"Những con đường song song" - Tại sao lộ trình lãi suất của Mỹ và châu Âu lại phân kỳ?
Trần Quốc Khải
Junior Editor
Lãi suất của Mỹ và châu Âu đã “di chuyển theo những con đường song song” trong năm nay, mặc dù triển vọng về kinh tế và lạm phát của hai khu vực này đã khác biệt rõ rệt. Các thị trường tài chính hiện dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục, nhưng theo logic kinh tế, điều này có thể sai lầm.
Hiện tại, mức nới lỏng mà thị trường kỳ vọng ở ba NHTW lớn - Fed, BoE và ECB - đến cuối năm 2025 là gần như giống nhau. Cụ thể, thị trường đang đặt cược vào mức giảm 135 bps từ Fed, 134 bps từ BoE và 133 bps từ ECB.
Dù Fed và ECB có phần đi trước BoE, với việc mỗi ngân hàng đã cắt giảm 50 bps trong chu kỳ hiện tại so với chỉ 25 bps của BoE và ECB bắt đầu từ mức lãi suất thấp hơn, điều này vẫn không giải thích được tại sao thị trường lại cho rằng ba ngân hàng này sẽ đồng loạt điều chỉnh lãi suất với cùng một nhịp độ cho đến năm 2025.
Sự phân kỳ có chủ đích?
Một trong những khác biệt lớn nhất dự kiến sẽ diễn ra giữa Fed và ECB. Fed có thể cần giảm tốc độ nới lỏng trong năm tới, trong khi ECB có thể phải đẩy mạnh việc cắt giảm lãi suất nhiều hơn so với những gì thị trường hiện đang định giá.
Nền kinh tế Mỹ đang là một ngoại lệ toàn cầu nhờ tăng trưởng mạnh và thị trường lao động vững chắc. Nếu lạm phát giảm về mức mục tiêu, Fed có thể cắt giảm thêm 150 bps vào cuối năm tới, nhưng đó là một giả định đầy rủi ro. Tăng trưởng GDP của Mỹ đang vượt mức 3%, các dự báo GDP liên tục được nâng lên và thị trường lao động vẫn chưa có dấu hiệu suy yếu. Các rủi ro hiện nghiêng về khả năng quy mô giảm lãi suất của Fed sẽ ít hơn dự đoán và mức lãi suất cuối cùng của Fed có thể sẽ tiến gần hơn đến 4% thay vì 3%.
Trong khi đó, ở Eurozone, lạm phát đã giảm xuống dưới mức mục tiêu 2% của ECB. Ví dụ, lạm phát ở Ireland hiện dưới 1% và nền kinh tế Đức - động lực tăng trưởng chính của khối - đang đối mặt với khả năng suy thoái năm thứ hai liên tiếp, một diễn biến đáng báo động đối với khu vực.
Hạ thấp kỳ vọng lãi suất
Các thị trường hiện đang định giá mức lãi suất cuối cùng của ECB vào khoảng 1.8%, thấp hơn nhiều so với mức lãi suất hiện tại ở 3.25%. Tuy nhiên, các chuyên gia từ nhiều ngân hàng lớn cho rằng ECB sẽ cần đi xa hơn nữa, thậm chí có thể cắt giảm 50 bps mỗi cuộc họp trong nửa đầu năm 2025.
Các nhà kinh tế của Nomura cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rủi ro rằng thị trường có thể sẽ điều chỉnh kỳ vọng lãi suất xuống thấp hơn, thậm chí dưới 1.5%.”
Các nhà phân tích từ Morgan Stanley nhận định rằng mức lãi suất trung lập danh nghĩa của ECB có thể chỉ dao động từ 1.0% đến 1.4%. Con số này bao gồm mục tiêu lạm phát 2% và các ước tính về “R-star” - tức là lãi suất trung lập đã điều chỉnh theo lạm phát, không làm chậm cũng như không kích thích tăng trưởng kinh tế - ở mức từ -0.6% đến -1.0%.
Theo các nhà kinh tế của Citi, quá trình hạ lãi suất có thể sẽ diễn ra “dần dần thay vì đột ngột”. Tuy nhiên, nếu lạm phát và tăng trưởng ở Eurozone tiếp tục yếu hơn kỳ vọng, thì các mức lãi suất cuối cùng hiện tại sẽ trở nên bất hợp lý.
Tại Anh, mặc dù các động lực tăng trưởng và lạm phát không yếu như ở Eurozone, việc thị trường dự đoán rằng BoE sẽ giảm lãi suất tương tự như Fed vẫn gây khó hiểu. Theo Goldman Sachs, mức lãi suất trung lập danh nghĩa của Anh vào khoảng 2.75%, tương đương với Mỹ, và thấp hơn ít nhất 75 bps so với mức lãi suất cuối cùng mà thị trường đang dự đoán. Điều này cho thấy rằng, ngay cả khi chu kỳ giảm lãi suất kết thúc, chính sách tiền tệ của BoE vẫn có thể còn mang tính thắt chặt.
Những hệ quả có thể xảy ra
Nếu Mỹ giảm lãi suất ít hơn so với châu Âu, điều này có thể đảo lộn dự đoán hiện tại rằng USD sẽ suy yếu trong năm tới và đồng bạc xanh có thể tiếp tục tăng giá.
Điều này không nhất thiết là tin xấu đối với Eurozone, vốn sẽ được hưởng lợi từ một USD yếu hơn. EUR/USD đã từng đạt mức đỉnh vào tháng 8 vừa qua, sau khi tăng hơn 10% trong hai năm trước đó. EUR yếu đi có thể giúp kìm chế sự suy thoái giá cả và thúc đẩy xuất khẩu, vốn đang gặp khó khăn do tình trạng suy thoái kinh tế của Trung Quốc - đối tác thương mại lớn thứ ba của khu vực.
Trong ngắn hạn, việc ba NHTW điều chỉnh lãi suất cùng “nhịp” có thể sẽ tiếp diễn, khi thị trường còn do dự trong việc thay đổi dự báo trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp tới. Tuy nhiên, khi những bất ổn này qua đi, các thị trường sẽ buộc phải điều chỉnh dự đoán của mình.
Investing