Ngân hàng Dự trữ New Zealand đã thực hiện một bước ngoặt đáng chú ý. Ngân hàng này - vốn có quan điểm rất "diều hâu" vào tháng 5 - đã bất ngờ cắt giảm lãi suất thêm 25bps và ám chỉ rằng họ đã cân nhắc đến việc cắt giảm sâu hơn. Thay vì lập trường không nới lỏng chính sách trước cuối năm 2025, các quan chức hiện dự đoán sẽ có nhiều đợt cắt giảm trong cùng khoảng thời gian này. Dù thay đổi lớn như vậy, các nhà hoạch định chính sách vẫn không muốn thừa nhận rằng lập trường của họ là nới lỏng chính sách, mà chỉ cho rằng điều kiện tài chính hiện tại ít thắt chặt hơn so với trước.

Thay đổi chính sách khi bối cảnh thay đổi là hợp lý, nhưng liệu tình hình có thực sự thay đổi nhiều trong vòng ba tháng qua? Nền kinh tế New Zealand đã gặp khó khăn trong một thời gian, phần lớn do chính sách thắt chặt tiền tệ bắt đầu từ cuối năm 2021. Sự chậm lại của nền kinh tế dự kiến sẽ kéo dài. Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) vừa xác nhận điều mà nhiều nhà kinh tế đã dự đoán: quốc gia này đang đối mặt với không chỉ suy thoái kép, mà còn là suy thoái ba lần liên tiếp. GDP dự kiến sẽ tiếp tục suy giảm trong quý này, sau khi có khả năng đã giảm trong quý 2. Tình hình tuy không lý tưởng nhưng cũng không giống như các cú sốc toàn cầu lớn, như khủng hoảng tài chính 2007-2009 hay đại dịch, vốn đã làm thay đổi chính sách ở khắp nơi.

Nhiều khả năng, nền kinh tế đã chạm ngưỡng. Các tin tức kinh tế tiêu cực đã tích tụ dần dần. May mắn thay, hoặc có lẽ là kết quả của những thay đổi này, lạm phát bắt đầu giảm mạnh. Tốc độ tăng giá vẫn chưa trở lại phạm vi mục tiêu 1%-3% của New Zealand, nhưng đã rất gần. Điều này mang lại cơ hội cho các nhà hoạch định chính sách, và họ không bỏ lỡ cơ hội này. "Động thái này nhắc nhở rằng các ngân hàng trung ương sẽ không chờ đợi lạm phát hoàn toàn về mức mục tiêu mới bắt đầu nới lỏng chính sách," theo James McIntyre từ Bloomberg Economics.

Kiểm soát lạm phát thường liên quan đến bối cảnh kinh tế. Giống như nhiều ngân hàng trung ương khác, RBNZ cũng phải quan tâm đến tình hình lao động. Những nhiệm vụ này là đại diện cho mối quan ngại về cả tăng trưởng lẫn lạm phát. Khi ngân hàng trung ương có nhiều nhiệm vụ và có khả năng xảy ra mâu thuẫn giữa chúng, họ thường trình bày nhiệm vụ theo cách này: Lạm phát gây hại cho tất cả mọi người và điều tốt nhất chúng tôi có thể làm để thúc đẩy một nền kinh tế mạnh là đảm bảo sự ổn định giá cả. Thống đốc Adrian Orr của RBNZ đã nhấn mạnh quan điểm này trong buổi họp báo.

Khi được hỏi ngân hàng đã nhận ra điều gì mới mà lần trước chưa thấy, và liệu các quan chức có phạm sai lầm không, ông lẽ ra phải chuẩn bị sẵn sàng cho những câu hỏi khó như vậy: "Đó là một phần trong "trò chơi" của ngân hàng trung ương hiện đại". Ông đã thúc giục các nhà báo đọc tài liệu và nhắc họ một cách mạnh mẽ rằng việc dự báo luôn mang tính chất không chính xác. Bỏ cuộc chỉ vì có thể bị sai lầm không phải là giải pháp.

Một số phần phát biểu mang tính chất đối phó, và những phản hồi từ Orr đôi khi gây khó chịu. Người dân đang phải vật lộn. Liệu việc nới lỏng chính sách có phải là một sự giải thoát? Có, vì điều đó có nghĩa là lạm phát đang được kiểm soát. Đừng lo lắng về tăng trưởng: "Thời điểm tối nhất là trước bình minh," Orr chia sẻ. Ông gần như đã xem suy thoái như một chiến thắng.

Bước ngoặt ở New Zealand là đúng đắn, chỉ đáng tiếc là mất quá nhiều thời gian để thực hiện. Orr đã đúng khi nói rằng các dự báo thường có điều kiện và nhiều người không nhận ra những điểm tinh tế đó. Nhưng rõ ràng vào tháng 5, lạm phát đã bắt đầu giảm, và các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã bắt đầu chuyển trọng tâm chú ý sang thời điểm, chứ không phải liệu có nên nới lỏng hay không. Ngân hàng Trung ương Châu Âu đã bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 6, và Thụy Sĩ đã bắt đầu nới lỏng từ tháng 3.

Chi phí của sự thay đổi này đối với RBNZ sẽ không nhỏ. Lần tới, khi ngân hàng thực sự muốn mọi người tin vào những gì họ nói, hãy dành một chút thời gian suy nghĩ. Các quan chức thường nói về sự phụ thuộc vào dữ liệu, và chúng ta cũng có thể nhìn vào các con số. Những con số này đã cho thấy triển vọng tăng trưởng yếu và theo đó, áp lực giá cả sẽ giảm. Cách tiếp cận mới này, dù gọi nó là gì, cũng đã đến quá muộn.