McConnell cảnh báo Nhà Trắng về thỏa thuận kích thích khi Pelosi và Mnuchin dần tìm được tiếng nói chung
Nam Anh
Senior Economic Analyst
Lãnh đạo đảng Cộng hòa cho rằng đảng Dân chủ không thương lượng một cách thiện chí và có thể phá vỡ đề cử thấm phán Tòa án tối cao
Triển vọng về một gói hỗ trợ kinh tế trong hai tuần tới vẫn chưa rõ ràng sau khi Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell (Đảng Cộng hòa) tiết lộ rằng ông đã cảnh báo Nhà Trắng không đi đến thỏa thuận với Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi trước ngày diễn ra bầu cử, mùng 3 tháng 11.
Trong nhận định tại một bữa trưa kín giữa các thượng nghị sĩ đảng Công hòa, McConnell nói với các đồng nghiệp của mình rằng Pelosi không đàm phán thiện chí với Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và bất kỳ thỏa thuận nào họ đạt được có thể phá vỡ kế hoạch của Thượng viện nhằm phê chuẩn Amy Coney Barrett vào Tòa án Tối cao trong tuần tới. Đảng Cộng hòa đã lên tiếng lo ngại rằng một thỏa thuận kích thích có thể làm trầm trọng thêm sự chia rẽ trong nội bộ Đảng vào thời điểm họ đang cố gắng tập hợp lại phía sau ứng cử viên thẩm phán Tòa án Tối cao. Các bình luận đã được xác nhận bởi ba nhân vật được đề nghị giấu tên.
Cố gắng can thiệp của McConnell đến khi Pelosi và Mnuchin tiếp tục đàm phán về gói cứu trợ kinh tế trị giá khoảng 2 nghìn tỷ đô la. Phát ngôn viên của Pelosi, Drew Hammill, cho biết “cuộc trò chuyện đã cung cấp thêm điểm rõ ràng và điểm chung khi họ tiến gần hơn đến một thỏa thuận. Nhưng không có bất cứ thỏa thuận nào có thể trở thành luật nếu không có sự ủng hộ của McConnell. Những lời cảnh báo trực tiếp của ông gửi tới Nhà Trắng đe dọa nghiêm trọng khả năng 1 thỏa thuận về gói tài khóa có thể trở thành luật trong hai tuần tới.
McConnell nói với các phóng viên hôm thứ Ba rằng nếu một thỏa thuận đạt được và được Hạ viện thông qua với sự ủng hộ của Tổng thống Trump, ông sẽ đưa nó ra tranh luận hoặc bỏ phiếu “tại 1 thời điểm nào đó”, tuy nhiên McConnell không cam kết làm điều đó trước cuộc bầu cử.
McConnell không tham gia các cuộc đàm phán Pelosi-Mnuchin, quá trình đã diễn ra vô cùng hỗn loạn, đồng thời ông cũng đã thể hiện rõ ràng sự phản đối của mình đối với một gói kích thích tài khóa khổng lồ mới. Đảng Cộng hòa có thể mất quyền kiểm soát Thượng viện dựa trên kết quả của cuộc bầu cử vào tháng 11 và các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã nói rõ với Nhà Trắng rằng việc bỏ phiếu cho một thỏa thuận kích thích lớn có thể đồng nghĩa với việc kết thúc vị thế đa số tại Thượng viện nếu điều đó khiến các cử tri bảo thủ về tài chính sợ hãi. Tuy nhiên, Mnuchin và Pelosi vẫn tiếp tục nhảy múa xung quanh một thỏa thuận trong nhiều tuần, đặc biệt là trong bối cảnh các dấu hiệu cho thấy sự phục hồi kinh tế đang suy yếu rõ rệt.
Thỏa thuận đang được thảo luận sẽ cung cấp một gói kích thích tài khóa lên tới 1,200 tỷ USD, bao gồm các khoản trợ cấp thất nghiệp nhiều hơn, các khoản viện trợ cho các doanh nghiệp nhỏ, tiền xét nghiệm Covid-19, hỗ trợ cho các hãng hàng không và bệnh viện, cùng với nhiều hạng mục khác.
Trong một cuộc phỏng vấn của Bloomberg News hôm thứ Ba, Pelosi đã cương quyết phủ nhận rằng bà đang chơi đùa với Nhà Trắng và nói rằng bà sẽ không đàm phán nếu bản thân bà không thật lòng muốn có một thỏa thuận. Nhưng nhận xét của McConnell cho thấy những tính toán chính trị mà cả hai đảng đang phải giải quyết với chỉ hai tuần cho tới cuộc bầu cử.
