Dù vui mừng trong năm du khách đông đúc nhất từ ​​trước đến nay, Nhật Bản đã bắt đầu lo lắng về tình trạng du lịch quá mức. Nước này đang bối rối không biết liệu giá hai tầng, với một mức giá cho du khách nước ngoài và một mức giá thấp hơn cho người dân địa phương, là điều cần thiết, sự phân biệt đối xử hay tự hủy hoại. Chính phủ của một quốc gia từng khuyến khích di chuyển tự do hiện đang neo giữ du lịch nước ngoài ở mức chỉ 60% so với trước đại dịch Covid.

Cuộc khủng hoảng về các điều khoản thương mại tiêu cực và sự dễ bị tổn thương của tiền tệ cuối cùng đã được xác định. Cuộc họp chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhật Bản tuần này diễn ra rất hỗn loạn; nhưng thông điệp mà ngân hàng trung ương truyền tải về đồng yên rõ ràng và trung thực hơn so với trước đây. Đối với tất cả các tham chiếu của BoJ về chu kỳ lành mạnh ngày càng tăng giữa tiền lương và giá cả và cam kết trước đây của các nhà hoạch định chính sách là chỉ hành động nếu dữ liệu chứng minh được điều đó, quyết định tăng lãi suất chuẩn lên 0.25% khó có thể là điều dễ dàng.

Hai thành viên của ủy ban chính sách tiền tệ không đồng tình, một người trực tiếp đặt câu hỏi liệu dữ liệu kinh tế đã hỗ trợ cho mức tăng lãi suất hay chưa. Một số nhà phân tích đã gợi ý rằng động thái của Thứ Tư có thể được ghi nhớ là một trong những động thái gây tranh cãi nhất của BoJ trong thời gian gần đây; nhà kinh tế trưởng Nhật Bản tại UBS mô tả động thái này là "rất đáng thất vọng", cảnh báo rằng động thái này khiến quá trình bình thường hóa vốn đã bấp bênh của nền kinh tế Nhật Bản càng trở nên bấp bênh hơn.

Cả phe dovish và phe hawkish đều có lý. Tại sao lại tìm cách làm nguội thứ gì đó, xét về mặt tích cực, đang yếu đi? Nền kinh tế, được đo bằng GDP, đang có vẻ yếu đi rõ rệt; mức tăng lương không phổ biến hoặc không đủ lớn để kích thích; lạm phát do chi phí đẩy vẫn dai dẳng; sản xuất công nghiệp đang có vẻ rất tệ.

Và còn có những tín hiệu khác, khó định lượng hơn nhưng cũng cho thấy các vấn đề. Điển hình là hiện tượng liên quan đến du lịch được đề cập ở trên. Sự sụp đổ của hoạt động du lịch nước ngoài của Nhật Bản, nhiều người đã xác định việc đồng Yên yếu (đồng tiền chính có hiệu suất kém nhất vào năm 2024 và ở mức thấp nhất trong 37 năm vào tháng 6) là nguyên nhân chính.

Vâng, có thể. Một đồng tiền yếu có thể khiến một chuyến đi nước ngoài trở nên khó hơn, nhưng điều đó sẽ không quan trọng nếu các hộ gia đình Nhật Bản cảm thấy bị cuốn vào vòng tuần hoàn lành mạnh mà BoJ rất muốn tuyên bố. Nếu người dân cảm thấy mức tăng lương trong năm nay là điềm báo cho mức tăng lớn hơn nhiều, vượt qua lạm phát vào năm tới, họ sẽ không quan tâm đến tiền tệ và lên máy bay. Điều đó đã không xảy ra vì sự tự tin này còn khó nắm bắt.

Tương tự như vậy, cuộc tranh luận về giá hai tầng làm nổi bật một vấn đề kinh tế còn dang dở khác. Cuộc chiến kéo dài nhiều thập kỷ của Nhật Bản với tình trạng giảm phát có thể đã kết thúc, nhưng sức mạnh định giá hàng hóa và dịch vụ vẫn còn yếu ớt. Nhật Bản nói về chi phí cao hơn đối với khách du lịch như một vấn đề chính sách vì nước này vẫn chưa khôi phục được sự định giá dựa vào các yếu tố của thị trường.

Cuối cùng, về tình trạng du lịch quá mức, tiếng phàn nàn của người Nhật Bản một phần liên quan đến đồng yên yếu — thật đáng xấu hổ khi nghe du khách từ các nền kinh tế nhỏ hơn vui mừng vì mọi thứ đều rẻ như vậy. Nhưng cũng có sự thất vọng về mặt kinh tế: nếu người Nhật có tiền và an ninh để tận hưởng đất nước của họ một cách tự do như du khách, thì tình trạng quá tải sẽ ít gây khó chịu hơn.

Bất kể BoJ nói gì, các hộ gia đình Nhật Bản đều biết rằng đang phải đối mặt với lạm phát do chi phí đẩy chứ không phải là phiên bản do cầu kéo - điều sẽ tạo ra một chu kỳ lành mạnh thực sự, có thể chấp nhận được. Trong nhiều tháng, rõ ràng là việc đồng yên yếu là thủ phạm, và cú sốc tiêu cực về thương mại do việc đồng nội tệ lao dốc gây ra đặc biệt đau đớn đối với một quốc gia nhập khẩu gần như toàn bộ năng lượng, phần lớn thực phẩm và hầu hết các nguyên liệu thô mà ngành sản xuất phụ thuộc vào.

Sự yếu kém của đồng yên bắt nguồn từ một số yếu tố, nhưng sự chênh lệch giữa lãi suất của Nhật Bản và Hoa Kỳ là yếu tố mạnh nhất.

Cho đến nay, BoJ đã kiềm chế không điều chỉnh lãi suất để hỗ trợ đồng yên, buộc Bộ Tài chính phải ra lệnh can thiệp trực tiếp vào thị trường để tạo ra sự thay đổi tạm thời. Nhật Bản đã làm như vậy với niềm tin rằng các nền kinh tế phát triển không sử dụng chính sách tiền tệ để tác động đến đồng nội tệ với bất kể lý do nào.

Ngôn ngữ của ngân hàng trung ương vẫn chưa rõ ràng, nhưng những gì đã xảy ra vào thứ Tư đã đánh dấu một sự thay đổi rõ ràng so với quá khứ. Dù tốt hay xấu, BoJ đã ngầm thừa nhận, thay mặt cho một quốc gia đang phải chịu đựng cuộc khủng hoảng về điều khoản thương mại, rằng tiền tệ là tất cả đối với nền kinh tế này. Thông điệp thì lớn, nhưng sự đánh cược còn lớn hơn nữa.