Nga đã phóng một loạt tên lửa vào sáng thứ Năm, với bộ trưởng nội vụ Ukraine cảnh báo rằng thủ đô Kiev là một mục tiêu và thúc giục người dân tìm nơi trú ẩn. Lực lượng biên phòng Ukraine nói rằng họ đang bị nã pháo từ 5 vùng, bao gồm bán đảo Crimea ở hướng nam và Belarus ở hướng bắc.

Trong một phát biểu trên truyền hình, tổng thống Putin nói Nga không có kế hoạch chiếm đóng Ukraine, nhưng cho biết hành động của Nga là cần thiết sau khi Mỹ và đồng minh đi quá giới hạn bằng việc mở rộng NATO. Tổng thống Mỹ Joe Biden coi đợt tấn công của Nga là vô cớ và nói thế giới sẽ bắt Nga chịu trách nhiệm.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã áp đặt thiết quân luật trên toàn lãnh thổ. Ngoại trưởng Dmytro Kuleba nói trên Twitter rằng “Nga đã tổng xâm lược Ukraine” và thề rằng họ sẽ tự bảo vệ chính mình và chiến thắng.

“Nga đã tấn công các cơ sở hạ tầng quân sự và lực lượng biên phòng của ta,” Zelenskiy nói trong một video sau khi đàm thoại với tổng thống Mỹ Joe Biden. Ông cũng thúc giục người dân giữ bình tĩnh và ở yên trong nhà nếu có thể. “Chúng tôi đang làm việc. Quân đội đang làm việc.”

Theo bộ trưởng quốc phòng Nga, các đợt tấn công của Nga nhằm vào các cơ sở hạ tầng quân sự và không gây nguy hiểm với dân thường.

Tổng thống Biden sẽ họp với các đồng cấp G7, sau đó công bố chính thức với người dân Mỹ về phương án trừng phạt Nga.

“Putin đã chọn một cuộc chiến tranh sẽ gây rất nhiều thiệt hại về người,” ông Biden nói trong tuyên bố của mình. “Nga sẽ chịu trách nhiệm cho tất cả sự hủy diệt và chết chóc cuộc tấn công này sẽ đem lại, và Mỹ cùng đồng minh sẽ phản ứng một cách quyết đoán và thống nhất.”

Thị trường chao đảo

Các HĐTL chỉ số chứng khoán Mỹ và thị trường chứng khoán toàn cầu đồng loạt lao dốc, còn trái phiếu và dầu tăng mạnh sau quyết định đánh của Putin. HĐTL S&P 500 và Nasdaq 100 đều giảm hơn 2%. Các HĐTL châu Âu cũng giảm hơn 3%. Giao dịch đồng Rúp và chứng khoán Nga đều bị hoãn cho đến 2h chiều (giờ Việt Nam).

Dầu thô tăng mạnh trước khả năng gián đoạn nguồn cung từ Nga, với dầu Brent vượt lên trên $100/thùng. Lợi suất trái phiếu 10 năm Mỹ giảm xuống dưới 1.9%. Vàng chạm đỉnh một năm. USD và JPY đều đang bứt phá, còn EUR và đồng Rúp giảm mạnh.

Mỹ và đồng minh đã cảnh báo liên tục trong nhiều tuần về khả năng Nga xâm lược Ukraine, cho rằng Putin đã hội quân khoảng 150 nghìn binh lính quanh biên giới.

Trong phát biểu của mình, tổng thống Putin cho rằng mục tiêu của cuộc tấn công là để “bảo vệ những người dân suốt 8 năm đã chịu khổ bởi chính quyền Kiev.”

“Phi quân sự hóa và phi quốc xã hóa”

“Với cuộc tấn công này, chúng tôi muốn phi quân sự hóa và phi quốc xã hóa Ukraine, đưa những kẻ có lỗi với người dân, gồm cả những người Nga, ra ánh sáng công lý. Chúng tôi không có kế hoạch chiếm đóng Ukraine,” tổng thống Putin nói.

Động thái của ông Putin diễn ra ngay cả khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thúc giục Nga không leo thang, với Tổng thư ký Antonio Guterres khẩn khoản yêu cầu Nga.

“Tôi muốn nói từ đáy lòng: Tổng thống Putin, hãy rút quân khỏi Ukraine. Hãy cho hòa bình một cơ hội. Quá nhiều người đã chết rồi.”

Trong khi các lãnh đạo NATO đã nói Nga không có quyền hạn gì về tư cách thành viên của nhóm, liên minh này đã chia rẽ khá lâu về Ukraine. Chính quyền Biden liên tục bác bỏ việc đưa quân Mỹ hay NATO vào Ukraine, thay vào đó củng cố lực lượng NATO ở các khu vực khác tại Đông Âu.

Ta cũng chưa rõ Nga muốn bảo vệ phe ly khai khỏi điều gì, vì quân đội Ukraine chưa hề có dấu hiệu di chuyển.

Điện Kremlin nói trong thứ Tư rằng lãnh đạo phe ly khai đông Ukraine đã cầu xin Putin đối phó với lực lượng Ukraine. Hai cộng hòa tự xưng Donetsk và Luhansk đều đã yêu cầu hỗ trợ theo hiệp ước ký với Putin.

Theo Interfax, phe ly khai đã tấn công lực lượng Ukraine. Lực lượng ly khai tại Luhansk cũng đã đánh chiếm thành phố Shchastia, nằm dưới quyền kiểm soát của lực lượng Ukraine.

Trước đó, tổng thống Ukraine nói bất kỳ động thái hỗ trợ phe ly khai của Nga sẽ leo thang căng thẳng. Ukraine không muốn là mối nguy với Nga, nhưng sẽ bảo vệ mình nếu cần. Ông Zelenskiy cũng đã gọi điện cho tổng thống Putin, nhưng ông Putin không nhấc máy.

Nga cũng liên tục bác bỏ cáo buộc xâm lược Ukraine từ Mỹ.