Mỹ đang trên đà đạt mức thâm hụt lớn nhất ngoài thời kỳ khủng hoảng như đại dịch Covid-19, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và Thế chiến thứ II. Mức thâm hụt cực lớn này khiến các đảng đối lập đổ lỗi cho nhau trong thời gian bầu cử căng thẳng, đảng Cộng hòa lên án việc chi tiêu mất kiểm soát của đảng Dân chủ và đảng Dân chủ phản pháo rằng việc cắt giảm thuế của đảng Cộng hòa đã làm giảm doanh thu, khiến thâm hụt tăng.

Theo dự báo được công bố vào thứ Sáu từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách Hoa Kỳ, một bộ phận của Nhà Trắng, thâm hụt trong năm tài chính kết thúc vào ngày 30/9 sẽ lên tới gần 1.9 nghìn tỷ USD, tương đương 6.6% GDP. Theo ước tính từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội phi đảng phái, con số này thậm chí còn lớn hơn là 6.7%.

Theo số liệu của OMB, doanh thu của chính phủ sẽ đạt 17.6% GDP trong năm nay, cao hơn một chút so với mức trung bình 17.2% mà Mỹ ghi nhận từ năm 1984 đến năm 2023. Tuy nhiên, tổng chi tiêu sẽ vượt xa mức trung bình trong giai đoạn đó thậm chí còn nhiều hơn nữa—24.2% so với 21.1%. Những dữ liệu đó dường như ủng hộ lập luận của đảng Cộng hòa rằng chi tiêu cao hơn là nguồn gốc của vấn đề.

Nhưng nếu xem xét kỹ hơn, chúng ta sẽ thấy nhiều điều phức tạp hơn. Rắc rối không đến từ các khoản chi mà Nhà Trắng và Quốc hội phải thống nhất hàng năm cho mọi thứ bao gồm quốc phòng, giáo dục, công viên quốc gia và hỗ trợ dinh dưỡng. Ở mức 6.4% GDP, chi tiêu tùy ý trong ngân sách hiện tại được dự đoán sẽ thấp hơn mức trung bình 40 năm là 7.5%.

Mỹ đang có mức thâm hụt rất lớn

Thay vào đó, thâm hụt gia tăng bắt nguồn từ "các yếu tố bên ngoài quy trình lập ngân sách", Shai Akabas, giám đốc điều hành Chương trình Chính sách Kinh tế của Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng cho biết. "Phần lớn là do nhân khẩu học và chi phí chăm sóc sức khỏe thúc đẩy".

Nói chung, có hai nguyên nhân: chi tiêu theo chương trình bắt buộc, hay còn gọi là quyền lợi, mà Akabas ám chỉ, và chi phí cho trái phiếu quốc gia.

Chi tiêu bắt buộc đã tăng đều đặn qua các năm và dự kiến ​​sẽ đạt 14.6% GDP trong năm tài chính này, cao hơn 3% so với mức trung bình 40 năm. Sự tăng trưởng đó chủ yếu là do các chương trình An sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe đã mở rộng cùng với sự gia tăng nhanh chóng về số lượng người Mỹ từ 65 tuổi trở lên. Cơ quan An sinh xã hội ước tính sẽ có hơn 67 triệu người nhận được trợ cấp vào năm 2024, tăng hơn 8 triệu người kể từ năm 2015.

Chi tiêu tăng mạnh

Sự gia tăng số người Mỹ lớn tuổi, cùng với chi phí chăm sóc sức khỏe tăng cao, là động lực thúc đẩy việc tăng chi tiêu cho các chương trình y tế của chính phủ, bao gồm Medicare và Medicaid. Theo dự báo từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội phi đảng phái, chi tiêu cho các chương trình chăm sóc sức khỏe lớn dự kiến ​​sẽ đạt 5.8% GDP vào năm 2024. Con số này lớn hơn mức trung bình 3.4% từ năm 1974 đến năm 2023.

Cùng lúc đó, chi phí lãi vay cho trái phiếu đã tăng vọt do lãi suất cao hơn. Kể từ khi Fed bắt đầu tăng lãi suất để chống lạm phát vào tháng 3/2022, phần lãi chính phủ Mỹ phải trả cho trái phiếu đã tăng gấp đôi, lên 3.3%.

