Một năm mới với những rủi ro cũ vẫn đang chờ đợi thị trường phía trước
Tú Đỗ
Senior Economic Analyst
Bất chấp sự đồng thuận vào một kịch bản tích cực, rủi ro vẫn đang rình rập trong năm 2021 tới.
Sự đồng thuận mạnh mẽ vào một kịch bản phục hồi trong năm 2021 đang phải đối mặt với những rủi ro lớn. Trước hết, vắc-xin sẽ không phải là liều tiên dược dành cho mọi nền kinh tế và sự trở lại của lạm phát có thể sẽ khiến bong bóng thanh khoản bị bóp nghẹt.
Một năm với rất nhiều những sóng gió đã sắp sửa đi qua, dù không thực sự đúng đối với giá của các loại tài sản. Trong năm tới, cán cân có thể sẽ dịch chuyển theo một hướng khác: tâm lý lạc quan bao trùm với các gói kích thích vô biên, sự triển khai của vắc-xin và căng thẳng địa chính trị tạm thời hạ nhiệt.
Hãy cùng nhớ lại những gì đã vừa xảy ra: Các NHTW lớn đồng loạt cắt giảm lãi suất và triển khai chương trình mua tài sản với quy mô hàng ngàn tỷ USD. Điều này giúp đẩy vốn hóa thị trường lên trên mức 100 nghìn tỷ USD, và quy mô phát hành trái phiếu lên mức cao nhất lịch sử. Và chính điều đó cũng đã mang tới những rủi ro: Giá trị định giá cổ phiếu toàn cầu mở rộng lên mức cao nhất trong 2 thập kỷ. Quy mô nợ đã bị thổi phồng lên mức kỷ lục tương đương 365% GDP toàn cầu.
Trong khi đó, việc bơm tiền tại Mỹ tiếp tục đẩy thị trường chứng khoán lên những mốc cao mới. Tuy vậy, điều này cũng gây rủi ro nền kinh tế rơi vào tình trạng quá nóng, và Fed có thể sẽ buộc phải thu lại các công cụ nới lỏng nếu áp lực lạm phát quay trở lại. Mức kỳ vọng lạm phát của thị trường hiện đã lên mức cao nhất trong vòng 2 năm. Rủi ro trên sẽ càng gia tăng nếu như đảng Dân chủ giành được Thượng viện và qua đó siết chặt quy định cũng như tăng thuế đối với các công ty công nghệ.
Mặt khác, sự kích thích tài khóa có thể sẽ là không đủ nếu như quá trình triển khai vắc-xin gặp khó khăn và ảnh hưởng tiêu cực tới triển vọng phục hồi.
Đối với đồng đô-la, kịch bản cơ sở vẫn sẽ là giảm giá, với tổng quy mô vị thế bán khống đã tiến gần tới mức đỉnh trong 10 năm. Tuy nhiên nếu Mỹ dẫn đầu trong quá trình phục hồi kinh tế so với phần còn lại của thế giới (trừ Trung Quốc), xác suất của kịch bản trên có thể sẽ giảm xuống.
Trên thị trường trái phiếu, khi mà lợi suất đã giảm xuống mức âm và tổng quy mô nợ toàn cầu chạm ngưỡng 18 nghìn tỷ USD, các NHTW sẽ buộc các nhà đầu tư phải lựa chọn các tài sản rủi ro hơn. Lợi suất thực đối với các trái phiếu xếp hạng tín nhiệm cao của Mỹ đã lần đầu tiên giảm xuống dưới mức 0 và lợi suất trái phiếu rác cũng đã giảm xuống mức thấp kỷ lục.
Và sau đó là tới các tài sản hấp dẫn trong năm 2020 có thể chứng kiến sự sụt giảm như cổ phiếu của các công ty xe điện hay tiền kỹ thuật số. Tất nhiên, có những lý do ủng hộ cho sự đồng thuận vào xu hướng ưa thích rủi ro trong năm tới: Thanh khoản dư thừa, chính sách nới lỏng, triển vọng tăng trưởng...
Tuy vậy, tất cả những bong bóng dựa trên xu hướng nới lỏng của các NHTW cuối cùng cũng sẽ kết thúc. Rất khó để nói rằng điều đó có thể diễn ra trong năm 2021 hay không, nhưng cẩn trọng không bao giờ thừa nhất là khi tất cả mọi người đều đang có chung một quan điểm.