Thiệt hại từ những bong bóng nợ có thể lây lan tới toàn bộ thị trường tài chính?
Trần Quốc Khải
Junior Editor
Theo một chuyên gia kinh tế và đầu tư có kinh nghiệm, thị trường chứng khoán có thể đang ẩn chứa một trong những loại bong bóng nợ nguy hiểm nhất, với những thiệt hại có nguy cơ lan rộng trong lĩnh vực tài chính.
Trong một bài viết gần đây cho Project Syndicate, Dambisa Moyo - chuyên gia kinh tế, cựu nhân viên của Goldman Sachs và hiện là giám đốc của Versaca Investments - đã chỉ ra lo ngại ngày càng tăng về việc thị trường chứng khoán đang bị định giá quá mức. Sự hứng thú của Phố Wall đối với trí tuệ nhân tạo đã mang lại lợi nhuận khổng lồ cho các cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn trong năm nay, đưa cả ba chỉ số chứng khoán chuẩn lên mức đỉnh mới.
Bà Moyo viết: “Các dấu hiệu của bong bóng đang hình thành trong các thị trường tài chính là rất rõ ràng. Những xu hướng như vậy càng củng cố cho những lo ngại về bong bóng thị trường chứng khoán mới”.
“Nhưng điều đáng lo ngại hơn nữa là Mỹ có thể đang chứng kiến một trong những loại bong bóng rắc rối nhất, được thúc đẩy bởi các tài sản được vay mượn nhiều và kém hiệu quả. Những tài sản này gây hại cho nền kinh tế nhiều hơn là tài sản hiệu quả, giúp hạn chế thua lỗ đối với các nhà đầu tư độc lập”.
Bà Moyo cho biết thêm: “Ví dụ phù hợp nhất đối với loại bong bóng này là cuộc khủng hoảng thế chấp dưới chuẩn, khi nguồn cung nhà ở dư thừa và các hoạt động cho vay rủi ro cộng hưởng khiến giá nhà giảm một phần ba”.
Hầu hết các nhà kinh tế không thấy một kịch bản như vậy xảy ra ngày nay, nhờ các tiêu chuẩn cho vay chặt chẽ hơn trong lĩnh vực ngân hàng. Nhưng bà Moyo cho biết các công ty dường như vay nợ nhiều nhưng không có hiệu quả thường được hỗ trợ bởi lĩnh vực ngân hàng ngầm, nơi có rất ít sự giám sát theo quy định đối với việc vay nợ.
Khó khăn đã gia tăng đối với một số công ty vay nợ nhiều nhưng không có lợi nhuận. Theo dữ liệu của S&P Global, các vụ phá sản của các công ty hiện đang tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ đại dịch, với số lượng công ty phá sản tăng lên 346 vào tháng 6.
Bà Moyo nhấn mạnh thêm rằng tổn thất từ các công ty gặp khó khăn cũng có nguy cơ lây lan sang các lĩnh vực khác của thị trường.
“Trong khi khoản thua lỗ của một người sử dụng tiết kiệm tích lũy chỉ có tác động hạn chế đến nền kinh tế nói chung, thì khoản lỗ từ vay nợ, đặc biệt là với đòn bẩy cao, có thể gây ra sự lây lan. Một hệ thống với độ minh bạch thấp về nguồn gốc và hình thức vốn cơ bản của nhiều khoản đầu tư là một hệ thống rủi ro. Việc giám sát chặt chẽ hơn các tài sản không hiệu quả và có đòn bẩy là rất quan trọng để tránh khủng hoảng tài chính”, bà Moyo cho biết.
Các chuyên gia Phố Wall khác đã lên tiếng lo ngại về cổ phiếu doanh nghiệp ngày càng tăng, đặc biệt là khi xét đến mức định giá cao ngất ngưởng trên thị trường. Theo một chỉ số định giá, cổ phiếu có vẻ như đang ở mức định giá cao nhất từ trước đến nay, thậm chí vượt qua mức được ghi nhận vào năm 1929.
Business Insider