Các bình luận của Thượng nghị sỹ McConnell xuất hiện trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa một số thành viên Đảng Cộng hòa trong Quốc hội và Trump về các cuộc đàm phán gói kích thích. Trong những ngày gần đây, Trump đã hạ thấp hoặc bác bỏ sự phản đối bảo thủ về việc chi nhiều hơn hàng nghìn tỷ USD cho một biện pháp kích thích, nói rằng ông thậm chí muốn chi nhiều tiền hơn so với đề xuất 2.2 nghìn tỷ USD mới nhất của Pelosi. Nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa đã chùn tay trước việc chi hơn 1 nghìn tỷ đô la cho đợt cứu trợ này. Khi được hỏi về sự miễn cưỡng của McConnell đối với gói kích thích, Trump cho biết vào sáng thứ Ba: "Ông ấy sẽ sẵn sàng ủng hộ tôi nếu điều gì đó đến… Không phải mọi đảng viên Cộng hòa đều đồng ý với tôi, nhưng họ sẽ làm như vậy”.
Mặc cho những ồn ào đó, Pelosi và Mnuchin vẫn tiếp tục các cuộc đàm phán của họ, nói chuyện trong 45 phút vào chiều thứ Ba khi họ tranh luận về các điểm vướng mắc bao gồm việc miễn trừ trách nhiệm pháp lý đối với các doanh nghiệp cũng như về các khoản viện trợ cho chính quyền tiểu bang và địa phương. Pelosi đã nói rằng nếu họ xác định sẽ bỏ phiếu về một thỏa thuận vào cuối tuần tới, họ cần phải đạt được thống nhất về 1 số điểm nhất định trước cuối tuần này.
Khi được hỏi sau cuộc trò chuyện với Mnuchin rằng liệu điều đó có thể xảy ra hay không, Pelosi trả lời: “Tôi hy vọng như vậy. Đó là kế hoạch. Đó là những gì tôi hy vọng. Đó là hy vọng, hãy để tôi nói điều đó", Hammill, người phát ngôn của bà, đã đưa ra các bước tiếp theo.
Ông nói: “Về một số câu hỏi mở, Chủ tịch Hạ viện và Bộ trưởng kêu gọi các Chủ tịch ủy ban làm việc để giải quyết những khác biệt về mức kinh phí và ngôn ngữ. Với những định hướng đó, 2 bên sẽ tiếp tục thảo luận vào chiều [Thứ Tư] khi Bộ trưởng trở lại.” Mnuchin đã đi du lịch ở Trung Đông như một phần của chuyến đi để chính thức hóa các phần của Hiệp định Abraham của chính quyền Trump.
Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows nói với CNBC vào chiều thứ Ba rằng Mnuchin và Pelosi đã đạt được “tiến triển tốt” và các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục vào thứ Tư. Tuy nhiên, ông cho biết các rào cản lớn vẫn còn đó, với việc các nhà đàm phán còn cách nhau "vài trăm tỷ" đô la và cũng mâu thuẫn về mức độ hỗ trợ cho các tiểu bang và địa phương.
Meadows cũng cho biết ông đã có một số cuộc trò chuyện với Tổng thống Trump vào thứ Ba về các cuộc đàm phán gói tài khóa và cho biết rằng tổng thống "rất lạc quan" về việc không để sự chênh lệch về số lượng đô la cản trở việc đi đến một thỏa thuận.
“Tôi muốn nhấn mạnh: Sự trì hoãn không chỉ bắt nguồn từ sự khác biệt về ngôn ngữ và vài đô la. Chúng ta vẫn còn 1 chặng đường xa để đi,” Meadows nói. "Nhưng tôi sẽ nói rằng các cuộc trò chuyện ngày hôm nay đủ hiệu quả để có các cuộc trò chuyện tiếp theo vào ngày mai."
Về phần mình, Trump đã gạt bỏ những lời phàn nàn từ các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện và cho biết cuối cùng họ vẫn sẽ ủng hộ 1 gói hỗ trợ tài khóa nếu ông yêu cầu.
“Rất đơn giản: Tôi muốn đạt được 1 điều gì đó thậm chí còn lớn hơn cả đảng Dân chủ,” Trump nói. "Họ (các Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa) sẽ sẵn lòng ủng hộ nếu điều gì đó đến."
McConnell từ chối tiết lộ với các phóng viên về việc liệu ông đã nói chuyện với Trump về vấn đề này hay không hay liệu các đảng viên Cộng hòa sẽ ủng hộ những gì Trump muốn.
McConnell nói với các phóng viên sau bữa trưa giữa các Thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện: “Trước tiên, chúng ta phải xem nó là gì”.
