Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump đã thể hiện rõ ràng mong muốn duy trì một đồng USD yếu hơn nhằm thúc đẩy thương mại Mỹ. Một ví dụ điển hình là vào năm 2019, khi Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) Mario Draghi ám chỉ về việc sẽ tiếp tục chính sách kích thích tiền tệ, Trump lập tức chỉ trích trên Twitter rằng động thái này "làm giảm tỷ giá EUR/USD, khiến họ cạnh tranh không công bằng với Mỹ”. Phát biểu này không chỉ giúp đồng Euro hồi phục mà còn khẳng định quan điểm của Trump về việc đồng USD yếu hơn sẽ hỗ trợ xuất khẩu.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2024, tín hiệu từ Trump có vẻ đang thay đổi. Scott Bessent, người mà Trump đề cử làm Bộ trưởng Tài chính, gần đây nhấn mạnh rằng chính quyền mới sẽ tôn trọng các nguyên tắc của thị trường tự do. Ông khẳng định: “Giá trị của đồng tiền dự trữ toàn cầu sẽ tăng hoặc giảm tùy thuộc vào thị trường. Nếu có chính sách kinh tế tốt, đồng USD sẽ tự nhiên mạnh lên.”

Mặc dù vậy, Trump nổi tiếng với việc phá vỡ các quy tắc truyền thống. Viễn cảnh ông sử dụng mạng xã hội để gây áp lực lên các đối tác thương mại nhằm yêu cầu họ giảm giá trị đồng tiền của mình để đổi lấy nhượng bộ về thuế quan không phải là không thể xảy ra. Một số nhà phân tích thậm chí đã đề xuất một kịch bản mang tên “Hiệp ước Mar-a-Lago”, phiên bản hiện đại của Hiệp ước Plaza năm 1985, nhằm làm suy yếu đồng USD.

Tuy nhiên, khả năng thực hiện chiến lược này vẫn là một câu hỏi lớn. Tỷ giá hối đoái là một lĩnh vực kinh tế quốc tế phức tạp, khác biệt hoàn toàn so với các cuộc đàm phán thương mại truyền thống. Không giống như các thỏa thuận thương mại mà Trump có thể thao túng, tỷ giá bị chi phối bởi nhiều yếu tố như chính sách tiền tệ, tình hình kinh tế vĩ mô, niềm tin của nhà đầu tư và các tác động quốc tế. Trong bối cảnh đó, diễn biến gần đây trên thị trường đang đi ngược với lợi ích của Trump nếu ông vẫn mong muốn một đồng USD yếu. Chỉ số DXY – đo lường sức mạnh của USD so với rổ các đồng tiền chính – đã tăng gần 3% kể từ ngày bầu cử, đặc biệt là so với Euro và Nhân dân tệ (Renminbi), những đồng tiền có thể chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các biện pháp thuế quan mà Trump áp dụng.

Chỉ số DXY và cách mà các nhà đầu tư phản ứng trước những động thái chính trị của Tổng thống Trump.

Lý do đằng sau đà tăng của USD

Các nhà phân tích đồng thuận rằng tỷ giá hối đoái phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng sự chênh lệch về tốc độ tăng trưởng kinh tế và lãi suất giữa các khu vực vẫn là yếu tố then chốt. Hiện tại, những yếu tố này đang ủng hộ đà tăng của USD. Nền kinh tế Mỹ đang tăng trưởng mạnh mẽ hơn so với đa số các quốc gia khác, ngay cả trước khi các gói kích thích mới mà Trump triển khai có hiệu lực. Nếu Trump tiếp tục áp thuế quan mạnh tay lên hàng nhập khẩu, điều này không chỉ tạo áp lực lên nền kinh tế các nước khác mà còn buộc họ phải giảm lãi suất để kích thích tăng trưởng.

Lạm phát tại Mỹ đã tăng lên 2.7% theo dữ liệu công bố gần đây, làm suy yếu kỳ vọng về một loạt các đợt cắt giảm lãi suất sâu từ Fed trong năm 2025, dù vẫn có khả năng cắt giảm thêm 25 bps trong tháng 12 tới. Trong khi đó, ECB đang đối mặt với nguy cơ ngược lại: lạm phát trong khu vực đồng Euro có thể giảm xuống dưới mục tiêu 2%. Nhà phân tích George Saravelos của Deutsche Bank nhận định: “Dữ liệu của Mỹ đang cho thấy xu hướng lạm phát cao hơn so với vài tháng trước. Trong khi đó, ECB có thể phải tiếp tục giảm lãi suất để ứng phó với suy thoái.”

Tại Trung Quốc, tình hình cũng không khả quan hơn. Nền kinh tế nước này đang gặp khó khăn, và các biện pháp thuế quan mới từ Trump sẽ càng làm trầm trọng thêm vấn đề. Chính phủ Trung Quốc gần đây đã kêu gọi các biện pháp kích thích tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng. Các chiến lược làm suy yếu đồng Nhân dân tệ thông qua việc mua vào USD có thể được Trung Quốc áp dụng trong năm tới, và các nhà phân tích cho rằng điều này không phải là bất ngờ.

Câu hỏi lớn nhất hiện nay là Trump sẽ hành động ra sao. Liệu ông có lặp lại việc chỉ trích các biện pháp kích thích của đối tác thương mại như trong nhiệm kỳ đầu, hay sẽ chấp nhận một đồng USD mạnh hơn để phục vụ cho các chính sách thuế quan? Salman Ahmed, chiến lược gia tại Fidelity International, cảnh báo: “Chúng ta có thể đang tiến gần đến một cuộc chiến tranh tiền tệ. Fed và ECB đang phản ứng với các thực tế kinh tế khác nhau, chịu tác động bởi sự phân hóa chính sách tài khóa và thay đổi chính trị.”

Tuy nhiên, một yếu tố có thể làm dịu tình hình là thị trường dường như đã phản ánh phần lớn kịch bản Trump trở lại Nhà Trắng. Chỉ số DXY đã tăng 6% kể từ cuối tháng 10, khi nhà đầu tư bắt đầu tin tưởng vào khả năng Trump chiến thắng. Nếu đà tăng này chững lại, căng thẳng có thể hạ nhiệt. Ngược lại, kịch bản về một cuộc ngoại giao tiền tệ thông qua mạng xã hội có thể tái diễn, mang theo những biến động lớn trong năm 2025.