Tuy nhiên, gần đây trong lĩnh vực kinh tế và tài chính, một thực tế rất khác đã được phơi bày. Khi Mỹ công bố báo cáo dữ liệu việc làm hàng tháng thấp hơn dự kiến vào ngày 2/8, đã tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán trên toàn cầu. Nhưng khi doanh số bán lẻ tháng 7 vượt kỳ vọng gần hai tuần sau đó, cổ phiếu đã tăng từ Frankfurt đến Tokyo.

Ngược lại, khi số liệu của Trung Quốc trong tuần này cho thấy sự sụt giảm hoạt động cho vay lần đầu tiên trong 19 năm, đây hầu như không trở thành chủ đề bàn tán trên thị trường toàn cầu. Mặc dù có tin tức gần đây cho thấy các nhà đầu tư nổi tiếng như David Tepper và Michael Burry đang đặt cược dài hạn vào cổ phiếu Trung Quốc, bức tranh tổng thể lại cho thấy sự thất vọng: các nhà đầu tư nước ngoài đã rút ra một lượng tiền kỷ lục trong quý vừa qua.

Neil Shearing, chuyên gia tại Capital Economics, đã viết trong một báo cáo tuần này: "Phản ứng trái ngược của thị trường đối với những lo ngại về tăng trưởng chậm lại ở Mỹ và Trung Quốc minh họa rằng, trong thời đại cạnh tranh địa chính trị gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, Mỹ vẫn là quốc gia quan trọng nhất đối với các nhà đầu tư".

Trong thập kỷ 2010, Trung Quốc dường như đang trên con đường hội nhập ngày càng sâu rộng với thị trường tài chính toàn cầu. Có sự kỳ vọng rộng rãi rằng nước này sẽ nới lỏng các biện pháp kiểm soát vốn, và các cơ quan quản lý đã ưu tiên áp dụng các tiêu chuẩn và thông lệ kiểu phương Tây trong thị trường tài chính nội địa.

Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc đã được đưa vào rổ tiền tệ dự trữ của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, và Trái phiếu Chính phủ của nước này đã được đưa vào các chỉ số chuẩn toàn cầu quan trọng.

Tuy nhiên, khi nền kinh tế Trung Quốc bắt đầu chậm lại và chính quyền ngày càng đề cao vai trò của đảng và nhà nước trong nền kinh tế cũng như thị trường, giấc mơ hội nhập tài chính toàn cầu của Trung Quốc dần tan biến.

Gần đây, những hành động của Bắc Kinh càng làm tăng thêm nghi ngờ về khả năng sẵn sàng của thị trường Trung Quốc trên sân khấu quốc tế. Điều này khiến Trung Quốc trở nên kém hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư toàn cầu.

Trong nỗ lực tuyệt vọng nhằm ngăn lợi suất Trái phiếu Chính phủ giảm quá thấp, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã có những động thái bất thường. Họ không chỉ cho phép bán khống Trái phiếu Chính phủ của chính mình - một hành động hiếm thấy - mà còn gây áp lực buộc các bên liên quan khác phải giảm giao dịch.

Các công ty môi giới Trung Quốc đã giảm khối lượng giao dịch, có vẻ như để tuân theo chỉ đạo từ cấp trên. Thậm chí, trong một ví dụ cực đoan về sự can thiệp, một số ngân hàng nông thôn được yêu cầu hủy bỏ các giao dịch trái phiếu chính phủ đã thực hiện, để chúng không được thanh toán.

Khả năng giao dịch tự do là yếu tố cốt lõi của một thị trường. Nếu không thể mua bán, sẽ không có thị trường. Những biện pháp kiểu này chắc chắn sẽ làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế vào thị trường Trái phiếu Chính phủ Trung Quốc như một nơi an toàn để đầu tư.

Ngược lại, các cơ quan quản lý Mỹ đang nỗ lực tăng cường thanh khoản cho thị trường Trái phiếu Chính phủ - vốn đã có khối lượng giao dịch khổng lồ trung bình 900 tỷ USD mỗi ngày. Họ làm điều này một phần bằng cách tăng cường tính minh bạch, tạo môi trường thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư.

