Liệu chứng khoán Trung Quốc có "thổi phồng bong bóng" giống như 5 năm trước?
Một thang đo động lực cho thấy chỉ số CSI 300 đang tăng trưởng mạnh nhất kể từ cuối năm 2014. Mức tăng hơn 5% xảy vào phiên thứ Hai của TTCK Trung Quốc chỉ xảy ra 1 lần duy nhất vào thời điểm "vỡ bóng" trước đây.
Chỉ số CSI 300 đã tăng 14% chỉ trong năm ngày vừa qua, mức tăng mạnh nhất tính từ tháng 12 năm 2014. Mức tăng đó tiếp tục đà tăng 7% từ tuần trước. Cổ phiếu các công ty môi giới chứng khoán dẫn đầu đà tăng khi mà doanh thu hàng ngày vượt trên mức 1 nghìn tỷ Nhân Dân Tệ (NDT), điều này cũng thể hiện sự tham gia ngày càng ồ ạt của các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Lãi suất thấp và tình trạng ghi nhận lỗ lần đầu tiên xảy ra của các sản phẩm quản lý tài sản đã thúc đẩy người gửi tiết kiệm tại Trung Quốc tìm đến với chứng khoán. Đà tăng của TTCK cũng được tiếp sức nhờ vào "điệp khúc" mang tính cổ vũ đến từ một cơ quan truyền thông cấp Nhà nước đầy quyền lực. Cụ thể, một bài xã luận trên Thời báo Chứng khoán Trung Hoa hôm nay cho biết việc thúc đẩy thị trường chứng khoán tăng trưởng bền vững và “khỏe mạnh” sau đại dịch là việc quan trọng hơn bao giờ hết đối với nền kinh tế. Mạng xã hội Trung Quốc nổ tung với hàng nghìn lượt tìm kiếm với cụm từ "Cách mở một tài khoản chứng khoán", kích hoạt tâm lý thị trường giúp CNY tăng giá mạnh.
Tuy nhiên vẫn có những khác biệt rõ ràng giữa hiện tại và 2014 - đó là giá chứng khoán ban đầu của năm nay thấp hơn. Và mặc dù trader vay mượn nhiều hơn để mua chứng khoán, tỷ lệ đòn bẩy của TTCK chỉ bằng một nửa so với mức đỉnh của năm 2015. Trên thực tế, NHTW đã bảy ngày liên tiếp rút thanh khoản ra khỏi thị trường tài chính, nếu tính luôn hôm nay.
"Không có vẻ gì là chúng ta sẽ quay lại thời kỳ "bùng nổ rồi vỡ vụn" như thời kỳ 2014-15", ông Dai Ming, quản lý quỹ đầu tư Hengsheng Asset Management, cho hay. "Thị trường không còn trong cảnh tiền tràn ngập mọi ngõ ngách như lần khủng hoảng trước. Bắc Kinh đang hết sức cẩn trọng với chính sách tiền tệ của mình".
Việc "quảng bá" cho cổ phiếu là trò chơi nguy hiểm tại Trung Quốc, nơi mà sự lựa chọn cho các phương án đầu tư là rất hạn chế do chính sách kiểm soát nguồn vốn. Năm 2014, những từ ngữ mang giọng điệu hô hào của một hãng truyền thông Nhà nước đã giúp hồi sinh nhu cầu đối với thị trường này sau một đợt rơi vào thời kỳ ảm đạm. Kết quả là một bong bóng đầu cơ được tài trợ bởi vay nợ đã vỡ toang, thổi bay 5 nghìn tỷ NDT khỏi thị trường. Tương tự như lúc đó, các nhà làm luật mới đây đã loại bỏ các rào cản để thúc đẩy giao dịch thị trường, bao gồm một cách thức tiếp cận hoàn toàn mới dành cho sự kiện IPO của các công ty.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc từ lâu đã định hướng các nhà đầu tư trong các thời điểm quan trọng trên thị trường, cho dù là đẩy giá cổ phiếu hay tìm cách hạ nhiệt do đầu cơ quá nóng. Trong khi một thị trường chứng khoán nội địa mạnh mẽ sẽ gửi một tín hiệu tích cực về khả năng phục hồi của Trung Quốc hậu đại dịch coronavirus, nó cũng có nguy cơ tạo ra bong bóng - chẳng hạn giống như 5 năm trước, khi thị trường chứng khoán sụp đổ sau một đợt tăng do nợ.
"Nhà nước rất thận trọng trong việc tạo ra một sự bùng nổ khác như năm 2015, nhận ra tác hại của niềm tin đến từ sự bùng nổ hơn là bản thân lợi ích của sự tăng trưởng, theo Wang Zhuo, quản lý quỹ tại Shanghai Zhuozhu Investment Management Co. "Chúng tôi vẫn duy trì vị thế với những cổ phiếu trong các lĩnh vực mà chúng tôi nắm giữ, phần lớn bị định giá thấp, bởi vì chúng tôi kiếm lợi nhuận từ các alpha (cổ phiếu trội hơn mặt bằng chung) nhiều hơn so với từ beta (biến động của cổ phiếu) trên thị trường."
Chỉ số CSI 300 tăng 14% trong năm nay, mức tăng lớn nhất trong số các chỉ số chứng khoán toàn cầu, giao dịch ở mức cao nhất trong vòng 5 năm. Chỉ báo RSI 14 ngày tăng lên 88, cao nhất kể từ tháng 12 năm 2014.
Dấu hiệu của sự phấn khích của các nhà đầu tư đang gia tăng, với doanh thu hàng ngày vượt qua 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (141 tỷ USD) vào thứ Năm và thứ Sáu và tiếp tục duy trì mức tương tự vào đầu tuần này. Sự gia tăng đột biến trong khẩu vị rủi ro đã dẫn đến sự suy yếu của trái phiếu chính phủ Trung Quốc, với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm tăng lên tới 7 điểm cơ bản vào thứ Hai.
Số lượng những bình luận, tin nhắn, có bao gồm từ khóa “bull market” từ cuối tuần đến nay đã tăng gấp 10 lần so với trung bình 90 ngày qua, theo dữ liệu của Baidu.
Trong một ví dụ khác về tâm lý thị trường, công ty Semiconductor Manufacturing International chuẩn bị tổ chức đợt bán cổ phiếu lớn nhất đại lục trong một thập kỷ, khi nhà sản xuất chip hàng đầu của Trung Quốc tăng vốn trong khi Hoa Kỳ thắt chặt các hạn chế đối với việc bán công nghệ cho quốc gia này. SMIC có thể bán tới 53.2 tỷ nhân dân tệ giá trị cổ phiếu, theo những công bố phát hành chi tiết vào hôm Chủ Nhật tới Sở giao dịch Chứng khoán Thượng Hải.