Nhiều đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện phản đối dự luật chi tiêu khổng lồ mới và McConnell cũng không hề háo hức tổ chức một cuộc bỏ phiếu có thể chia rẽ nội bộ Đảng của ông ngay trước cuộc bầu cử, khi hầu hết các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện muốn tập trung sự chú ý vào việc đề cử Barrett vào Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Sự giằng co diễn ra trong bối cảnh có nhiều lo ngại về nền kinh tế. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao, ngành du lịch vẫn ở tình trạng khó khăn và ngày càng có nhiều lo ngại về các vấn đề trong lĩnh vực bất động sản thương mại. Nhiều nhà hàng vẫn đang gặp khó khăn, và một số tiếp tục phá sản 7 tháng sau khi đại dịch hoành hành nền kinh tế Mỹ.
Tại Thượng viện hôm thứ Ba, đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đã tranh cãi kịch liệt về những gì sẽ xảy ra với dự luật kích thích, cố gắng ghi điểm chính trị bằng một loạt các chiến lược về quy trình, thủ tục. McConnell đã kêu gọi một cuộc bỏ phiếu mang tính biểu tượng về dự luật rót 260 tỷ đô la vào Chương trình bảo vệ tiền lương đối với các doanh nghiệp nhỏ. Một cuộc bỏ phiếu để hủy bỏ luật đã thất bại với tỷ số 40-57, với 5 đảng viên Dân chủ đổi phe để bỏ phiếu với đảng viên Cộng hòa.
Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Charles E. Schumer (Đảng Dân chủ) nổi giận trước hành động này, cáo buộc McConnell đã tổ chức 1 cuộc bỏ phiếu khoa trương về những biện pháp khắc phục hậu quả của Covid-19 và phản ứng bằng một số động thái thủ tục của riêng ông mà đảng Cộng hòa sau đó đã đánh bại.
Vào thứ Tư, trong nỗ lực khước từ mong muốn của Trump về một gói kích thích tài khóa mới lớn, McConnell sẽ cố gắng thúc đẩy gói hỗ trợ khoảng 500 tỷ đô la bao gồm trợ cấp thất nghiệp, các khoản tài trợ cho trường học và hệ thống chăm sóc sức khỏe, cũng như các doanh nghiệp nhỏ mới . Nhưng dự luật đó sẽ loại trừ nhiều điều khoản được đảng Dân chủ và Trump kỳ vọng, bao gồm một gói kích thích tài khóa 1,200 tỷ USD mới.
Các nghị sĩ đảng Dân chủ tại Thượng viện đã chỉ trích McConnell vì đã cố gắng thúc đẩy những gì họ mô tả là các dự luật "hốc hác", thứ sẽ cung cấp vỏ bọc chính trị cho đảng Cộng hòa mà không thực sự giải quyết được bất kỳ vấn đề nào. Gói hỗ trợ trị giá 500 tỷ USD gần giống với một phần của dự thảo McConnell đã cố gắng đưa ra vào tháng trước, điều mà đảng Dân chủ phản đối.
Nhận xét của McConnell hôm thứ Ba chỉ ra rằng ngay cả khi Pelosi và Mnuchin có thể đạt được một thỏa thuận, bất kỳ cuộc bỏ phiếu nào tại Thượng viện sẽ bị trì hoãn đến sau cuộc bầu cử. Nếu đảng Dân chủ có thể giành được một số ghế nhất định vào tháng 11, họ có thể giành quyền kiểm soát Thượng viện bắt đầu từ tháng Giêng.
Quốc hội hồi đầu năm đã thông qua khoản viện trợ khoảng 3 nghìn tỷ đô la để cố gắng kiềm chế suy thoái kinh tế. Một số quỹ trong đó dường như đã giúp đỡ hiệu quả nhiều lĩnh vực của nền kinh tế, nhưng các vấn đề vẫn còn đó, đặc biệt là do một số chương trình đã hết hạn.
Một cuộc thăm dò dư luận do New York Times và Siena College công bố hôm thứ Ba cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ đối với gói kích thích trị giá 2 nghìn tỷ đô la, và nhiều nhà kinh tế đã thúc giục các nhà hoạch định chính sách phê duyệt khoản cứu trợ tài khóa bổ sung.
“Sự phục hồi đã chậm lại và nếu không có thêm sự trợ giúp, nền kinh tế sẽ lại 1 lần nữa đối diện nguy cơ suy yếu. Cả vi rút và thiệt hại kinh tế mà nó gây ra đều không biến mất, và các nhà hoạch định chính sách sẽ phạm sai lầm nghiêm trọng khi hành động như thể chúng đã trôi qua”, Adam Ozimek, nhà kinh tế trưởng tại Upwork cho biết.
Quốc hội đã không thông qua bất kỳ dự luật cứu trợ nào kể từ tháng Tư. Các đảng viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện đã thông qua hai dự luật có tầm ảnh hưởng sâu rộng, nhưng các đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện đã bác bỏ chúng. Một lượng thiểu số đáng kể thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện tin rằng lượng tiền chi tiêu như vậy là quá đủ và không cần phải làm gì thêm.