Chỉ 13% doanh nghiệp được khảo sát hồi đầu năm nay coi quốc gia này là điểm đến đầu tư hàng đầu, mức thấp kỷ lục kể từ năm 2010 và giảm từ 27% vào năm 2021. Khi đó, các công ty lạc quan hơn về tăng trưởng ở Trung Quốc, nhưng giờ mọi thứ đã đổi thay. Theo cuộc khảo sát công bố hôm thứ Sáu, chuyển dịch đầu tư ngày càng tăng để giảm thiểu tác động của những mâu thuẫn của Trung Quốc và các nước khác cũng như tìm kiếm cơ hội mới.

Ngày càng có ít công ty ở châu Âu chọn Trung Quốc làm điểm đầu tư lý tưởng

Sức hấp dẫn của Trung Quốc đối với các công ty nước ngoài ngày càng giảm bất chấp cam kết của Chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 11 sẽ thực hiện nhiều biện pháp để tạo điều kiện tiếp cận nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Tâm lý đầu tư tồi tệ cho thấy vấn đề của nền kinh tế Trung Quốc không còn là Covid 19 mà là những thách thức mang tính lâu dài.

Jens Eskelund, Trưởng phòng Thương mại Liên minh Châu Âu tại Trung Quốc, cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ Năm: “Những gì chúng ta nhận thức bây giờ là các vấn đề trong nền kinh tế Trung Quốc hiện đang bắt đầu mang tính chất lâu dài hơn. Và dó đó, các công ty đang bắt đầu điều chỉnh kỳ vọng của họ.”

Hơn 2/3 số người được hỏi cho biết việc kinh doanh ở Trung Quốc trở nên khó khăn hơn vào năm 2023, tỷ lệ cao nhất kể từ khi câu hỏi này được đặt ra lần đầu tiên vào năm 2014. Ngành xây dựng cho biết các điều kiện đặc biệt khó khăn, cho rằng sân chơi nghiêng về các đối thủ trong nước hơn là nước ngoài. Hoạt động xây dựng chậm lại trong bối cảnh khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc.

Một loạt các nhà lãnh đạo nước ngoài từ Thủ tướng Đức Olaf Scholz đến Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen trong những tuần gần đây đã phàn nàn với Bắc Kinh về cách đối xử bất bình đẳng với các công ty nước ngoài hoạt động tại nước này.

EU và Mỹ đã tăng cường chiến dịch chống lại các hoạt động kinh tế và thương mại của Trung Quốc, đặc biệt quan ngại về tình trạng dư thừa công suất công nghiệp của Trung Quốc và nỗ lực vực dậy tăng trưởng bằng cách tràn ngập thị trường toàn cầu với các sản phẩm giá rẻ, bao gồm cả xe điện và thép.

Nhắc lại những lo ngại đó, hơn 1/3 các công ty EU ở Trung Quốc nhận thấy tình trạng dư thừa công suất trong các ngành công nghiệp, trong đó vấn đề rõ ràng nhất là ở lĩnh vực xây dựng và ô tô. Các công ty được khảo sát cho rằng nguyên nhân là do đầu tư quá mức vào năng lực sản xuất trong nước và thiếu nhu cầu ở Trung Quốc, cho rằng sự dư thừa đang làm giảm giá và tăng áp lực cạnh tranh.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã đe dọa áp thuế mới đối với ô tô điện nhập khẩu từ Trung Quốc, cáo buộc Bắc Kinh cung cấp hỗ trợ tài chính bất hợp pháp cho ngành này. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von der Leyen tuần này cho biết khối đã sẵn sàng triển khai tất cả các công cụ có sẵn để bảo vệ nền kinh tế của mình sau cuộc gặp với ông Tập ở Paris.

Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc và nói rằng ngành công nghiệp nước này có tính cạnh tranh nhờ sự đổi mới chứ không phải do trợ cấp của chính phủ.

Theo khảo sát, các quy định mơ hồ và môi trường pháp lý không thể đoán trước vẫn là những trở ngại hàng đầu. Các công ty dịch vụ tài chính coi luật liên quan đến dữ liệu là mối quan tâm hàng đầu, mặc dù cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng 1 và tháng 2 trước khi Trung Quốc bãi bỏ các quy định mới về quản lý luồng dữ liệu xuyên biên giới.

Mối lo ngại về sự suy thoái của Trung Quốc ngày càng gia tăng vào năm 2024, với 55% số người được hỏi xếp đây là một trong ba thách thức kinh doanh hàng đầu của họ so với chỉ 36% của năm trước. Hơn một nửa số công ty được khảo sát có kế hoạch cắt giảm chi phí, với 1/4 trong số đó đang tìm cách thực hiện điều đó bằng cách giảm số lượng nhân viên.

Phòng cho biết chỉ 42% công ty có kế hoạch mở rộng hoạt động tại Trung Quốc vào năm 2024, mức thấp nhất kể từ khi kỷ lục bắt đầu vào năm 2012. Điều này có nguy cơ làm trầm trọng thêm những khó khăn kinh tế của đất nước.

Theo cuộc khảo sát, khi sức hấp dẫn của Trung Quốc như một điểm đến đầu tư đối với các công ty châu Âu giảm dần, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á đã nổi lên là người hưởng lợi chính từ việc chuyển dịch đầu tư, tiếp theo là châu Âu, Ấn Độ và Bắc Mỹ.