Mặc dù gặp phải một số cú sốc bất ngờ từ bên ngoài trong những năm gần đây, nền kinh tế khu vực Eurozone vẫn thể hiện sức chống chịu phi thường. Minh chứng rõ nét nhất cho điều này là thị trường lao động vững mạnh, với tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp kỷ lục. Tuy nhiên, môi trường ngân sách đã trở nên đầy thách thức hơn. Trên khắp khu vực Eurozone, lãi suất đã tăng gần 300 bps kể từ cuối năm 2021, và chi tiêu chính phủ, tính theo tỷ lệ sản lượng quốc gia, hiện đang cao hơn đáng kể so với mức trước đại dịch. Thâm hụt ngân sách ở khu vực Eurozone trung bình đạt 3.6% GDP trong năm ngoái, với nợ công ở mức gần 90%. Những con số này cao hơn một chút so với ước tính vào mùa thu năm ngoái. Điều này phần nào phản ánh sự sụt giảm đà tăng trưởng trong nửa cuối năm 2023, nhưng cũng do mức vay nợ cao hơn ở một số quốc gia lớn. 7 quốc gia gần đây đã được đề xuất đưa vào quy trình theo dõi thâm hụt quá mức.

Đồng thời, châu Âu đang đối mặt với một chênh lệch đầu tư rất lớn và ngày càng tăng, có thể ước tính ở mức 1 nghìn tỷ Euro mỗi năm khi tính gộp nhu cầu về khí hậu, số hóa và quốc phòng. Nhìn xa hơn, với dân số già hóa và một EU mở rộng, những con số này chỉ có thể tăng lên.

Chính sách kinh tế đã trở lại bình thường trong những năm gần đây, nhưng châu Âu cần tăng cường cách quản lý tài chính công. Mặc dù tỷ lệ lạm phát đã giảm trên khắp khu vực, tiến trình giảm và thu hẹp mức vay nợ đang diễn ra chậm hơn. Khi các quốc gia chuẩn bị kế hoạch ngân sách cho năm 2025 và họ quay trở lại giám sát ngân sách bình thường, việc theo đuổi tài chính công lành mạnh và khả năng trả nợ bền vững vẫn là những yếu tố then chốt.

Đó là lý do tại sao điều cấp thiết là các kế hoạch trung hạn của các quốc gia, vốn là một phần không thể thiếu trong quy tắc ngân sách mới của châu Âu, phải bắt đầu trên một nền tảng mạnh mẽ và đáng tin cậy. Thành công phụ thuộc vào việc có được sự ủng hộ chính trị ở mức cao trong các quốc gia cùng với lộ trình ngân sách thực tế và có thể thực thi.

Tuy nhiên, chúng ta cũng cần giải quyết thách thức chính, đó là cải thiện tăng trưởng và mang lại mức sống cao hơn cho người dân. Châu Âu đang tụt hậu về tiềm năng tăng trưởng. Rõ ràng họ cần tiếp tục cải cách cơ cấu và mở rộng đầu tư. Có những ràng buộc ngân sách quan trọng khi châu Âu theo đuổi các chính sách nhằm đặt tài chính công vào một nền tảng bền vững hơn. Chính vì lý do đó, họ phải tận dụng tốt nhất các công cụ của châu Âu như NextGenerationEU (NGEU). NGEU là một phản ứng chung chưa từng có của châu Âu nhằm bảo tồn và tăng cường đầu tư công, đưa nền kinh tế châu Âu vào một con đường tăng trưởng mạnh mẽ, bền vững và toàn diện hơn. Họ đã đi được nửa chặng đường thực hiện và họ phải đảm bảo rằng thời gian còn lại được sử dụng tốt nhất. Bất kỳ cuộc thảo luận nào về vay nợ chung trong tương lai chỉ có thể khả thi nếu họ biến NGEU thành công.

Song song với đó, châu Âu cần nỗ lực hơn trong việc phát triển xây dựng Liên minh thị trường vốn. Mặc dù kết quả chỉ có thể nhìn thấy được trong trung hạn, nhưng đây không phải là lý do để trì hoãn. Rõ ràng châu Âu không thể đáp ứng nhu cầu đầu tư dài hạn chỉ bằng ngân sách công. Một thị trường vốn sâu rộng và hội nhập hơn ở châu Âu là điều cần thiết. Hiện tại, châu Âu đã có một yếu tố quan trọng để tiến bộ hơn trước đây - đó chính là ý chí chính trị. Châu Âu nên tận dụng tốt nhất điều này.

Các bộ trưởng tài chính châu Âu đã cam kết làm việc để thúc đẩy vấn đề này. Các cuộc tranh luận về những gì có thể thực hiện ở cấp quốc gia đang diễn ra sôi nổi ở các nước khác nhau. Khi Ủy ban châu Âu mới nhậm chức, người dân mong đợi một chương trình nghị sự mới tập trung vào việc thực hiện và triển khai.

Mặc dù có vẻ như châu Âu đang phải đối mặt với một bài toán tam giác cân bằng ngân sách, tôi vẫn tin rằng có một con đường phía trước. Tiến bộ cụ thể và kịp thời trong việc xây dựng Liên minh thị trường vốn là chìa khóa để giải quyết vấn đề này. Điều này không chỉ đảm bảo chúng ta có thể duy trì tốc độ đầu tư mà còn tạo điều kiện cho việc quay trở lại mức vay thấp hơn. Một sự thay đổi thực sự về mức độ tăng trưởng trên toàn EU sẽ phụ thuộc vào tiến bộ trên các mặt trận này.

Tóm lại, việc cân nhắc cả sự thận trọng kinh tế và đầu tư cho tương lai không phải là sự lựa chọn giữa thận trọng và tham vọng. Đó là một chiến lược nhằm tạo ra sức chống chịu và tăng trưởng trong một thế giới không ngừng biến đổi.