Liệu thuế quan có đang trở thành công cụ chính trong nỗ lực tái công nghiệp hóa nền kinh tế Mỹ?

Ngọc Lan
Junior Editor
Thông thường, bài phát biểu mùa đông thường niên trước Quốc hội là cơ hội để Tổng thống Mỹ thúc giục các nhà lập pháp thông qua chương trình nghị sự của mình. Tuy nhiên, khi Donald Trump xuất hiện trước các nhà lập pháp vào thứ Ba lần đầu tiên kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông lại trình bày cách mình dự định bỏ qua quy trình lập pháp để tập trung vào các hoạt động điều hành.

Quan điểm của ông về phương thức tốt nhất để thúc đẩy sự phục hưng công nghiệp được minh họa qua việc đề cập đến một đạo luật hiếm hoi đáng chú ý. Đó là khoản tài trợ 53 tỷ USD cho ngành bán dẫn mà ông muốn cắt bỏ. Thay vào đó, Trump thúc đẩy thuế quan như một công cụ buộc các chuỗi cung ứng quay trở lại sản xuất trong nước. Các giám đốc điều hành có thể lập kế hoạch dựa trên luật pháp ổn định, nhưng họ không thể dựa vào một chương trình nghị sự chỉ gây tổn thương cho nền kinh tế trong ngắn hạn mà không đem lại sự ổn định để đạt được lợi ích dài hạn.
Đảng Cộng hòa của Trump kiểm soát cơ quan lập pháp. Tuy nhiên, bài phát biểu của ông chủ yếu tập trung vào các hoạt động điều hành. Tổng thống tuyên bố rằng thuế quan của ông, được áp dụng mà không bị Quốc hội kiềm chế, sẽ làm cho nước Mỹ giàu có trở lại. Ông thừa nhận rằng một "sự xáo trộn nhỏ" có thể xảy ra trong ngắn hạn. Đây có lẽ là lời ám chỉ đến việc chỉ số S&P 500 đã giảm 6% so với mức cao nhất vào giữa tháng Hai khi mức thuế quan 25% đối với Canada và Mexico bắt đầu có hiệu lực.
Lý tưởng nhất, những khó khăn này sẽ là cái giá phải trả cho một nước Mỹ tự chủ hơn, nơi nông dân có thể dựa vào thị trường địa phương và các nhà sản xuất thiết lập cơ sở tại Mỹ để tránh thuế quan. Tuy nhiên, các nhà máy đòi hỏi khoản đầu tư hàng tỷ USD cùng với nhiều năm lập kế hoạch kỹ lưỡng, đàm phán và sự chấp thuận của nhà đầu tư. Các giám đốc điều hành cần biết rằng những điều kiện thúc đẩy họ hướng tới khoản đầu tư này sẽ không đột ngột biến mất.
Chính sách thương mại của Trump không hứa hẹn mang lại sự ổn định như vậy. Không ai biết rõ liệu các mức thuế quan mới nhất sẽ được áp dụng cho đến vài giờ trước khi chúng có hiệu lực. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick vẫn tiếp tục tuyên bố rằng các mức thuế có thể được điều chỉnh. Chắc chắn, các công ty sẽ vội vàng xây dựng một vùng đệm ngay lập tức khi thâm hụt thương mại hàng hóa đã tăng vọt lên 153 tỷ USD vào tháng 1 - mức cao nhất mọi thời đại theo Bộ Thương mại. Tuy nhiên, việc chuyển đổi tình trạng này thành niềm tin để thực hiện các khoản đầu tư mới dài hạn dường như hiện tại vẫn là một khả năng xa vời.
Pháp luật hứa hẹn mang lại sự ổn định lớn hơn - không chỉ thoát khỏi ý thích cá nhân của một Tổng thống, mà còn duy trì sự nhất quán giữa các chính quyền. Đạo luật CHIPS, được thông qua bởi các thành viên của cả hai đảng, đã hỗ trợ 380 tỷ USD cho các dự án, theo ước tính của Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn. Tuy nhiên, Trump cũng đang làm suy yếu thành quả này. Nhiều nhân viên quản lý chương trình đã bị sa thải, và nguồn ngân sách hiện có thể bị thu hồi. Các cam kết không ràng buộc từ các nhà sản xuất chip như Taiwan Semiconductor Manufacturing dường như chỉ là một sự bù đắp không đáng kể.
Mặc dù đang nắm quyền kiểm soát hoàn toàn, Trump có thể có lý do để không tin tưởng vào quy trình lập pháp khi đa số ghế của đảng Cộng hòa khá mong manh và ý thức hệ khó điều hòa. Tuy nhiên, nếu vậy, ông đã đánh đổi sự trì trệ lấy một tình trạng hỗn loạn tự hủy hoại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có bài phát biểu đầu tiên trước phiên họp chung của Quốc hội kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào ngày 4/3. Trong bài phát biểu, ông đe dọa áp đặt thuế quan đối ứng với các đối tác thương mại bắt đầu từ ngày 2/4 và tuyên bố rằng một "sự xáo trộn nhỏ" trong ngắn hạn sẽ dẫn đến những lợi ích kinh tế lớn cho các ngành công nghiệp Mỹ, bao gồm các nhà sản xuất ô tô và nông nghiệp.
Cũng vào ngày 4 tháng 3, Mỹ đã áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada, cùng với thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc.
Trump đe dọa sẽ bãi bỏ luật cung cấp 52.7 tỷ USD trợ cấp cho ngành công nghiệp bán dẫn để thành lập các cơ sở sản xuất chip tại Hoa Kỳ. Đạo luật này được thông qua dưới thời người tiền nhiệm, Tổng thống Joe Biden, với sự ủng hộ của các thành viên đảng Cộng hòa của ông.
Reuters