Đây là trường hợp mới nhất về xu hướng mất tín nhiệm AAA tại các nền kinh tế phát triển khi những lo lắng về gánh nặng nợ ngày càng tăng cao. Sau khi Fitch Ratings hạ xếp hạng của Hoa Kỳ xuống AA+, công ty này cho biết số lượng các quốc gia được xếp hạng AAA đã giảm xuống còn 9, chỉ chiếm 6% nợ chính phủ trên toàn cầu - từ mức 41% trước đó.

Rõ ràng, không có gì đặc biệt mới về việc hạ cấp của Fitch. Trần nợ của Mỹ đã trở thành một cột mốc đáng xấu hổ của chính trường nước này. Và nhu cầu đối với trái phiếu chính phủ Mỹ, tài sản phi rủi ro số 1 của thế giới và là tiêu chuẩn toàn cầu về chi phí đi vay, khó có thể biến mất mặc dù thâm hụt ngân sách tại Mỹ ngày càng tăng.

Những gì Fitch làm là nói thêm về tình trạng tài chính công đang ngày càng xuống cấp tại các nền kinh tế, đặc biệt là khi chi tiêu của chính phủ tăng lên trong thời điểm cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, và sau đó là trong thời kỳ đại dịch.

Charlie Diebel, người đứng đầu bộ phận trái phiếu tại Mediolanum International, cho biết: “Chính phủ phụ thuộc vào nợ quá lâu."

Theo Fitch, nhóm AA hiện là đang chiếm số lượng lớn nhất, chiếm khoảng một nửa tổng nợ chính phủ.

Việc Fitch hạ tín nhiệm Mỹ một thập kỷ sau khi S&P trở thành công ty đầu tiên hạ tín nhiệm nước này xuống AA+ vào năm 2011. (Moody's, công ty thứ ba trong số ba công ty xếp hạng Big 3, vẫn xếp hạng cao nhất cho Hoa Kỳ).

Theo James Athey, giám đốc đầu tư tại Abrdn, việc hạ bậc xếp hạng của các quốc gia AAA trước đây trong 10 năm qua đã khiến việc xếp hạng không còn đáng quan tâm đối với các nhà đầu tư. Ông nói, điều quan trọng là một quốc gia vẫn giữ được vị thế của mình trong nhóm cấp độ đầu tư, và về cơ bản, “AA trở thành AAA mới”.

Pháp đã bị S&P Global hạ tín nhiệm AAA vào tháng 1/2012, khi cuộc khủng hoảng nợ Eurozone bùng phát và Fitch cũng làm tương tự vào năm 2013. Vương quốc Anh đã bị hạ xếp hạng tín nhiệm từ Moody's vào năm 2013, và Fitch cũng đã hạ xếp hạng vào cuối năm đó.

Nhóm các quốc gia AAA của Fitch hiện còn Đức và Australia, cùng với bảy quốc gia khác, bao gồm các quốc gia nhỏ hơn nhưng giàu có như Thụy Sĩ và Luxembourg. Trong năm 2011, Fitch xếp hạng AAA cho 14 quốc gia.

Một thước đo khác cho các quốc gia được xếp hạng tín nhiệm AAA - Chỉ số AAA cầu Bloomberg, bao gồm cả trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp – dự báo giá trị thị trường của nhóm này sẽ giảm 70% sau khi Fitch hạ tín nhiệm của Mỹ.

Theo Bloomberg, lượng trái phiếu chính phủ Mỹ trị giá 10.4 nghìn tỷ USD sẽ bị xóa khỏi nhóm chỉ số kể từ ngày 7/8, cùng với khoản nợ trị giá 6.6 nghìn tỷ USD do các tổ chức được chính phủ Mỹ tài trợ (Fannie Mae, Freddie Mac và Ginnie Mae) phát hành. Sau đó, chỉ số này sẽ chỉ còn 7.4 nghìn tỷ USD giá trị.

Việc mất tín nhiệm AAA thậm chí còn nghiêm trọng hơn đối với các doanh nghiệp, khi chỉ còn Microsoft và Johnson & Johnson đạt được những hạng đó ở Mỹ, từ con số khoảng 60 vào năm 1980.

Trên toàn cầu, chưa đến 1% các khoản tín dụng đầu tư được xếp hạng AAA, theo Chỉ số Doanh nghiệp Toàn cầu của Bloomberg. Vào tháng 12 năm 2005, khoảng 7.4% doanh nghiệp đạt được mức này.

Citi's Zogheb cho biết các công ty AAA có thể được hưởng lợi từ việc hạ cấp của Hoa Kỳ

Câu hỏi đặt ra là tác động của việc hạ cấp còn sâu đến đâu. Kể từ cuộc khủng hoảng Eurozone 2010-2012, những bên xếp hạng tín dụng đã đánh vào các quốc gia có thâm hụt lớn, tăng trưởng chậm và các chính sách khó đoán. Nhưng với lãi suất gần bằng 0 vào thời điểm đó, những hành động đó không có tác dụng gì nhiều.

Kathy Jones, chiến lược gia trưởng thị trường trái phiếu của Charles Schwab, cho biết: “Về lâu dài, tình trạng tài chính công xuống cấu ở các nước lớn có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng, vì nợ công có thể lấn át các khoản đầu tư khác”.