Sẽ có nhiều rủi ro nếu ECB cắt giảm lãi suất trước Fed
Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Nếu ECB nới lỏng chính sách tiền tệ trước Mỹ, có thể sẽ có hàng loạt những hậu quả tiêu cực xảy ra.
Chủ tịch Christine Lagarde cho rằng ECB có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất sớm hơn Fed. Bà cho biết nếu không có biến động bất ngờ, ECB sẽ cắt giảm lãi suất.
Lagarde nhấn mạnh ECB không phụ thuộc vào Fed khi quyết định thực hiện động thái của mình. Thị trường đang định giá ECB sẽ cắt giảm lãi suất vào đầu tháng tới, với hai lần cắt giảm nữa có thể xảy ra trong năm nay.
Ngược lại, thị trường lại định giá Fed sẽ cắt giảm lãi suất muộn hơn và ít hơn, có thể sẽ vào tháng 9 hoặc tháng 11. Chủ tịch Fed cho biết: “Có thể chúng tôi sẽ mất nhiều thời gian hơn để đưa lạm phát về mức 2% một cách bền vững."
ECB cho rằng họ cần cắt giảm lãi suất vì tăng trưởng GDP yếu của khu vực Eurozone có thể gây ra giảm phát.
Nhưng nếu ECB khác biệt quá nhiều với Fed về lãi suất, sẽ có rủi ro đối với cả tăng trưởng và lạm phát. ECB đã cắt giảm lãi suất trước Fed trong quá khứ vào tháng 4/1999 và tháng 11/2011. Tuy nhiên bối cảnh của hai lần trước rất khác hiện tại vì những lí do sau:
Thứ nhất, khả năng EUR mất giá sau khi ECB cắt giảm lãi suất có nguy cơ làm tăng lạm phát nhập khẩu. EU sẽ gặp bất lợi lớn do giá năng lượng tăng vì khoảng 2/3 nhu cầu năng lượng của khu vực này được đáp ứng bằng nhập khẩu. Con số này ở Trung Quốc chỉ là 21%. Đối với Mỹ, nước này sản xuất nhiều năng lượng hơn mức tiêu thụ. Giá năng lượng tiếp tục tăng sẽ ảnh hưởng đến đầu tư kinh doanh trong ngắn hạn, cân bằng với tác động tích cực đối với đầu tư tư nhân của việc cắt giảm lãi suất.
Thứ hai, việc ECB cắt giảm lãi suất trước Fed sẽ gián tiếp củng cố quan điểm rằng kinh tế eurozone đang tăng trưởng yếu. Tăng trưởng kinh tế tại khu vực Eurozone trong quý đầu tiên là 0.3% so với 0.4% ở Mỹ. Với triển vọng kinh tế tăng trưởng yếu, khu vực tư nhân có thể trở nên bi quan hơn về tương lai. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến đầu tư của hộ gia đình và doanh nghiệp.
Cuối cùng, niềm tin của thị trường đối với ECB có thể giảm hơn nữa nếu họ hành động sớm. Khi Fed trì hoãn việc cắt giảm lãi suất, chắc chắn ECB sẽ chịu áp lực và có thể buộc phải tạm dừng chu kỳ nới lỏng, đẩy lùi niềm tin về những đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo. Điều này có thể dẫn đến sự biến động lớn hơn về kỳ vọng lạm phát và tăng trưởng GDP. Độ tin cậy đối với các ngân hàng trung ương phụ thuộc nhiều vào các quyết định chính sách tiền tệ của họ hơn là vào các lỗi dự báo GDP và lạm phát.
Đó là lý do tại sao ECB gặp rủi ro khi cắt giảm lãi suất trước Fed ngay cả khi tất cả các điều kiện kinh tế trong khu vực ủng hộ.
ECB cũng có thể hỗ trợ kinh tế bằng các chính sách tài khóa. Một nguồn hỗ trợ tài chính tiềm năng có thể là các quỹ dành cho chương trình phục hồi sau đại dịch vẫn chưa được sử dụng. Việc giải ngân rõ ràng cần phải được thực hiện cẩn thận để tránh lãng phí và tham nhũng, tuy nhiên nếu được thực hiện một cách hiệu quả, các biện pháp này có thể mang lại lợi ích lớn cho nền kinh tế mà không gây ra những hậu quả tiêu cực như việc cắt giảm lãi suất. Tính đến đầu năm, chỉ một phần ba số khoản vay và trợ cấp hiện có được giải ngân. Thêm vào đó, ECB cũng có thể thiết lập các chính sách khấu trừ thuế cho đầu tư để thúc đẩy nền kinh tế.
Việc sử dụng chính sách tiền tệ để bù đắp khoảng cách tăng trưởng với các nước khác có nguy cơ khiến EUR suy yếu kéo dài.
Financial Times