoặc giá quặng sắt sẽ tiếp tục duy trì ở mức này. Số lượng dự án xây dựng giảm, đặc biệt là ở các thành phố nội địa kém phát triển. Chính phủ của Chủ tịch Tập Cận Bình đang trì hoãn các gói kích thích quy mô lớn, bao gồm cả chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, thường làm tăng mức tiêu thụ thép trong những giai đoạn căng thẳng kinh tế trước đây.

BHP Group, nhà sản xuất quặng sắt lớn thứ hai thế giới, cho biết họ nhận thấy “nhu cầu vững chắc từ cơ sở hạ tầng, máy điện, ô tô và vận chuyển, bù đắp cho sự yếu kém trong việc khởi công xây dựng nhà ở mới và máy móc xây dựng”. Công ty tư vấn Kallanish Commodities bổ sung đồ điện máy bao gồm các sản phẩm như tủ lạnh và máy giặt vào danh sách đó.

Xây dựng đường sắt bùng nổ

Trong khi nhiều chính quyền địa phương đang cắt giảm chi tiêu thì đầu tư của chính quyền trung ương vào cơ sở hạ tầng như đường sắt lại được thúc đẩy nhiều hơn.

Tăng trưởng chi tiêu cho đường sắt ở mức 25% trong 7 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm trước. Sản xuất máy móc tăng 15% và sản lượng ô tô tăng 12%. Ngoài ra còn có sự bùng nổ trong lĩnh vực năng lượng mới. Trong khi đó, đầu tư bất động sản giảm 7.1% trong cùng khoảng thời gian.

Dự báo về ngành thép từ nhà nghiên cứu CRU Group minh họa sự khác biệt giữa xây dựng và phần còn lại, với nhu cầu sản phẩm thép thanh dùng trong xây dựng giảm 1.7% trong năm nay. Các sản phẩm thép tấm, danh mục chính khác, dự kiến tăng 3%.

Công ty nghiên cứu Mysteel cho biết nhu cầu về thép tấm tấm dùng trong tàu, cầu và tua bin gió đã tăng 8.1% trong 5 tháng đầu năm. Sản phẩm này chiếm khoảng 10% nhu cầu về thép của Trung Quốc. Các danh mục khác bao gồm xây dựng, máy móc, thiết bị và ô tô đều đi ngang hoặc thấp hơn một chút.

Ngay cả trong lĩnh vực bất động sản, vẫn có một số dấu hiệu lạc quan nhỏ ngay cả khi rủi ro nợ tiếp tục xoay quanh lĩnh vực này, với một số nhà phát triển bất động sản được nhà nước hậu thuẫn báo cáo doanh số bán hàng đã phục hồi.

Người đứng đầu bộ phận thương mại và nghiên cứu tại Yonggang Resources Jiang Hang cho biết: Kết quả tổng thể là một thị trường “phẳng”. Các nhà máy không tích trữ nhiều hàng tồn kho, nhưng họ vẫn mua khi cần thiết để đáp ứng nhu cầu trước mắt.

Hạn chế sản xuất

Khả năng phục hồi của nhu cầu thép và giá quặng sắt cũng đang được thúc đẩy bởi một số yếu tố đặc thù của ngành.

Xuất khẩu thép đã bổ sung một số nguyên liệu và xuất khẩu từ Trung Quốc đang trên đà đạt đỉnh kể từ năm 2016, mặc dù khối lượng vẫn thiếu nhiều so với doanh số khiến các đối tác thương mại phải dè chừng vào thời điểm đó.

Quặng sắt đã được hỗ trợ nhờ việc cắt giảm tại các lò hồ quang điện sử dụng phế liệu - một phương pháp sản xuất thay thế cho thép - đã giúp duy trì sản lượng từ quặng sắt tương đối mạnh. Theo Mysteel, sản lượng sắt nóng chảy trung bình hàng ngày từ lò cao đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2020.

Các nhà sản xuất thép và các thương nhân cũng đang mua quặng sắt để dự đoán hoạt động xây dựng theo mùa sẽ diễn ra sau mùa hè. Và các nhà máy có thể tăng sản lượng ngay bây giờ để đề phòng khả năng chính phủ ra lệnh hạn chế sản xuất vào cuối năm nay.

Xu Xiangchun, nhà phân tích của Mysteel cho biết: “Giá quặng sắt đã lệch một chút so với các yếu tố kinh tế cơ bản, phần lớn là do các nhà máy thiếu kỷ luật”. “Nền kinh tế Trung Quốc không mấy hứa hẹn”.

Trong thời gian còn lại của năm nay, liệu Trung Quốc có tránh được nhiều bất ổn hơn trong lĩnh vực bất động sản hay không sẽ là yếu tố quyết định đến giá cả. Kỳ vọng kém vào khu vực tư nhân và nguy cơ căng thẳng nợ chính quyền địa phương lan sang các khu vực khác của nền kinh tế cũng là những trở ngại lớn.

Tomas Gutierrez, nhà phân tích tại Kallanish Commodities, cho biết: “Trung Quốc không thể nhen lại ngọn lửa bất động sản và có vẻ họ cũng không muốn điều đó”. “Có vẻ như có một mức sàn khá vững chắc cho quặng sắt, mức 100 USD trong ngắn hạn, dẫu vậy, triển vọng dài hạn có lẽ sẽ yếu hơn”.