Tâm lý tiết kiệm "bất khả xâm phạm" của người Trung Quốc giữa bão kinh tế
Ngọc Lan
Junior Editor
Chi tiêu của người tiêu dùng Trung Quốc vẫn không phản ứng tích cực trước các biện pháp kích thích của chính phủ, mặc dù tốc độ tăng tiền gửi tiết kiệm của các hộ gia đình đã chậm lại và các ngân hàng đã cắt giảm mạnh lãi suất. Điều này cho thấy người dân đang trở nên thận trọng hơn, ưu tiên trả nợ và mua các sản phẩm quản lý tài sản (wealth management products).
Theo số liệu từ PBoC, các hộ gia đình Trung Quốc đã tăng thêm 9.27 nghìn tỷ NDT (1.3 nghìn tỷ USD) tiền gửi mới trong nửa đầu năm - bao gồm 2.14 nghìn tỷ NDT trong tháng 6, giảm 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Số dư tiền gửi NDT của hộ gia đình tăng 10.6% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 6, nhưng vẫn ở mức thấp nhất trong ít nhất ba năm qua.
Trong khi người tiết kiệm Trung Quốc gửi ít tiền vào ngân hàng hơn, dữ liệu tuần này cho thấy điều này không chuyển thành mức tiêu dùng cao hơn.
Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng 2% trong tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức dự kiến và là mức tăng trưởng yếu nhất trong 18 tháng, do áp lực giảm phát buộc các doanh nghiệp phải giảm giá mọi thứ từ ô tô đến quần áo.
Các nhà phân tích cho rằng, dữ liệu này cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm kích thích tiêu dùng, bao gồm cả việc đổi các hàng tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đang suy yếu, cho đến nay những nỗ lực này vẫn chưa đủ để khuyến khích người tiết kiệm Trung Quốc chi tiêu mạnh tay tại các cửa hàng.
Tommy Xie, trưởng bộ phận nghiên cứu Trung Quốc Đại lục tại Ngân hàng OCBC, nhận xét: "Sự suy giảm hàng năm trong tăng trưởng tiết kiệm dư thừa vẫn chưa chuyển thành tiêu dùng tăng. Điều này có thể liên quan đến việc các hộ gia đình giảm nợ bằng cách trả nợ sớm và chuyển tiền gửi sang các sản phẩm quản lý tài sản."
Sự tăng trưởng chậm lại của tiền gửi hộ gia đình không thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng
Tiền gửi mới của hộ gia đình tại Trung Quốc
GDP Trung Quốc quý II tăng trưởng chậm hơn dự kiến
Việc cắt giảm lãi suất tiền gửi nhằm khuyến khích chi tiêu và vay mượn đang chuyển hướng tiết kiệm của hộ gia đình và doanh nghiệp sang các sản phẩm quản lý tài sản, từ đó dẫn dòng tiền vào trái phiếu.
Các nhà phân tích cho biết, chi tiêu tiêu dùng của Trung Quốc đang chững lại khi các hộ gia đình trở nên thận trọng hơn do giá bất động sản giảm, bất ổn việc làm và nợ cao.
Điều này góp phần kéo tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới xuống còn 4.7% trong quý hai - chậm hơn dự kiến - từ mức mở rộng 5.3% trong 3 tháng đầu năm, đây là mức yếu nhất kể từ quý đầu tiên của năm 2023.
Tăng trưởng tiền gửi chậm lại phù hợp với xu hướng cho vay của ngân hàng. Số liệu cho vay tháng 6 công bố tuần trước cho thấy nhu cầu tiếp tục suy giảm, với một số chỉ số quan trọng xuống mức thấp kỷ lục.
Mặc dù khoản tiền gửi khổng lồ của Trung Quốc vẫn có thể là động lực tăng trưởng tiềm năng trong dài hạn, các nhà phân tích cho rằng Bắc Kinh nên tăng cường hỗ trợ người tiêu dùng, nhằm đối phó với nguy cơ dư thừa công suất trong bối cảnh các hạn chế thương mại quốc tế.
Bắc Kinh đã tìm cách kích thích tiêu dùng sau sự phục hồi chậm chạp hậu COVID, nhưng họ tập trung vào việc định hướng nguồn lực khổng lồ để củng cố sức mạnh sản xuất.
Tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Nhân dân tệ của các hộ gia đình đã tăng lên mức kỷ lục 146.3 nghìn tỷ NDT vào cuối tháng 6.
Tổng số tiền gửi bằng Nhân dân tệ, bao gồm tiền gửi của hộ gia đình, doanh nghiệp và chính phủ, đạt 295.7 nghìn tỷ NDT trong tháng 6. Con số này lớn hơn nhiều so với tổng giá trị vốn hóa thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục (ở mức 73 nghìn tỷ NDT) và GDP (ở mức 126 nghìn tỷ NDT).
Các nhà phân tích tại Maybank nhận định trong một báo cáo: "Thay vì đưa ra các biện pháp kích thích ngắn hạn, các nhà hoạch định chính sách cần giải quyết các nguyên nhân gốc rễ khiến người tiêu dùng e ngại rủi ro và khuyến khích họ chi tiêu thu nhập của mình. Điều này đòi hỏi các giải pháp mang tính cấu trúc để giải quyết các vấn đề cơ bản như sự suy giảm kéo dài của thị trường bất động sản, thị trường việc làm không ổn định, hệ thống an sinh xã hội còn nhiều thiếu sót, và gánh nặng nợ cao."
Reuters