Về thị trường chứng khoán Trung Quốc, lợi nhuận kém đã làm giảm sức hấp dẫn của thị trường. Chỉ số CSI 300 đang dao động mức tương tự như năm 2019. Tuần này, công ty công bố chỉ số MSCI đã thông báo đợt loại bỏ mới nhất các công ty Trung Quốc khỏi các chỉ số của họ - khoảng 60 cổ phiếu sẽ bị loại vào cuối tháng này, sau 56 cổ phiếu bị loại vào tháng 5 và 66 cổ phiếu vào tháng 2.

Samsonite, thương hiệu vali nổi tiếng đã niêm yết cổ phiếu tại Hong Kong với hy vọng cao về nhu cầu du lịch khổng lồ của Trung Quốc, vào thứ Tư đã thông báo họ đang hướng tới việc niêm yết kép tại Mỹ.

Cũng đang hướng tới niêm yết tại Mỹ là công ty xe tự lái Trung Quốc WeRide, một động thái đáng chú ý trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ Mỹ - Trung.

Điều này khác xa so với nhiều năm trước, khi có những tầm nhìn lớn về "kết nối chứng khoán" liên kết thị trường cổ phiếu Trung Quốc với các trung tâm tài chính toàn cầu, thúc đẩy sự quan tâm của nhà đầu tư quốc tế vào cổ phiếu Trung Quốc.

Sự lạc quan giảm sút về tăng trưởng kinh tế Trung Quốc cũng đã làm giảm sự quan tâm của các công ty nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc. Việc Bắc Kinh tập trung thúc đẩy các công ty hàng đầu trong nước, cùng với những sai lầm của các công ty nước ngoài, cũng đã ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp lớn từng coi Trung Quốc là trung tâm lợi nhuận lớn.

Câu chuyện của General Motors ở Trung Quốc là một ví dụ điển hình về sự thay đổi nhanh chóng của thị trường này. Chỉ mới năm 2018, GM còn là "ông vua" tại đây, thu về hàng tỷ USD lợi nhuận. Vậy mà giờ đây, theo tin từ Bloomberg, GM đang phải cắt giảm nhân sự và chuẩn bị một cuộc thay đổi lớn về cơ cấu với đối tác địa phương. Điều này cho thấy "thời hoàng kim" của các doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc có lẽ đã là câu chuyện của quá khứ.

Hệ quả của tình trạng này là dòng tiền lợi nhuận chảy ra khỏi Trung Quốc đang giảm mạnh, góp phần làm suy yếu dòng vốn đầu tư vào nước này. Một chỉ số đáng chú ý là "nợ đầu tư trực tiếp" trong cán cân thanh toán của Trung Quốc đã giảm gần 15 tỷ USD trong quý vừa qua. Đây mới là lần thứ hai trong lịch sử chỉ số này rơi xuống mức âm. Nếu xu hướng này tiếp tục đến cuối năm, Trung Quốc có thể chứng kiến dòng vốn rút ròng trong năm nay, lần đầu tiên kể từ năm 1990.

Các nhà đầu tư nước ngoài rút 15 tỷ USD khỏi Trung Quốc

Tuy nhiên, không thể phủ nhận tầm quan trọng của nền kinh tế Trung Quốc trên bản đồ thế giới. Nước này vẫn là thị trường xuất khẩu hàng đầu của nhiều nền kinh tế mới nổi và là đối tác thương mại quan trọng của các cường quốc như Đức. Hơn nữa, như chuyên gia Shearing từ Capital Economics nhận xét, Trung Quốc vẫn là "người đặt nhịp" cho nhiều thị trường kim loại công nghiệp toàn cầu.

Mặc dù vậy, Mỹ vẫn giữ vững ngôi vị "người tiêu dùng cuối cùng của thế giới". Điều này được minh chứng qua việc các nhà kinh tế tại JPMorgan Chase đánh giá rủi ro suy thoái của Mỹ và toàn cầu là như nhau (khoảng 35% cho năm nay), cho thấy ảnh hưởng to lớn của nền kinh tế Mỹ.

Nếu so sánh với lĩnh vực thể thao, ta có thể hình dung Trung Quốc sẽ dốc toàn lực để giành ngôi đầu bảng huy chương vàng tại Olympic 2028 tổ chức tại Los Angeles. Tuy nhiên, trong lĩnh vực tài chính và đầu tư, việc Trung Quốc vượt mặt Mỹ để trở thành điểm đến hàng đầu của các nhà đầu tư toàn cầu dường như vẫn còn là một chặng đường dài.