Vàng là tài sản “phản đô la” – là nơi trú ẩn dành cho những nhà đầu tư không tin tưởng vào tiền pháp định - vì vậy, việc giá vàng tăng trong một môi trường có lợi suất thực thấp và USD mất giá là điều đương nhiên. Khi lãi suất tăng, vàng, vốn không sinh lãi, trở nên kém hấp dẫn hơn, và giá giảm.

Tuy nhiên, điều này không còn đúng nữa.

Khi lãi suất điều chỉnh theo lạm phát tăng vọt trong năm nay lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính, vàng hầu như không bị ảnh hưởng. Lợi suất thực - được đo bằng trái phiếu chống lạm phát kỳ hạn 10 năm, hay TIPS - lại tăng vọt vào thứ Năm lên mức cao nhất kể từ năm 2009 - trong khi vàng giao ngay chỉ giảm 0.5% trong cùng ngày. Lần cuối cùng lãi suất thực cao như thế này, giá vàng chỉ bằng một nửa hiện tại.

Việc tương quan giữa vàng và lợi suất thực mất đi có thể dẫn sự thay đổi mô hình đối với kim loại quý, khiến các nhà đầu tư gặp khó khăn khi tính toán “giá trị hợp lý” của vàng khi mà các phương pháp tính toán cũ không còn được áp dụng. Điều này cũng đặt ra câu hỏi về việc liệu và khi nào các phương pháp cũ có thể được sử dụng phổ biến trở lại - hoặc liệu việc sử dụng trở lại này đã diễn ra hay chưa.

Vậy điều gì khiến giá vàng tăng?

Các nhà phân tích chỉ ra sự kết hợp giữa việc ngân hàng trung ương tham gia mua vàng - dẫn đầu là Trung Quốc - và các nhà đầu tư vẫn đang đặt cược rằng sự suy thoái kinh tế của Mỹ sẽ có lợi cho vàng, ngay cả khi theo thông lệ họ sẽ bán vào lúc này.

Marco Hochst, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Berenberg, cho biết: “Các mô hình tính toán của chúng tôi cho thấy vàng đang cao hơn 200 USD so với giá trị hợp lý. Tuy nhiên, vàng vẫn chiếm 7% tổng khối lượng tài sản của công ty ông. “Theo quan điểm của chúng tôi, vàng có thể hấp dẫn hơn trong tương lai.”

Có nhiều mô hình hoặc cách tính toán khác nhau để đánh giá giá trị hợp lý của vàng nhưng về bản chất, hầu hết chúng đều phản ánh các nguyên tắc cơ bản về mối quan hệ giữa vàng với lãi suất trái phiếu thực của Mỹ và USD. Thông thường các nhà quản lý quỹ sẽ bán vàng khi USD mạnh lên và lợi suất trái phiếu tăng.

Nhưng họ đã không làm vậy với quy mô như kỳ vọng, tạo ra một mức chênh lệch lớn như các mô hình phản ánh.

“Tôi không nhận được lợi suất gì từ vàng, nhưng tôi có thể nhận được lợi suất từ tiền mặt. Vậy tôi nên lựa chọn gì?” Anthony Saglimbene, giám đốc chiến lược thị trường tại Ameriprise Financial Inc, cho biết: “Vì vậy, tôi rất ngạc nhiên về sức mạnh của vàng giai đoạn này”.

Mức chênh lệch này đã tồn tại trong hơn một năm, khi hoạt động mua vàng kỷ lục của các ngân hàng trung ương đã giúp kim loại này chống chọi với chính sách tiền tệ thắt chặt trên toàn cầu.

Có một số dấu hiệu ban đầu cho thấy nhu cầu từ chính phủ đang bắt đầu giảm dần, khiến vàng mong manh hơn. Điều quan trọng đối với triển vọng vàng là liệu các nhà đầu tư tổ chức có quyết định bán ra nếu giá kiểm tra đáy mới hay không.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng mối quan hệ của vàng và những yếu tố chi phối quan trọng đã được thiết lập lại ở một mức nền cao hơn.

Điều đó có thể cho phép giá vàng thiết lập đỉnh kỷ lục mới nếu lãi suất hoặc USD giảm trở lại, theo quan điểm của chuyên gia Marcus Garvey từ Macquarie, người dự báo giá vàng sẽ tăng lên 2,100 USD/oz vào năm sau khi nền kinh tế Hoa Kỳ chậm lại.

"Giá vàng đã break qua một mức cao hơn. Một khi được dòng tiền hỗ trợ, tôi nghĩ giá vàng sẽ tăng hơn nữa.”

Một phép thử với vàng có thể là tình trạng hỗn loạn bao trùm ngành tài chính Hoa Kỳ vào tháng Ba. Lãi suất thực và USD giảm khi Silicon Valley Bank sụp đổ, khiến dòng tiền đổ vào các quỹ ETF vàng.

Mặc dù đã được giao dịch ở mức giá cao, vàng đã tăng mạnh đến gần mức đỉnh kỷ lục thiết lập trong thời kỳ đại dịch, nhưng sau đó giảm khi cuộc khủng hoảng lắng xuống và các nhà đầu tư tiến hành chốt lời.

Nhưng những người khác lại hoài nghi hơn về khả năng lặp lại của việc này, đặc biệt với mối đe dọa khủng hoảng ngân hàng đã dịu bớt và trái phiếu lần đầu tiên mang lại lợi suất đáng kể sau nhiều năm. Giá vàng cao có thể khó thu hút dòng vốn đầu tư ngay cả khi Mỹ suy thoái.

Theo Marco Piersimoni, đồng quản lý của quỹ Cơ hội Toàn cầu Pictet Multi Asset trị giá 6.2 tỷ EUR, "có những tài sản khác như trái phiếu dài hạn có thể được sử dụng với mục đích tương tự như vàng, nhưng có những ích lợi đi kèm. Trong môi trường hiện tại, vàng không phải là một tài sản đa dạng hóa danh mục hấp dẫn.” Ông đã giảm một nửa khoản phân bổ vị thế với vàng trong 12 tháng qua.