OMB dự kiến ​​các khoản thanh toán lãi ròng sẽ bằng 3.2% GDP vào năm 2024, mức cao nhất kể từ năm 1991. Alex Brill, thành viên cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ cho biết điều này tạo ra áp lực lớn đối với ngân sách chính phủ và hạn chế khả năng đầu tư vào các lĩnh vực khác

Doanh thu của chính phủ

Trong năm tài chính 2024, doanh thu từ thuế thu nhập cá nhân, thuế doanh nghiệp và thuế tiền lương dự kiến ​​sẽ vượt quá mức trung bình trong 24 năm qua, tính theo tỷ lệ phần trăm GDP. Điều này có nghĩa là các khoản cắt giảm thuế mà Donald Trump ban hành trong nhiệm kỳ đã không tự hoàn trả cho chính phủ thông qua tăng trưởng kinh tế, như đảng Cộng hòa thường tuyên bố. Hầu hết các nhà kinh tế đã nghiên cứu tác động của Đạo luật cắt giảm thuế và việc làm năm 2017, hay TCJA, đều nhận thấy rằng việc cắt giảm khiến chính phủ tốn kém hơn nhiều so với mức tăng trưởng và việc làm do những thay đổi này tạo ra.

Thay vào đó, chính các yếu tố như kích thích của chính phủ và tỷ lệ thất nghiệp thấp trong lịch sử đã thúc đẩy hoạt động kinh tế và do đó tạo ra nhiều doanh thu thuế hơn. Và biên lợi nhuận của công ty tăng vọt trong đại dịch vì các công ty được tự do hơn trong việc tăng giá, điều này cũng thúc đẩy doanh thu thuế.

Đảng Cộng hòa muốn duy trì vĩnh viễn các khoản cắt giảm thuế cá nhân trong khi TCJA sẽ hết hạn vào năm tới. Nhưng một số đảng viên Dân chủ chỉ muốn duy trì các khoản cắt giảm cho các hộ gia đình có thu nhập dưới 400,000 USD và tăng thuế cho các công ty và người có thu nhập cao.

Michael Feroli, nhà kinh tế trưởng của Hoa Kỳ tại JPMorgan, cho biết việc gia hạn TCJA sẽ tiếp tục làm giảm doanh thu và khiến dự báo thâm hụt của Mỹ trong 10 năm trở nên tồi tệ hơn. Ông cho biết các giải pháp để giảm thâm hụt sẽ đòi hỏi sự kết hợp giữa doanh thu cao hơn thông qua việc tăng thuế và giảm chi tiêu bắt buộc, chứ không chỉ một trong hai điều này.

Feroli cho biết: “Có rất nhiều cách cải thiện hệ thống An sinh Xã hội, nhưng việc kiểm soát chi tiêu cho Medicare và chăm sóc sức khỏe là thách thức lớn hơn”.

Hệ thống An sinh Xã hội dự kiến sẽ thiếu tiền để trả toàn bộ trợ cấp vào năm 2033 nếu không có cải cách nào được thực hiện, Medicare cũng có thể sẽ gặp khó khăn vào năm 2036. Một số đảng viên Cộng hòa ủng hộ việc cắt giảm một số phúc lợi hoặc tăng độ tuổi đủ điều kiện. Một số đảng viên Dân chủ đã đề xuất tăng thuế đối với người giàu để tạo thêm doanh thu cho các chương trình.

Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen đã nói với Bloomberg News vào tháng 6 rằng việc yêu cầu các hộ gia đình kiếm được hơn 400,000 USD phải trả nhiều thuế An sinh xã hội hơn “có vẻ là một cách tiếp cận hợp lý” để giải quyết vấn đề này.

Quỹ đạo tài chính công của Hoa Kỳ, dự báo mà CBO công bố vào tháng trước cho thấy thâm hụt tích lũy là 22.1 nghìn tỷ đô la trong thập kỷ từ năm 2025 đến năm 2034, đang trở thành mối lo ngại lớn. Trong một tuyên bố vào tháng 6, IMF đã chỉ trích Mỹ vì thâm hụt "quá lớn", lưu ý rằng gánh nặng nợ của quốc gia này tăng lên sẽ gây ra rủi ro cho nền kinh tế toàn cầu.

Các nhà kinh tế tại Mỹ cũng đang cảnh báo. "Chúng ta sẽ cần một số sự kết hợp giữa cắt giảm chi tiêu và tăng doanh thu thuế", Karen Dynan, giáo sư Trường Harvard Kennedy và cựu trợ lý chính sách kinh tế tại Bộ Tài chính Hoa Kỳ trong chính quyền Obama, cho biết. "Nếu không có những hành động kịp thời, nền kinh tế Mỹ có thể bị tổn hại nghiêm trọng. Chính phủ cần phải cân nhắc các biện pháp tài chính khác nhau để đạt được sự cân bằng và bền vững tài chính trong dài hạn.".