Mexico, Canada và Trung Quốc chiếm khoảng một nửa tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản của Mỹ. Nền kinh tế Mỹ ngày càng phụ thuộc vào hai quốc gia láng giềng để cung cấp trái cây và rau củ. Việc áp thuế và các biện pháp trả đũa có thể làm giảm doanh số xuất khẩu, đồng thời đẩy chi phí năng lượng và phân bón cho nông dân tăng cao. Tất cả những yếu tố này có thể khiến giá thực phẩm tại các siêu thị leo thang.

Trump đã quyết định áp mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico, tuy nhiên, thỏa thuận đạt được hôm thứ Hai đã giúp trì hoãn việc thực thi trong một tháng. Trong khi đó, hàng hóa từ Trung Quốc sẽ chịu mức thuế 10%. Việc thuế có thực sự được áp dụng hay không, cũng như phản ứng từ các quốc gia bị ảnh hưởng, sẽ quyết định tác động đến giá hàng hóa.

“Những mức thuế này chỉ khiến các gia đình Mỹ gặp khó khăn hơn trong việc mua thực phẩm và làm giảm khả năng cạnh tranh của nông dân và người chăn nuôi Mỹ,” Thượng nghị sĩ bang Minnesota, Amy Klobuchar, thành viên Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện, cho biết. “Người nông dân muốn một sân chơi công bằng, không phải những khoản trợ cấp bị ép buộc bởi một cuộc chiến thương mại khác của Trump.”

Những mặt hàng có nguy cơ bị ảnh hưởng

Trái cây và rau củ

Mexico và Canada chiếm gần 90% tổng giá trị nhập khẩu rau tươi của Mỹ vào năm 2023, đồng thời cung cấp hơn một nửa lượng trái cây nhập khẩu, theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).

Mexico là nguồn cung cấp nông sản lớn nhất của Mỹ, xuất khẩu cà chua, quả mọng tươi và các loại rau củ khác. Đặc biệt, Mexico cung cấp hơn 90% lượng bơ tiêu thụ tại Mỹ. Trong khi đó, Canada là nhà cung cấp chính của táo, nấm và khoai tây.

Ngô và thịt lợn

Mexico là khách hàng lớn nhất của ngô và thịt lợn Mỹ. Bất kỳ biện pháp trả đũa nào cũng có thể gây tổn hại đến các công ty chế biến thực phẩm lớn như Tyson Foods Inc. và Smithfield Foods Inc.

“Chúng tôi đã có sự chuẩn bị cho điều này,” Giám đốc điều hành Tyson, Donnie King, phát biểu trong một cuộc họp hôm thứ Hai. “Chúng tôi sẽ tìm kiếm những thị trường tiềm năng nhất cho sản phẩm của mình.”

Tuy nhiên, Mexico có thể gặp khó khăn trong việc thay thế ngô Mỹ. Quốc gia này đã nhập khẩu gần 19 triệu tấn ngô từ Mỹ trong năm ngoái. Bên cạnh đó, cả Mexico và Canada cũng là những khách hàng quan trọng của các sản phẩm sữa từ Mỹ.

Đậu nành và dầu hạt cải

Đậu nành từng là tâm điểm của cuộc chiến thương mại trước đây với Trung Quốc, khi Bắc Kinh cắt giảm 79% lượng mua từ Mỹ trong hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ Trump. Nếu kịch bản này tái diễn, nông dân Mỹ sẽ chịu tổn thất nặng nề.

Bên cạnh đó, thuế quan có thể khiến các ngành công nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh học, thực phẩm và hàng tiêu dùng phải trả thêm chi phí cho các sản phẩm từ cây có dầu, vốn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, từ dầu gội đầu, nước sốt salad đến dầu diesel tái tạo và nhiên liệu hàng không bền vững. Theo USDA, Mỹ chiếm hơn 90% lượng xuất khẩu dầu hạt cải của Canada trong năm 2023.

Phân bón

Mỹ phụ thuộc lớn vào nguồn cung kali từ Canada, với khoảng 85% lượng tiêu thụ đến từ quốc gia láng giềng. Viện Phân bón Mỹ cùng Thượng nghị sĩ Chuck Grassley của bang Iowa đã kêu gọi Trump miễn thuế đối với mặt hàng này.

Việc miễn thuế có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh mùa trồng trọt đang đến gần, khi các loại ngũ cốc là nguồn cung quan trọng trong chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu. “Chi phí thuế quan sẽ bị chuyển sang người tiêu dùng cuối cùng,” Alexis Maxwell, chuyên gia phân tích tại Bloomberg Intelligence, cho biết. Theo bà, nông dân Mỹ có thể phải trả thêm 60-80 USD mỗi tấn phân kali và amoniac trong năm nay.

Gỗ xây dựng

Hơn 70% lượng gỗ mềm và thạch cao nhập khẩu của Mỹ, vốn được sử dụng trong ngành xây dựng, đến từ Canada và Mexico. “Người tiêu dùng cuối cùng sẽ phải trả giá cho thuế quan thông qua giá nhà cao hơn,” Carl Harris, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà xây dựng nhà ở quốc gia Mỹ, nhận định.

Canada hiện là nhà cung cấp gỗ ngoại lớn nhất cho Mỹ, chiếm tới 30% tổng nguồn cung. Theo chuyên gia kinh tế Dustin Jalbert của Fastmarkets, thuế quan mới của Mỹ sẽ được cộng thêm vào mức thuế đã áp dụng trước đó, vốn đã bị tăng lên 14.5% vào mùa hè năm ngoái.