Ngoại trưởng Mỹ Blinken đến Trung Đông nhằm thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn
Trần Phương Thảo
Junior Analyst
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm thứ Hai kêu gọi Hamas chấp nhận đề xuất ngừng bắn do Washington vạch ra nhằm chấm dứt chiến tranh Gaza. Đây là một kế hoạch mà Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã bỏ phiếu ủng hộ
Trong chuyến đi thứ tám tới Trung Đông kể từ khi chiến tranh bắt đầu, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã kêu gọi các nước trong khu vực gây áp lực buộc nhóm phiến quân Palestine phê chuẩn dự thảo. Hoa Kỳ cho biết Israel đã chấp nhận điều này mặc dù các quan chức chưa chính thức công bố trước dư luận.
Ông Blinken nói với các phóng viên ở Cairo: “Thông điệp của tôi gửi tới các chính phủ trong khu vực, tới người dân trong khu vực là - nếu các bạn muốn ngừng bắn, hãy ép Hamas đồng ý”.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã phác thảo thỏa thuận ngừng bắn vào tháng trước. Đây là lệnh ngừng bắn theo từng giai đoạn, và cuối cùng sẽ dẫn đến kết thúc vĩnh viễn cuộc chiến. Nhưng Israel cho biết sẽ chỉ đồng ý tạm dừng cho đến khi Hamas bị đánh bại, trong khi Hamas chỉ ra rằng sẽ không chấp nhận một thỏa thuận không đảm bảo chiến tranh sẽ kết thúc.
Với cuộc xung đột đã bước sang tháng thứ chín, kế hoạch này đã nhận được sự ủng hộ nhiều hơn trong cuộc họp của Liên hợp quốc vào thứ Hai. 14 thành viên của Hội đồng Bảo an đã thông qua một nghị quyết do Mỹ soạn thảo ủng hộ đề xuất này trong khi Nga bỏ phiếu trắng.
Hamas hoan nghênh nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và cho biết sẵn sàng hợp tác với các nhà hòa giải để thực hiện kế hoạch này. Trước đó, quan chức cấp cao của Hamas, Sami Abu Zuhri nói với Reuters rằng bình luận của Blinken là "một ví dụ về sự thiên vị đối với Israel".
Blinken rời Cairo đến Israel, nơi ông gặp riêng Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết ông Blinken nhấn mạnh với ông Netanyahu về tầm quan trọng của kế hoạch thời hậu chiến đối với Gaza cũng như sự cần thiết phải ngăn chặn xung đột lan rộng.
Theo thống kê của Israel, cuộc chiến nổ ra vào tháng 10 khi các chiến binh do Hamas lãnh đạo đã giết chết 1,200 người và bắt khoảng 250 người khác làm con tin trong một cuộc tấn công khắp miền nam Israel.
Bộ Y tế Gaza cho biết cuộc tấn công trả đũa của Israel vào Dải Gaza đã giết chết hơn 37,000 người Palestine và biến phần lớn vùng đất này thành đất hoang.
Trước chuyến đi của Blinken, Israel và Hamas đều nhắc lại các quan điểm cứng rắn đã làm thất bại những nỗ lực trước đó nhằm chấm dứt giao tranh. Israel hiện vẫn tiếp tục tấn công ở miền trung và miền nam Gaza, một trong những nơi đẫm máu nhất trong cuộc chiến.
“Chúng tôi cam kết giành chiến thắng hoàn toàn”, ông Netanyahu nói trong một tuyên bố do văn phòng của ông đưa ra. Ông cho biết sẽ từ chối yêu cầu của Hamas về việc "cam kết dừng chiến tranh mà không đạt được mục tiêu loại bỏ Hamas".
Hamas và các đồng minh Hồi giáo Jihad cho biết trong một tuyên bố chung: "Bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đảm bảo chấm dứt vĩnh viễn hành vi xâm lược và việc rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza cũng như việc tái thiết, dỡ bỏ lệnh phong tỏa.”
Cuộc tấn công vào Nuseirat và Rafah
Tại Rafah, thành phố ở rìa phía nam Gaza, nơi Israel phát động cuộc tấn công vào tháng trước, người dân cho biết hôm thứ Hai, xe tăng đã tiến về phía bắc vào đầu giờ sáng. Quân đội đang ở rìa Shaboura, một khu dân cư đông đúc ở trung tâm thành phố.
Khoảng một nửa trong số 2.3 triệu người của Dải Gaza đã trú ẩn ở Rafah trước cuộc tấn công vào tháng trước và một triệu người đã phải bỏ trốn lần nữa.
Kể từ tuần trước, Israel cũng đã phát động một cuộc tấn công lớn ở trung tâm Dải Gaza, xung quanh thành phố nhỏ Deir al-Balah, trung tâm dân cư cuối cùng chưa bị tấn công. Hôm thứ Hai, người dân cho biết quân Israel đã rút lui khỏi một số khu vực nhưng vẫn tiếp tục không kích và pháo kích.
Người dân ở Nuseirat, phía bắc Deir al-Balah, vẫn đang dọn dẹp đống đổ nát sau khi Israel tiến công nhằm giải thoát bốn con tin trong một cuộc đột kích lớn vào hôm thứ Bảy.
Các quan chức Palestine cho biết 274 người đã thiệt mạng, khiến đây trở thành một trong những vụ tấn công đẫm máu nhất trong cuộc chiến. Lực lượng Israel cho biết có ít hơn 100 người Palestine thiệt mạng ở đó và không biết có bao nhiêu người tham chiến.
"Chúng tôi kiệt sức và bất lực. Thế là đủ rồi", Jehad nói qua tin nhắn. Anh và gia đình đã chạy trốn khỏi làn đạn hôm thứ Bảy từ Nuseirat đến Deir al-Balah. Đây đã lần chạy trốn thứ năm trong cuộc chiến.
Sau nhiều tháng với các nỗ lực hòa bình thất bại, Biden đã chọn một chiến lược mới với thông báo công khai vào ngày 31 tháng 5 về đề xuất ngừng bắn. Các quan chức Mỹ cho biết Biden đã tiết lộ dự thảo thỏa thuận mà không hỏi ý kiến Israel, nhằm tăng áp lực cho nước này.
Chi tiết đầy đủ của đề xuất này chưa được tiết lộ công khai nhưng, theo mô tả của các quan chức Mỹ, dự thảo tương tự như các văn bản được đưa ra trước đây: một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài qua nhiều giai đoạn, với việc thả dần dần các con tin Israel và tù nhân Palestine, cuối cùng dẫn đến một cuộc đình chiến kéo dài và kết thúc chiến tranh.
Điều khác biệt lần này là lực lượng Israel hiện đã tấn công hầu hết lãnh thổ bên trong Gaza ít nhất một lần và ông Netanyahu đang chịu áp lực chính trị trong nước lớn hơn.
Benny Gantz, một cựu chỉ huy quân sự theo đường lối trung lập nổi tiếng, đã rút khỏi nội các của Israel hôm Chủ nhật do chính phủ đã không vạch ra được kế hoạch kết thúc chiến tranh. Hành động này khiến ông Netanyahu phụ thuộc nhiều hơn vào các đồng minh cực hữu, những người đe dọa lật đổ chính phủ của ông nếu ông đồng ý một thỏa thuận khiến Hamas không bị khuất phục.
Reuters