Vàng vẫn thường được xem là một tài sản trú ẩn an toàn tiêu biểu khi nhu cầu thường gia tăng trong những giai đoạn có nhiều bất ổn. Với tính chất đó, việc cuộc khủng hoảng toàn cầu bắt đầu đi tới hồi kết cũng có thể báo hiệu điểm đảo chiều đối với xu hướng tăng của vàng trong thời gian qua. Tuy vậy kim loại quý này ngoài ra còn là một công cụ hữu hiệu để phòng ngừa lạm phát. Và khi có một khối lượng lớn tiền đã được bơm ra nền kinh tế toàn cầu trong năm nay, bất cứ dấu hiệu tăng lên của giá cả tiêu dùng đều có thể khiến các nhà đầu tư quay trở lại với vàng.

Trong phần lớn thời gian của năm 2020, các điều kiện là không thể thuận lợi hơn đối với vàng khi cung tiền gia tăng ồ ạt, đồng bạc xanh suy yếu và sự bất ổn của kinh tế toàn cầu đã liên tiếp đẩy giá vàng tăng cao. Đà giảm của lợi suất thực TPCP Mỹ tiếp tục nối dài trong tháng 7 và 8 đã đưa giá vàng lên đỉnh cao mới vượt mức 2,075 USD/Oz.

Mặc dù giá đã có phần hạ nhiệt sau đó, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục đổ xô vào các quỹ ETF vàng, khi lượng mua vào đã đạt mức đỉnh trong tháng 10 ở mức gần 900 tấn kể từ đầu năm - gấp đôi so với quy mô cả năm 2019.

Để rồi chỉ trong vòng vài tuần trở lại đây, tất cả dường như đã thay đổi hoàn toàn.

Vàng chứng kiến phiên sụt giảm lớn thứ 2 trong vòng 7 năm khi Pfizer công bố kết quả sơ bộ thử nghiệm vắc-xin với hiệu quả lên tới 90%. Bất ổn chính trị dai dẳng tại Mỹ làm gia tăng hoài nghi về tương lai của các gói kích thích kinh tế tiếp theo. Các quỹ ETF, vốn đóng vai trò quan trọng trong xu hướng tăng giá năm nay, đã bán ròng trong 2 tuần liên tiếp, trong khi các quỹ phòng hộ giảm trạng thái mua vào xuống gần mức thấp nhất trong 17 tháng trong tuần 10-17/11.

"Tin tức rất tích cực về vắc-xin đã gia tăng triển vọng về viễn cảnh cuộc sống quay trở lại bình thường có thể trước mùa xuân tới", Trưởng bộ phận giao dịch phái sinh kim loại tại BMO Capital Markets, Tai Wong nhận định. Mặc dù lãi suất thấp và khả năng tăng cường hỗ trợ từ chính phủ có thể sẽ hỗ trợ cho giá vàng trong tương lai, "đà tăng tốc của giá vàng nhiều khả năng đã hạ nhiệt lại trong ngắn hạn" ông nói.

Vậy liệu đà tăng của vàng có thể tiếp tục được duy trì?

Câu hỏi về triển vọng lạm phát sẽ là điểm mấu chốt lúc này. Vàng đã từng đạt đỉnh hồi năm 2011 ngay sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khiến cho các NHTW bắt đầu tiến hành nới lỏng định lượng, và bùng phát nỗi lo về siêu lạm phát. Tuy vậy, phe ủng hộ tăng giá cuối cùng cũng đã trở nên thất vọng khi lạm phát vẫn tiếp tục được kiểm soát.

Oliver Harvey, chiến lược gia vĩ mô tại Deutch Bank AG, cho rằng mọi chuyện sẽ khác trong lần này.

"Khi chúng ta vượt qua cơn khủng hoảng Covid-19, vẫn sẽ có một lượng lớn thanh khoản.Tỷ lệ tiết kiệm đã tăng vọt trong giai đoạn đại dịch do mọi người vẫn có thu nhập dù chỉ ở nhà," ông nói. "Nếu lạm phát tăng tăng lên mức 3-3.5% tại các nước phát triển, điều này sẽ thu hút sự chú ý của rất nhiều người."

Sự suy yếu của đồng bạc xanh và động thái hỗ trợ nền kinh tế của các NHTW vẫn sẽ là những yếu tố chính hỗ trợ cho giá vàng.

"Rủi ro biến động đối với giá vàng sẽ nghiêng nhiều hơn về kịch bản tăng trong bối cảnh kỳ vọng chính sách tiền tệ nới lỏng, lợi suất thực ở mức thấp hay thậm chí âm trên toàn cầu", chuyên gia phân tích kim loại quý tại Standard Chartered, Suki Cooper nhận định. Bà cũng cho rằng việc nợ chính phủ ngày càng chồng chất sẽ làm gia tăng kỳ vọng về lạm phát.

Một điểm tích cực đó là sau khi giảm mạnh bởi thông tin vắc-xin của Pfizer, giá vàng gần như không có nhiều biến động với tin tức tương tự từ công ty Moderna vào ngày 16/11. 

Tuy vậy, xu hướng giảm chắc chắn vẫn đang manh nha trở lại. Macquarie Group tuyên bố rằng "chu kỳ tăng của giá vàng đã chấm dứt" và nói rằng giá đã tạo đỉnh. 

Ngân hàng này dựa vào việc vắc-xin nhiều khả năng được công bố trong một vài tháng tới, cũng như triển vọng về việc lợi suất TPCP Mỹ 10 năm tăng cao hơn. Trong cuối tuần vừa qua, người đứng đầu chương trình thúc đẩy triển khai vắc-xin của Mỹ cho biết những mũi tiêm chủng chính thức đầu tiên hy vọng sẽ được tiến hành trong 3 tuần tới.

Triển vọng công bố vắc-xin có thể làm giảm khả năng kích thích kinh tế của Mỹ trong tương lai, đặc biệt khi quyền kiểm soát Thượng viện hiện vẫn đang bỏ ngỏ.

"Hiện không rõ rằng với việc Thượng viện bị chia rẽ liệu gói kích thích tài khóa có được triển khai hay không" Trưởng bộ phận tự doanh tại Arion Investment Management, Darius Tabatabai cho biết.

Giá vàng có thể suy giảm khi các nhà đầu tư để tiền vào các tài sản khác hưởng lợi từ quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu. Và kể cả trong kịch bản đồng USD tiếp tục suy yếu hay lạm phát tăng trở lại, vàng thậm chí có thể phải cạnh tranh với Bitcoin để trở thành tài sản phòng hộ ưu tiên của các nhà đầu tư.

Với việc dịch bệnh được kiểm soát và tâm lý lạc quan quay trở lại, các nhà quản lý quỹ có thể sẽ quay trở lại với các tài sản rủi ro, đồng nghĩa với việc đà tăng của vàng sẽ tới điểm kết thúc và đảo chiều, Trưởng bộ phận nghiên cứu thị trường EMEA và Châu Á tại StonesX Group, Rhona O'Connell nhận định.