Nền kinh tế Anh cố gắng kết thúc năm 2023 đầy chật vật
Hoàng Thế Vinh
Junior Analyst
Nền kinh tế Anh đang hướng tới quý cuối cùng của năm 2023 đầy khó khăn sau khi một loạt chỉ số trong tuần khiến BOE tạm dừng việc thắt chặt tiền tệ nhanh nhất trong ba thập kỷ qua.
Những cảnh báo về suy thoái đang nổi lên, với một cuộc khảo sát chỉ ra sự suy giảm trong sức mua và tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng vọt. Điều này đã thúc đẩy một sự thay đổi nhanh chóng trong cuộc tranh luận về chính sách, từ việc chống lạm phát sang những rủi ro đang đè nặng lên nền kinh tế.
Mặc dù dữ liệu tuần này cho thấy mối đe dọa từ lạm phát đang giảm, tuy nhiên có một số lo ngại về tình trạng suy thoái kéo dài gây khó khăn cho Thủ tướng Rishi Sunak khi ông phải tập hợp các thành viên của Đảng Bảo thủ tại hội nghị hàng năm của họ cách đây chưa đầy một tuần ở Manchester.
Chỉ số PMI của Anh lao dốc vào tháng 9
Tình hình trở nên đáng báo động vào thứ Sáu khi chỉ số PMI của S&P Global lao dốc trong tháng 9. Các công ty khác đang có những đợt sa thải lớn nhất kể từ đại dịch và cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hơn một thập kỷ trước.
Những người ấn định lãi suất của BOE đã sớm nhận được thông tin về dữ liệu ảm đạm này và quyết định hủy bỏ đợt một tăng lãi suất khác. Các quan chức ngân hàng trung ương hiện kỳ vọng tổng sản phẩm quốc nội sẽ chỉ tăng 0.1% trong quý 3, giảm so với mức tăng trưởng 0.4% mà họ dự báo chỉ bảy tuần trước.
Bà Sandra Horsfield, chuyên gia kinh tế tại Investec, cho biết: “Nền kinh tế đang rơi vào tình trạng khó khăn hơn và một cuộc suy thoái (tương đối nhẹ và ngắn hạn) có thể sẽ xảy ra vào mùa đông này”.
Lạm phát ở Anh giảm xuống mức thấp nhất trong tháng 8 kể từ tháng 2/2022
Dữ liệu công bố hôm thứ Tư cho thấy lạm phát đang giảm mạnh hơn BOE dự đoán. Chỉ số CPI giảm xuống 6.7% trong tháng 8, thấp hơn nhiều so với mức 7% trở lên mà BOE và các nhà kinh tế đã dự đoán.
Mặc dù con số này vẫn cao gấp ba lần mục tiêu là 2% mà Bộ Tài chính đặt ra, nhưng Thống đốc Andrew Bailey cho biết ông kỳ vọng sẽ có mức giảm đáng kể hơn nữa khi số liệu về tháng 10 được công bố vào tháng 11.
Ông Bailey cảnh báo rằng “không có chỗ cho sự tự mãn” về lạm phát, để ngỏ khả năng bắt đầu lại việc tăng lãi suất. Điều này đồng nghĩa với việc Anh đã xoay chuyển tình thế trong đợt tăng giá tồi tệ nhất ở các nhóm G7.
Cuối cùng thì việc BOE tăng lãi suất liên tục 14 lần đang bắt đầu phát huy tác dụng khi áp lực giá cả và thị trường việc làm giảm bớt, khiến các nhà hoạch định chính sách có thời gian chờ xem liệu lạm phát có giảm nhanh như họ mong đợi hay không.
Người tiêu dùng Anh đang trả nhiều tiền hơn cho ít hàng hóa hơn
Dữ liệu doanh số bán lẻ tăng 0.4% trong tháng 8, bù đắp một phần doanh số bị mất trong tháng 7, khi thời tiết ẩm ướt khiến người mua hàng không đến cửa hàng. Do đó, các nhà bán lẻ sẽ đóng góp lực cản vào GDP quý 3, trừ khi số liệu tháng 9 cho thấy mức tăng từ 1.4% trở lên.
Ông Alex Kerr, chuyên gia kinh tế tại Capital Economics, cảnh báo rằng mức tăng trưởng trong tháng 8 “không tốt như người ta tưởng” và dự đoán chi tiêu của người tiêu dùng sẽ giảm trong những quý tới.
Mặc dù mức lương đang tăng nhanh hơn lạm phát, giảm bớt sức ép chi phí sinh hoạt nhưng điều đó là không đủ để vượt qua những khó khăn đang tác động đến ngân sách hộ gia đình.
Giá trị doanh số bán lẻ trong tháng 8 cao hơn 17% so với mức trước đại dịch vào tháng 2/2020, trong khi khối lượng bán hàng thấp hơn 1.5% - khiến mọi người phải trả nhiều tiền hơn để mua ít hàng hơn.
Ở thời điểm hiện tại, niềm tin của người tiêu dùng đang được cải thiện. Chỉ số GfK đã tăng lên mức cao nhất trong gần 2 năm vào tháng 9. Tuy nhiên, ông Kerr cảnh báo rằng tâm lý người tiêu dùng có thể sẽ bị ảnh hưởng một lần nữa bởi lực cản ngày càng tăng từ việc lãi suất cao hơn.
Nợ chính phủ ở mức được nhìn thấy lần cuối vào đầu những năm 1960
Không có nhiều triển vọng về việc hỗ trợ tài chính từ chính phủ Sunak để thúc đẩy nền kinh tế trong giai đoạn khó khăn, mặc dù dữ liệu về tài chính công vẫn duy trì hiệu suất tốt.
Số liệu hôm thứ Năm cho thấy thâm hụt của Kho bạc đang thấp hơn dự báo của OBR cho đến nay trong năm tài chính hiện tại. Tuy nhiên, nợ công đang ở mức cao nhất trong nền kinh tế kể từ đầu những năm 1960, chi phí lãi vay vẫn tăng cao và bất kỳ sự suy thoái kinh tế nào cũng sẽ đe dọa đến nguồn thu thuế.
Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt dội gáo nước lạnh vào triển vọng cắt giảm thuế, điều mà các thành viên Đảng Bảo thủ cầm quyền mong muốn trước cuộc bầu cử. Ông cho rằng việc cắt giảm thuế gần như bất khả thi bởi bối cảnh kinh tế và tài chính đầy thách thức.
Giá nhà
Thị trường bất động sản ở Anh đang hạ nhiệt sau khi lãi suất thế chấp tăng vọt gây căng thẳng cho khả năng chi trả các khoản vay của người mua nhà.
Dữ liệu chính thức hôm thứ Tư cho thấy giá nhà trung bình đã giảm nhẹ so với mức cao nhất của tháng 11 vào tháng 7. Dữ liệu từ những người cho vay thế chấp cho thấy Anh đã đi qua được một nửa chặng đường suy thoái 10% mà hầu hết các nhà kinh tế đang mong đợi.
Điều đó có thể làm gia tăng thêm sự ảm đạm trong nền kinh tế Anh, khiến cho người sở hữu nhà cảm thấy không giàu có hơn và buộc những người đang cố gắng mua nhà phải tiết kiệm nhiều hơn.
Giá nhà ở Anh tăng trong tháng 7 theo thống kê
Bloomberg