Những dự đoán về một đại hội đảng tranh cãi gay gắt hóa ra đã quá vội vàng. Chỉ trong vòng một ngày, Kamala Harris đã giành đủ số phiếu đại biểu để bảo đảm vị trí ứng cử viên. Như thường lệ trong chính trường Mỹ, tiền bạc đóng vai trò quyết định: với tư cách Phó Tổng thống, bà có thể tiếp cận quỹ chiến dịch khổng lồ của liên danh Biden-Harris, cùng toàn bộ cơ sở hạ tầng vận động tại các bang chiến địa - nơi sẽ quyết định kết quả cuộc bầu cử.

Tình hình không rơi vào hỗn loạn một phần vì việc một tổng thống quyết định không tái tranh cử không phải là chuyện chưa từng xảy ra trong lịch sử. Dù chưa có ứng cử viên tiềm năng nào rút lui gần thời điểm đại hội đảng đến vậy, nhưng James K Polk, James Buchanan, Rutherford B Hayes và Calvin Coolidge đều chỉ làm tổng thống một nhiệm kỳ. Thậm chí, Harry Truman và Lyndon B Johnson, khi đang là tổng thống đương nhiệm, đã tuyên bố không ra tranh cử ngay vào tháng 3 của năm bầu cử.

Trước thập niên 1970-1980, chu kỳ bầu cử Mỹ ngắn gọn và linh hoạt hơn nhiều so với các chiến dịch kéo dài hiện nay. Điều này khiến những thay đổi bất ngờ ít gây xáo trộn hơn. Quy trình kéo dài nhiều năm của các cuộc bầu cử gần đây đã tạo ra một sự nhàm chán dễ đoán.

Nhưng giờ đây, mọi thứ đã thay đổi. Lần đầu tiên kể từ năm 1976, cuộc bầu cử sẽ không có mặt một Bush, Clinton hay Biden nào - và Trump bất ngờ trở thành ứng cử viên cao tuổi nhất trong lịch sử Mỹ. Quyết định chọn một người đàn ông da trắng khác làm phó tổng thống, với quan điểm bảo thủ về quyền sinh sản hoàn toàn không phù hợp với cử tri trẻ, ngày càng tỏ ra thiếu sáng suốt. Điều này khiến lựa chọn đồng sự tranh cử của Harris trở nên cực kỳ quan trọng.

Harris, ứng cử viên nữ da màu đầu tiên, chắc chắn sẽ chọn một thống đốc nam da trắng làm cánh tay phải. Đảng Dân chủ cần một nhân vật có sức hút với cử tri độc lập và các bang đỏ, vì vậy Thống đốc Gavin Newsom khó lòng đồng hành cùng người đồng hương California. Josh Shapiro có thể tạo động lực cho Pennsylvania - bang chiến địa quan trọng. Hoặc có Mark Kelly của Arizona, cựu phi hành gia, chồng của Gabrielle Giffords - người từng bị thương nặng trong một vụ ám sát năm 2011. Sự kết hợp giữa người phụ nữ da màu đầu tiên và một cựu phi hành gia có thể tạo nên điều kỳ diệu.

Tuy nhiên, các chuyên gia đang đặt cược vào Andy Beshear của Kentucky, một đảng viên Dân chủ với tỷ lệ ủng hộ 64% ở vùng đất ủng hộ Trump. Beshear có thành tích ấn tượng với tư cách tổng chưởng lý, và có khả năng nói về đức tin Kitô giáo của mình một cách đầy cảm thông, đồng thời công nhận quyền và sự dễ bị tổn thương của người khác - bao gồm cả quyền sinh sản.

Phá thai là vấn đề then chốt trong cuộc bầu cử 2024. Kể từ khi án lệnh Roe vs Wade bị lật đổ vào năm 2022, phe ủng hộ quyền phá thai đã thắng trong mọi cuộc tranh luận về quyền sinh sản. Chắc chắn Harris sẽ biến đây thành trọng tâm chiến dịch của mình. Các quảng cáo có thể tập trung vào cảnh bà chất vấn Thẩm phán Tòa án Tối cao Brett Kavanaugh, khi bà hỏi liệu ông có biết luật nào cho phép chính phủ can thiệp vào cơ thể đàn ông không.

Tuy nhiên, yếu tố có thể thay đổi cục diện lại đến từ một nguồn bất ngờ khác. Thống đốc JB Pritzker của Illinois, một ứng viên tiềm năng khác cho vị trí phó tổng thống, đã hài hước đáp lại tin đồn về việc ông sẽ ra tranh cử: "Các bạn nghĩ tôi vừa rơi từ trên cây dừa xuống à?". Câu nói này nhắc đến làn sóng ảnh chế trên mạng xã hội, nhanh chóng biến những nỗ lực của phe cánh hữu nhằm chế giễu tiếng cười và những câu nói độc đáo của Harris thành thứ vũ khí có lợi cho bà. Một trong số đó là câu nói mà mẹ của Harris thích: "Không ai rơi từ trên cây dừa xuống cả" (hay như bà Harris giải thích rằng câu nói đó ám chỉ ai cũng có hoàn cảnh riêng).

"Kamala Harris có thể thắng - và thắng lớn" là nhận định đang được nhiều người chia sẻ về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024. Bà nhanh chóng được cử tri trẻ ủng hộ nhiệt tình. Họ nhận ra sự thiên kiến trong việc chế giễu một phụ nữ da màu vì tính cách vui vẻ độc đáo hoặc vì sử dụng những câu nói từ di sản đa chủng tộc của mình. Chỉ sau một đêm, làn sóng ủng hộ Harris đã tiếp thêm một liều năng lượng tích cực vào cuộc đua vốn tưởng chừng là sự tái diễn vô vọng của những cuộc chiến hàng thập kỷ giữa các ông già da trắng mệt mỏi.

Những người ủng hộ Trump giờ đây có lẽ đang tự trách mình. Họ đã dành cả tháng trời để khăng khăng rằng những ông già thuộc thế hệ Boomer với khả năng suy giảm không đủ tư cách làm Tổng thống. Ai ngờ, Kamala Harris - một phụ nữ da màu thuộc thế hệ X - đang nhanh chóng chinh phục được lòng giới trẻ Gen Z, xây dựng nên một chiến dịch tranh cử mang tính lịch sử.

Kết quả cuộc đua vào Nhà Trắng vẫn còn là một ẩn số. Nhưng bỗng chốc, cuộc tranh cử này không còn mang hơi hướng của quá khứ nữa. Thay vào đó, người ta đang nhìn thấy hình ảnh của tương lai trong cuộc bầu cử này.

*Bài viết trên là quan điểm cá nhân của tác giả Sarah Churchwell từ tờ báo Financial Times.